5 เม.ย. เวลา 08:26 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

คิดถึงยูโกะ ทานากะ คิดถึงโอชิน

ในช่วงเวลาที่ห่างกันไม่นานนัก ผมได้ดูหนัง 2 เรื่องที่มีอายุห่างกัน 41 ปี แต่มีนักแสดงคนเดียวกัน นั้นคือยูโกะ ทานากะ ตำนานนักแสดงหญิงที่แยกไม่ออกจากบทโอชิน เด็กสาวชาวนาผู้ยากจนแต่สู้ชีวิตจนกลายเป็นเจ้าของกิจการห้างสรรพสินค้าที่มีสาขามากมายทั่วญี่ปุ่น ส่วนหนังทั้ง 2 เรื่องคือ Monster ของผู้กำกับฮิโรคาสึ โครีเอดะ และอีกเรื่องคือโทร่าซังตอนที่ 30 Tora- san:The Expert ที่ออกฉายเมื่อปี 1982
ใน Monster เธอเล่นเป็นครูใหญ่ที่คอยโค้งคำนับขอโทษแม่เลี้ยงเดี่ยวของนักเรียนชายที่คิดว่าลูกชายมีพฤติกรรมแปลกและนิสัยเปลี่ยนไปเนื่องจากถูกครูกลั่นแกล้ง ทานากะเล่นเป็นครูใหญ่ที่ดูเหมือนบทไม่มีอะไร แต่จริงๆแล้วมันเป็นบทที่ซับซ้อน ส่วนใน Tora- san The Expert เธอเล่นเป็นสาวรุ่นที่ต้องการลิขิตชีวิตรักของตนเอง ไม่ต้องการแต่งงานกับการเลือกคู่ของพ่อแม่ จนมาพบกับซาบุโรผู้ดูแลสวนสัตว์ที่ขี้อายซึ่งชอบเธอมาก แต่ไม่กล้าจีบจนโทร่าซังต้องคอยเป็นพ่อสื่อ บทซาบุโรแสดงโดนเคนจิ ซาวาดะ นักร้องดังของญี่ปุ่น
ผู้หญิงในหนังที่โทร่าซังชอบจะมีชื่อเรียกรวมว่า มาดอนน่า า่ากันว่านักแสดงหญิงญี่ปุ่นต่างก็อยากมีชื่ออยู่ในหนังเรื่องนี้
ต่อมาทั้งทานากะ และซาวาดะแสดงหนังร่วมกันอีก และในเวลาต่อมาซาวาดะเลิกกับภรรยา ทั้งคู่จึงคบกันแล้วแต่งงานกันหลังจากซาวาดะหย่าร้างไปแล้ว 2 ปี ปัจจุบันทานากะอายุ 69 ซาวาดะ 75 ยังคงใช้ชีวิตอยู่ด้วยกัน
ผมแปลกใจมากที่ทานากะในวัย 27 ตอนเล่นโทร่าซัง ดูสดใสน่ารัก ตัดกันกับอีก 41 ปีต่อมาที่ดูเป็นหญิงชราธรรมดาแต่ดูลึกล้ำและสะดุดตายิ่ง ทำให้ต้องนึกไปถึงครั้งแรกที่ได้ยินชื่อของเธอเมื่อ 40 ปีที่แล้ว เมื่อครั้งที่ละครโทรทัศน์สงครามชีวิตโอชินออกฉาย แล้วทำให้เธอดังมากคับเอเซีย เกิดอนิสงส์ให้บ้านเราสั่งหนั่งที่เธอเคยแสดงมาฉาย ซึ่งก็รวมทั้งโทร่าซังตอนดังกล่าวด้วย
ถ้าได้เห็นเธอแสดงในเรื่อง Tora- san:The Expert จะเห็นว่าใครก็หยุดเธอไม่ได้ ทั้งโดดเด่น ทั้งน่ารักมาก หนังปี 1982 ก่อนที่ยูโกะ ทานากะจะดังทะลุฟ้าในโอชิน
