จากลุ่มเจ้าพระยาสู่ที่ราบสูงโคราช พบกุ้งฝอยน้ำจืด 2 ชนิดใหม่ของโลก
กุ้งฝอย หรือ กุ้งฝอยน้ำจืด เป็นสัตว์น้ำขาปล้องชาวครัสเตเชียนที่พบเจอได้มากในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ในประเทศไทยพบมากเป็นพิเศษแถบภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้
เป็นหนึ่งในอาหารจานโปรดของคนไทย ประกอบอาหารได้หลายเมนู ทั้งกุ้งฝอยทอด ไข่เจียวกุ้งฝอย ยำกุ้งเต้น ก้อยกุ้ง กุ้งจ่อม ฯลฯ
นอกจากจะเป็นกุ้งรสชาติดี ยังถูกอ้างอิงถึงคุณค่าทางโภชนาการ มีทั้งโปรตีน แคลเซียม และแร่ธาตุ
ขณะเดียวกันก็เป็นสัตว์เศรษฐกิจ ถูกเพาะเลี้ยงเพื่อการบริโภคและใช้เป็นอาหารปลาเศรษฐกิจชนิดอื่นๆ
มีข้อมูลฮาวทูปรากฏมากมายอธิบายถึงวิธีการเพาะเลี้ยงและรายนามผู้ประสบความสำเร็จ
แต่การค้นหาว่ากุ้งฝอยในประเทศไทยมีกี่ชนิดกลับเป็นสิ่งหายากยิ่ง
คำตอบของบรรทัดก่อนขอเว้นไว้หาข้อมูลมาเพิ่มเติมภายหลัง แต่นาทีนี้อยากชวนทำความรู้จักกุ้งฝอย 2 ชนิดใหม่ ที่เพิ่งมีรายงานการค้นพบเกิดขึ้นในประเทศไทย
ประกอบด้วย
1. 𝑀𝑎𝑐𝑟𝑜𝑏𝑟𝑎𝑐ℎ𝑖𝑢𝑚 𝑝𝑎𝑛ℎ𝑎𝑖 Chaowvieng & Siriwut, 2024 กุ้งฝอยน้ำจืดปัญหา ตั้งชื่อเป็นเกียรติแด่ ศ.ดร.สมศักดิ์ ปัญหา หัวหน้าหน่วยปฏิบัติการซิสเทแมติกส์ของสัตว์ มีการกระจายในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำโขง
กุ้งฝอยน้ำจืดปัญหา
2. 𝑀𝑎𝑐𝑟𝑜𝑏𝑟𝑎𝑐ℎ𝑖𝑢𝑚 𝑟𝑜𝑠𝑡𝑟𝑜𝑙𝑒𝑣𝑎𝑡𝑢𝑠 Chaowvieng & Siriwut, 2024 กุ้งฝอยน้ำจืดที่ราบสูงโคราช มีการกระจายในแหล่งน้ำจืดในที่ราบสูงโคราชในภาคอีสานของไทย
ข้อมูลจากเพจ Animal Systematics Research Unit, CU อธิบายว่า พบโดยนางสาวอภิสรา ชาวเวียง นักศึกษาระดับปริญญาโท ภายใต้การดูแลของ อ.ดร.วรุฒ ศิริวุฒิ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
กุ้งฝอยน้ำจืดที่ราบสูงโคราช
ร่วมกับคณาจารย์ภาคีเครือข่ายของหน่วยปฏิบัติการวิจัยซิสเทแมติกส์ของสัตว์ จากมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร มหาวิทยาลัยขอนแก่น และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โดยได้ศึกษากุ้งฝอยน้ำจืดสกุล 𝑀𝑎𝑐𝑟𝑜𝑏𝑟𝑎𝑐ℎ𝑖𝑢𝑚 ด้วยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและข้อมูลดีเอ็นเอ และค้นพบว่าเป็นชนิดใหม่ของโลก
สำหรับกุ้งฝอยน้ำจืดชนิดใหม่ทั้งคู่มีความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการใกล้ชิดกับกุ้งฝอยน้ำจืดชนิด 𝑀𝑎𝑐𝑟𝑜𝑏𝑟𝑎𝑐ℎ𝑖𝑢𝑚 𝑙𝑎𝑛𝑐ℎ𝑒𝑠𝑡𝑒𝑟𝑖 (De Man, 1911) ที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ
