1 เม.ย. 2024 เวลา 04:45 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

Uncanny Valley - เมื่อ AI ทำให้คุณรู้สึกหลอน

บางครั้งเวลาเห็นภาพหรือวิดีโอจาก AI ที่ทำให้รู้สึกหลอน นั่นอาจเป็นสิ่งที่เรียกว่า Uncanny Valley ห้วงแห่งความรู้สึกหลอน ๆ น่ากลัวที่ทำให้รู้สึกไม่สบายใจ เพราะมีสิ่งที่ดูเหมือนมนุษย์แต่ดูออกว่าไม่ใช่ ทำให้รู้สึกถึงความไม่ปกติ
ไม่แปลกที่เราจะรู้สึกอย่างนี้ ด้วยเซนส์ของการเอาตัวรอด สมองจะประมวลและตัดสินอย่างรวดเร็วว่า สิ่งที่พบเจอนั้น เป็นมนุษย์หรือเปล่า เพราะคนเราต้องการหลีกเลี่ยงภัยคุกคามหรืออันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้
คาแรกเตอร์ที่สร้างจาก AI ไม่ว่าจะเป็นรูปภาพหรือวิดีโอ ที่ถูกทำให้ดูเหมือนมนุษย์ แต่ออกมาไม่สมบูรณ์ ทำให้สมองตัดสินใจสับสน ทำให้เกิดความรู้สึกไม่สบายใจ
คอนเซ็ปต์ของ Uncanny Valley หุบเขาเร้นลับที่หมายถึงห้วงความรู้สึกของมนุษย์นั้น เกิดขึ้นในช่วงต้นทศวรรษที่ 1970 โดยมาซาฮิโระ โมริ นักวิจัยชาวญี่ปุ่น ที่ศึกษาปฏิกริยาของมนุษย์ที่มีต่อฮิวแมนนอยด์ เขาพบว่า คนจะคุ้นเคยกับหุ่นยนต์มากขึ้นเมื่อหุ่นยนต์มีความคล้ายมนุษย์ แต่เมื่อใดที่ความเหมือนนั้น ไม่เนียน สมองคนเราจะตอบสนองในเชิงป้องกันตนเอง เกิดเป็นความรู้สึกอึดอัด ไม่สบายใจ
เราอาจเคยมีความรู้สึกแบบนี้ ตอนดูภาพจาก AI หนัง วิดีโอ หรือในเกม ตัวอย่างเช่นภาพยนตร์เรื่อง "Polar Express" ในปี 2004 ที่มีการใช้เทคนิคแอนิเมชั่นสร้างคาแรกเตอร์ของ ทอม แฮงส์ ที่แสดงสีหน้าได้ไม่มาก ดวงตาก็ไร้แววความมีชีวิตชีวา ทำให้ดูแล้วขนลุก เกือบจะเป็นซอมบี้
นักพัฒนา AI จึงควรแก้ไขปัญหานี้ เพื่อให้คนรู้สึกสบายใจมากขึ้นที่จะเสพคอนเทนต์หรือคาแรกเตอร์จาก AI ได้โดยไม่รู้สึกแปลกแยก ช่วยให้คาแรกเตอร์จาก AI ได้รับการยอมรับในวงกว้างมากขึ้น
บางครั้ง จึงมีการพัฒนาให้หุ่นยนต์ AI ดูน่ารักและรองรับการใช้งานจริง ๆ สำหรับผู้บริโภค ให้เห็นชัดไปเลยว่าไม่ได้เลียนแบบมนุษย์ หรือไม่ก็ออกแบบให้ผู้ใช้สามารถคัสตอมผู้ช่วย AI ได้เอง ให้สัมพันธ์กับความต้องการจริง ๆ
อีกด้านหนึ่ง นักพัฒนาก็ทำให้ AI เรียลมาก ๆ ไปเลย มีความสมจริงในรายละเอียด ทั้งผิวพรรณ ลักษณะท่าทาง การเคลื่อนไหว และการแสดงออกทางสีหน้าที่ดูเป็นธรรมชาติ
ส่วนมนุษย์เราก็มีการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง นาน ๆ ไป อาจจะสบายใจกับคาแรกเตอร์จาก AI มากขึ้น แม้จะดูแปลกไปบ้าง
ไม่แน่ว่า อีกไม่นาน เราอาจมีโอกาสสั่งซื้อผู้ช่วยหุ่นยนต์ส่วนตัวที่เหมือนคนทั้งรูปลักษณ์และพฤติกรรม กลายมาเป็นเพื่อนใหม่ แทนที่จะรู้สึกหลอนเหมือนเมื่อก่อน!
โฆษณา