เธอเกิดปี 1955 ทางตอนเหนือของโอซาก้า ชื่อของเธอจะต้องเป็น ฮิโรโกะ ทานากะ แต่เธอใช้ชื่อศิลปินในวงการเป็นยูโกะ ทานากะ เธออยู่ที่โอซาก้าถึง ม.2 แล้วย้ายไปซัปโปโร จากนั้นกลับมาเรียนปริญญาตรี ภาควิชาการละครที่มหาวิทยาลัยเมจิ
เหตุใดยูโกะ ทานากะ ซึ่งตอนนั้นยังไม่มีรู้จักมากจึงสามารถแสดงนำในละครญี่ปุ่นระดับตำนานได้
ทั้งที่ก่อนหน้านั้นเธอเป็นนักแสดงเล็กๆ ที่มักจะมีผลงานเป็นตัวสบทบในหนังที่มีดีกรีเรื่องเรื่องเพศและความรุนแรงเกินปกติ หนังเรื่องแรงที่เธอแสดงเป็นเรื่อง Eejaneika หรือภาษาอังกฤษว่า Why Not เธอเล่นเป็นเด็กสาวที่ถูกส่งขายซ่องในยุค 1860 แล้วเหตุการณ์ในเรื่องพาไปสู่เรื่องการเมือง มีการเดินขบวนประท้วงและสังหารหมู่ หนังเรื่องนี้ทำให้เธอได้รับรางวัลนักแสดงสมทบและนักแสดงหน้าใหม่ยอดเยี่ยมแห่งปีจาก Japanese Academy Award
สองประเทศเหมือนหนังคนละเรื่องกันเลย
หนังอีกสองเรื่องต่อมาของเธอก็อื้อฉาว Edo Porn เป็นเรื่องจริงของศิลปินภาพพิมพ์ที่มีชื่อเสียงของญี่ปุ่น แต่ชีวิตศิลปินไส้แห้งจึงจำเป็นต้องพิมพ์ภาพลามกขาย แต่ภาพเหล่านี้ก็ดังเสียเหลือเกิน ทานากะเล่นเป็นลูกสาวที่สนุบสนุนอยู่ข้างกายพ่ออย่างแข็งขัน เรื่องนี้มีมาฉายในบ้านเราตามกระแสความแรงของโอชินเป็น โยโกะ สวาทหยาดสุดท้าย จากโปสเตอร์ไทยเธอกลายเป็นนางเอกไปเอง
ส่วนหนังเรื่อง The Rape หนังอาชญากรรมทางเพศที่ยูโกะ ทานากะเป็นนางเอกเต็มตัว รับบทเป็นพนักงานหญิงที่ตกเป็นเหยื่อของการข่มขืน และตัดสินใจที่จะสู้คดีเอาคนผิดมาลงโทษให้ได้ ทำให้ต้องเปิดเผยบาดแผลในใจระหว่างขึ้นโรงขึ้นศาล หนังเรื่องนี้มีฉากเปลือยและถูกข่มขืน แต่ตัวหนังมุ่งเน้นที่ผู้หญิงกับการต่อสู้เพื่อสิทธิของตนเองในสังคมญี่ปุ่น ไม่แน่ใจว่าตัวหนังมีโอกาสเข้ามาฉายในบ้านเราหลังความดังของโอชินหรือเปล่า แต่คิดว่าเข้าฉาย เพราะรูปโปสเตอร์จากหนังเรื่องนี้คุ้นตามาก
(หนังยุคแรกของเธอเข้าฉายหลังโอชิน ทำให้ผู้ชมในไทยส่วนหนึ่งคิดว่า ยูโกะ ทานากะพอดังแล้วหันไปเล่นหนังติดเรท ซึ่งที่จริงแล้วมันไม่ใช่ แล้วก็แฟนคนไทยบางส่วนรับไม่ได้ที่เธอมีหนังแสดงเนื้อหนังมังสา และมีโฟโต้บุ้คออกมา ซึ่งสำหรับญี่ปุ่นแล้ว)