นอกจากนี้ ในการศึกษาความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการของกุ้งฝอยน้ำจืดทั้งสามชนิดยังบ่งชี้ถึงความหลากหลายของกุ้งฝอยน้ำจืด ซึ่งสัมพันธ์กับเครือข่ายแม่น้ำในลุ่มน้ำโขงและเจ้าพระยาของประเทศไทย
คาดว่าข้อมูลทางพันธุกรรมและการบันทึกการแพร่กระจายที่ได้รับในการศึกษาครั้งนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อแผนการอนุรักษ์แม่น้ำในอนาคต ตลอดจนการจัดการความหลากหลายของกุ้งน้ำจืดอย่างยั่งยืน
ในธรรมชาติ กุ้งฝอยเป็นสัตว์น้ำที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงบริเวณผิวน้ำริมตลิ่งของหนอง บึง บ่อ และนาข้าว ซึ่งเป็นแหล่งน้ำนิ่งที่มีก้อนหิน รากหญ้า หรือรากพรรณไม้น้ำ รวมทั้งในบริเวณแหล่งน้ำที่มีกระแสน้ำขึ้นลงไหลเอื่อยๆ
กินจุลินทรีย์ ไรน้ำ และตัวอ่อนของสัตว์น้ำขนาดเล็ก รวมถึงซากเน่าเปื่อยเป็นอาหาร
และแน่นอนว่าในปัจจุบัน สิ่งมีชีวิตชนิดนี้ก็ไม่ได้มีมากเหมือนอย่างอดีต
เนื่องจากวิถีความเป็นอยูของคนในแต่ละจังหวัดเปลี่ยนแปลงไปมาก โดยเฉพาะสังคมชนบทกําลังเปลี่ยนไปเป็นสังคมเมืองเหมือนกันหมด
การพึ่งพาแหลงน้ํากินน้ําใช้จากแหล่งน้ําธรรมชาติไปเป็นการใช้น้ําประปา ทําใหบ่อ บึง หนอง คลอง มากมายถูกมองข้ามความสําคัญ
หลายแห่งกลายสภาพไปเป็นคลองรับน้ําทิ้งจากชุมชน จนน้ําในคลองเริ่มเน่าเสีย
กุ้งฝอยที่เคยพบอยู่ทั่วทุกแหล่งน้ําย่อมได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงนี้ และน่าจะมี
ผลต่อตัวกุ้งด้วย
นอกจากนี้ การศึกษาชิ้นหนึ่งอ้างว่า กุ้งฝอยชอบอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำที่มีอุณหภูมิระหว่าง 15 - 35 องศาเซลเซียส เพราะอุณหภูมิระหว่างนี้กุ้งจะสามารถเคลื่อนไหวได้อย่างสบายตัว
รายงานยังอ้างอิงว่ากุ้งในต่างประเทศชอบอาศัยอยู่ในที่แหล่งน้ำที่มีอุณหภูมิต่ำ
และขอเดาว่าสิ่งมีชีวิตชนิดนี้คงไม่ชอบใจเอามากแน่ๆ ที่มนุษย์ทำให้โลกร้อนขึ้น
อ้างอิง
งานวิจัยใหม่: กุ้งฝอยน้ำจืดชนิดใหม่ของโลก 2 ชนิดจากประเทศไทย https://shorturl.asia/iduWN
Molecular phylogeny and taxonomic position of Macrobrachium lanchesteri (De Man, 1911), with descriptions of two new species from Thailand (Decapoda, Caridea, Palaemonidae) https://shorturl.asia/yLvhp
ความหลากหลายทางพันธุกรรมของกุ้งฝอยน้ำจืด https://shorturl.asia/RuwKF
มหาวิทยาลัยแม่โจ้ https://shorturl.asia/xJTDd
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
