ตุรกีอาจกลับมาเป็นรัฐฆราวาสนิยม
โดย
นิติการุณย์
มิ่งรุจิราลัย
31 มีนาคม 2024 มีการเลือกตั้งท้องถิ่นตุรกี ผู้สมัครจากพรรคยุติธรรมและการพัฒนาตุรกี (AKP) ของประธานาธิบดีเรเจป ตอยยิป เออร์โดกัน แพ้พรรครีพับลิกันพีเพิล (CHP) หลายเมือง
ตุรกีมี 81 จังหวัด CHP เอาชนะ AKP ใน 36 จังหวัดสำคัญ เช่น อังการา (เมืองหลวง) อิสตันบูล อิซมีร์ ฯลฯ
หลังจากทราบชัยชนะ ผู้คนก็ออกมาตามถนนหนทาง ตะโกนโห่ร้องว่า “ตุรกีจะเป็นรัฐที่ไม่อิงศาสนาและจะเป็นเช่นนั้นตลอดไป”
ตุรกีมีประวัติศาสตร์ยิ่งใหญ่ยาวนานตั้งแต่ ค.ศ.1071 ที่กองทัพเซลจุคชนะกองทัพไบเซนไทน์ ค.ศ.1396 กองทัพออตโตมันของอิสลามมีชัยชนะเหนือกองทัพครูเสดของคริสต์ในการสู้รบที่เมืองนิโคโปล
หลังจากนั้น กองทัพออตโตมันมีชัยชนะเหนือกองทัพคริสเตียนมาตลอด
ระหว่าง ค.ศ.1914-1918 ออตโตมันเข้าร่วมกับเยอรมนีในสงครามโลกครั้งที่ 1 และแพ้ มีการยกเลิกระบอบสุลต่าน กระทั่ง 29 ตุลาคม 1923 มีการสถาปนาสาธารณรัฐตุรกี โดยมีมุสตาฟา เคมาล (อะตาเติร์ก) เป็นประธานาธิบดีคนแรก
อะตาเติร์กซึ่งบิดาของชาติมองว่าศาสนาเป็นภาระและอุปสรรค ทั้งเรื่องไม่รู้หนังสือ การอนุรักษนิยมแบบไร้สติ การใช้จ่ายสตางค์ไปกับการทำบุญหรือซื้อของขวัญไปทำความเคารพกุโบร์ (สุสาน)
รัฐบาลอะตาเติร์กห้ามการกระทำสุรุ่ยสุร่าย สั่งปิดสมาคมภราดรภาพ (ทาริคัต) ที่ส่งเสริมกิจกรรมทางศาสนา ให้มีการแปลพระคัมภีร์อัลกุรอานเป็นภาษาตุรกี
เดิมการเรียกละหมาดต้องใช้ภาษาอาหรับ ในยุคสาธารณรัฐให้เรียกละหมาดเป็นภาษาตุรกี
คนตุรกีแบ่งออกเป็น 2 พวก พวกหนึ่งเอาศาสนามาปนการเมืองการปกครอง อีกพวกหนึ่ง (ซึ่งสนับสนุนอะตาเติร์ก) ไม่เอาศาสนามายุ่งกับการเมืองการปกครองอย่างเด็ดขาด
ในยุคสาธารณรัฐรัฐบาลไม่ค่อยให้เปิดเพลงอาหรับ มีแต่เพลงคลาสสิกของโลกตะวันตก มีการเล่นฟุตบอล นักร้องโอเปร่าชาวตุรกีโด่งดังไปทั่วยุโรป
อะตาเติร์กปฏิรูปสาธารณรัฐตุรกี 6 ประการ (ศร 6 ดอกแห่งความก้าวหน้า) คือ
สาธารณรัฐนิยม (ไม่เอาระบบสุลต่าน) ชาตินิยม (มุ่งพัฒนาชนชาติเติร์ก คืนดินแดนคนชาติอื่น เช่น ดินแดนอาหรับก็ให้ชนชาติอาหรับ) มวลชนนิยม รัฐนิยม ปฏิรูปนิยม
และโลกวิสัยนิยม (แยกศาสนาจากการเมือง ไม่ให้ยุ่งกับสถาบันศาสนาอิสลาม อะไรที่เป็นตำแหน่งเกี่ยวพันกับอิสลามและสุลต่านให้ยุบหรือยกเลิก เช่น ตำแหน่งกาหลิบหรือคอลิฟะห์ ไม่ใช้กฎหมายศาสนา หันมาใช้กฎหมายแบบตะวันตก)
อะตาเติร์กอสัญกรรมเมื่อ ค.ศ.1938 ขณะอายุ 57 ปี ชาวเติร์กได้สร้างอนุสรณ์สถานอะตาเติร์กที่กรุงอังการา มีการตั้งรูปปั้นของอะตาเติร์กทั้งในและนอกอาคารทั่วประเทศ
คนตุรกีแยกศาสนาออกจากการเมืองได้อย่างเด็ดขาด สส.หญิงคลุมฮิญาบเข้าสภา สส.ชาย ไม่ยอมให้เข้าสภาและรุมทำร้าย พยาบาล ทหาร ตำรวจหญิงห้ามคลุม ฮิญาบอย่างเด็ดขาด
ต่อมาเกิดพรรคการเมืองเคร่งศาสนาอิสลามที่นำโดยตอยยิป เออร์โดกัน นายคนนี้ใช้ศาสนาหาเสียงจนได้เป็นนายกเทศมนตรีนครอิสตันบูล ระหว่าง ค.ศ.1994-1998 ก่อนที่จะเป็นนายกรัฐมนตรีและประธานาธิบดี
ค.ศ.2010 เกิดความขัดแย้งระหว่างพวกโลกวิสัย (ไม่เอาศาสนามายุ่งการเมือง) กับกลุ่มการเมืองใหม่ (เคร่งศาสนา) พวกผู้พิพากษา นายพลทหารตำรวจที่เชื่อแนวทางของอะตาเติร์กถูกจับกุมและยัดเข้าคุก ประเทศค่อยๆกลับมาสู่ความเคร่งศาสนา
การอาศัยศาสนาหาคะแนนทำให้อำนาจของเออร์โดกันไม่ยั่งยืน เพราะไม่ได้มาจากการพัฒนาของจริง แต่มาจากการอ้างบทบัญญัติต่างๆ ประชาชนเริ่มเบื่อและปฏิเสธการนำศาสนามาหาประโยชน์ทางการเมือง
เมื่อการเลือกตั้งท้องถิ่นผ่านไป จึงมีฝูงชนออกมาเดินตามถนนหนทาง ที่บอกว่า “ตุรกีจะเป็นรัฐที่ไม่อิงศาสนาและจะเป็นเช่นนั้นตลอดไป” นอกจากนั้นยังมีเสียงตะโกน “ตอยยิปลาออก”
ตุรกีเป็นตัวอย่างของอภิพญามหาอาณาจักรที่เคยยิ่งใหญ่ ต่อมา มีการเนรเทศราชวงศ์ออตโตมัน เมื่อมีไอ้ปื๊ดไปดึงเอาศาสนามาเกี่ยวข้อง ก็ทำได้แค่ชั่วครั้งชั่วคราว
คิดว่าหลังจากยุคเออร์โดกัน ตุรกีอาจจะกลับมาเป็นรัฐฆราวาสนิยมเข้มแข็งเหมือนสมัยอะตาเติร์ก.
- 10
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