The Rape ต่อสู้เพื่อสิทธิสตรีในญี่ปุ่น
ผมว่าค่อนข้างโชคดีมากที่ยูโกะ ทานากะได้โอกาสเปลี่ยนแนวหรืออยู่ในหนังที่สว่างมากขึ้นอย่าง Tora- san The Expert ที่ต้องบอกว่าเธอน่ารักสุดๆ แล้วในปีถัดมามีสงครามชีวิตโอชินทำให้เธอโด่งดังมากโดยเฉพาะในจีน สื่อญี่ปุ่นถึงกับบอกว่าเธอคือดาราประจำบ้าน ยิ่งในประเทศจีนที่จะต้องมีรูปเธอติดข้างฝาไม่แพ้โมโมเอะ ยามากูชิเลย
ในแง่ของฝีมือการแแสดงแล้ว รางวัลนักแสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยมจากหนังเรื่องแรกก็การันตีความสามารถได้ ยิ่งใน Tora- san The Expert ต้องถือว่าเธอโดดเด่นมากๆ ทั้งมีชีวิตชีวา เป็นศูนย์รวมในทุกฉากที่ออกมาจริงๆ ทั้งๆที่ต้องประกบกับนักแสดงระดับมือรางวัลของญี่ปุ่น หลายต่อหลายคนที่เล่นหนังโทร่าซังร่วมกันมาจนเป็นครอบครัวเข้าขากันดีแล้ว แต่ยูโกะ ทานากะกลับโดดเด่นที่สุด
นักแสดงสามวัยในโอชิน
สงครามชีวิตโอชินนำเสนอชะตากรรมของโอชินลูกสาวของชาวนาที่ยากจน แม้แต่ที่นายังต้องเช่าในจังหวัดยามากาตะในสมัยเมจิมา โดยบอกเล่าเรื่องราวที่ผู้หญิงคนหนึ่งต้องดิ้นรนต่อสู้ จนสามารถเริ่มต้นธุรกิจ ต้องพบกับการทำงานหนักเพื่อความอยู่รอด การถูกกลั่นแกล้ง ในชีวิตมีทั้งความสุขและความทุกข์ในยุคที่ผู้ชายเป็นใหญ่ แต่การทำงานหนักและมุ่งมั่นทำให้เธอกลายเป็นเศรษฐีเจ้าของห้างสรรพสินค้า
ภาพลักษณ์ของโอชินโดนใจผู้หญิงหลายล้านคน และเป็นแรงบันดาลใจให้พวกเธอท้าทายสังคมอย่างกล้าหาญ
เวลาคนนึกถึงสงครามชีวิตโอชินก็มักนึกถึงยูโกะ ทานากะ ชนิดที่แยกจากกันไม่ได้ ทั้งที่มีนักแสดงถึงสามคนที่รับบทเป็นโอชิน ในวัยเด็ก ผู้ใหญ่ และวัยชราตามลำดับ
โอชิน วัยเด็กรับบทโดย อายาโกะ โคบายาชิ ดาราเด็กที่สังกัดสถาบันการแสดงโทเอะเมื่ออายุ 6 ขวบ เพื่อเข้าร่วมในรายการโทรทัศน์สำหรับเด็ก เธอเล่นโอชินเมื่ออายุ 11 ขวบหลังจากนั้นได้กลายเป็นไอดอลระดับชาติ
ส่วนโอชินวัยชราแสดงโดย โนบุโกะ โอโตว่า ดาราอาวุโสเธอเป็นดาราที่ได้รับความเคารพและเป็นที่รักมากที่สุดในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ญี่ปุ่น
ทว่า ทุกวันนี้หลายคนพูดถึงโอชิน และภาพแรกที่เข้ามาในใจ ยังคงเป็นยูโกะ ทานากะ
โฆษณา