13 เม.ย. เวลา 09:30 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

เนบิวลา HD 148937 ที่สวยงาม ไขปริศนาการปะทะกันของดาว 3 ดวง

เมื่อนักดาราศาสตร์มองไปที่ดาวฤกษ์คู่หนึ่งในใจกลางของเมฆก๊าซและฝุ่นที่น่าทึ่ง พวกมันก็สร้างความประหลาดใจ โดยทั่วไปแล้วดาวคู่จะคล้ายกันมากเหมือนกับฝาแฝด แต่ใน HD 148937 ดาวดวงหนึ่งจะปรากฏอายุน้อยกว่าและมีสนามแม่เหล็กซึ่งต่างจากดาวอีกดวงหนึ่ง
ข้อมูลใหม่จากหอดูดาวยุโรปตอนใต้ (ESO) เสนอแนะว่า เดิมทีมีดาวฤกษ์ 3 ดวง (triple system) อยู่ในระบบ จนกระทั่งสองดวงปะทะกันและรวมกัน เหตุการณ์รุนแรงนี้สร้างเมฆล้อมรอบและเปลี่ยนแปลงชะตากรรมของระบบไปตลอดกาล
ระบบ HD 148937 อยู่ห่างจากโลกประมาณ 3,800 ปีแสงในกลุ่มดาวนอร์มา (Norma constellation) ประกอบด้วยดาวฤกษ์สองดวงที่มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์เป็นอย่างมากและล้อมรอบด้วยเนบิวลาที่สวยงาม กลุ่มก๊าซและฝุ่น เนบิวลาที่ล้อมรอบดาวมวลมากสองดวงนั้นเป็นสิ่งที่หาได้ยาก และมันทำให้เรารู้สึกเหมือนว่า ต้องมีบางสิ่งเจ๋งๆ เกิดขึ้นในระบบนี้ เมื่อดูข้อมูล ความเย็นก็เพิ่มขึ้น"
“หลังจากการวิเคราะห์โดยละเอียด เราสามารถระบุได้ว่า ดาวฤกษ์ที่มีมวลมากกว่านั้นดูอายุน้อยกว่าดาวข้างเคียงมาก ซึ่งไม่สมเหตุสมผลเลยเนื่องจากมันควรจะก่อตัวในเวลาเดียวกัน” ฟรอสต์ (A. J. Frost) กล่าว ความแตกต่างของอายุ ดาวฤกษ์ดวงหนึ่งดูเหมือนจะอายุน้อยกว่าอีกดวงอย่างน้อย 1.5 ล้านปี บ่งบอกว่ามีบางสิ่งที่ทำให้ดาวฤกษ์ที่มีมวลมากกว่านั้นกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง
ปริศนาอีกชิ้นหนึ่งคือ เนบิวลาที่ล้อมรอบดาวฤกษ์ที่เรียกว่า NGC 6164/6165 มันมีอายุ 7,500 ปี ซึ่งอายุน้อยกว่าดาวทั้งสองดวงหลายร้อยเท่า นอกจากนี้เนบิวลายังแสดงไนโตรเจน คาร์บอน และออกซิเจนในปริมาณที่สูงมากอีกด้วย เป็นเรื่องที่น่าประหลาดใจเพราะโดยปกติแล้วองค์ประกอบเหล่านี้คาดว่า จะอยู่ลึกเข้าไปในดาวฤกษ์ ไม่ใช่ภายนอก ราวกับว่ามีเหตุการณ์รุนแรงบางอย่าง
เพื่อคลี่คลายความลึกลับ ทีมงานได้รวบรวมข้อมูลเก้าปีจากเครื่องมือไพโอเนียร์และความโน้มถ่วง (the PIONIER and GRAVITY instruments) ทั้งคู่อยู่บนกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มากอินเตอร์เฟอโรมิเตอร์ (VLTI) ของ ESO ซึ่งตั้งอยู่ในทะเลทรายอาตากามาของชิลี พวกเขายังใช้ข้อมูลที่เก็บถาวรจากเครื่องมือ FEROS ที่หอดูดาวลาซิลลาของ ESO
สถานการณ์นี้ยังอธิบายด้วยว่า เหตุใดดาวฤกษ์ดวงหนึ่งในระบบจึงมีสนามแม่เหล็กลักษณะหนึ่งและอีกดวงหนึ่งไม่ใช่แบบเดียวกัน ซึ่งเป็นคุณสมบัติพิเศษอีกอย่างหนึ่งของ HD 148937 ที่พบในข้อมูล VLTI นักดาราศาสตร์สงสัยมาระยะหนึ่งแล้วว่า ดาวฤกษ์มวลมากอาจได้รับสนามแม่เหล็กเมื่อดาวฤกษ์สองดวงมาบรรจบกัน แต่นี่เป็นครั้งแรกที่นักวิจัยพบหลักฐานโดยตรงของเหตุการณ์นี้ ในกรณีของ HD 148937 การควบรวมกับของดาวฤกษ์น่าจะเกิดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้
จากระบบดาวฤกษ์ 3 ดวง ยุบมาเหลือ 2 ดวง
แปลและเรียบเรียงโดย
One To Many - A Brief Science
.
แหล่งอ้างอิง
[1] Beautiful nebula, violent history: clash of stars solves stellar mystery
[2] A magnetic massive star has experienced a stellar merger
โฆษณา