## Episode68: Kinesiology of Shoulder complex#2
The sternoclavicular joint##
ข้อต่อที่อยู่ใน shoulder complex จะมีอยู่ 4 ตัวหลักๆ เคลื่อนไหวร่วมกันเป็น kinematic links เพื่อทำให้เกิด range of motion ได้มากที่สุด จึงมีความสำคัญต่อการทำงานของ upper limb ทั้งหมด การที่เกิดการบาดเจ็บหรือมีปัญหาที่จุดใดจุดหนึ่ง จะส่งผลต่อการทำงานของ upper limb ทั้งหมดได้ ในบทนี้ผมจะเริ่มพูดถึงการทำงานของข้อต่อแรก คือ “Sternoclavicular joint”(SC joint) ครับ
Sternoclavicular joint คือข้อต่อที่เชื่อมระหว่าง medial end ของ clavicle เชื่อมต่อกับ clavicular facet ของ sternum เป็นข้อต่อที่เชื่อมระหว่างกระดูกแกนกับกระดูกรยางค์ ยึด upper limb ทั้งหมดไว้กับร่างกาย ดังนั้นข้อต่อนี้เลยต้องมีทั้ง stability แต่ก็ยังต้องมี mobility เพื่อให้ upper limb ขยับได้ดีอีกด้วย
ร่างกายจึงออกแบบให้ข้อต่อนี้เป็น saddle joint โดย medial end ของ clavicle จะเป็น convex ตามแนว longitudinal diameter และเป็น concave ใน transverse diameter ส่วน clavicular facet ของ sternum ก็จะมีรูปร่างตรงกันข้ามกันเพื่อให้สบกันได้พอดี
การที่ข้อต่อนี้มีความมั่นคง ยังเกิดจากการมี connective tissue รอบๆอีกหลายๆตัว anterior/posterior sternoclavicular ligaments อยู่ทางด้านหน้าและด้านหลัง, interclavicular ligament ที่เกาะระหว่าง medial end ของ clavicle ทั้ง 2 ข้าง ผ่านบน jugular notch, costoclavicular ligament ที่ยึดระหว่าง costal cartilage ของ rib 1 ไปยัง costal tuberosity บน inferior surface ของ clavicle
โดย ligament ตัวนี้จะมี 2 fibers คือ superolateral direction กับ superomedial direction วางตัวตั้งฉากกับเพื่อเพิ่มความมั่นคงในการรับแรงต่าง direction กันนั่นเอง
Articular disc ก็เป็นอีกโครงสร้างที่นอกจากช่วยสร้างความมั่นคงแล้ว ยังเป็น shock absorber ให้กับ SC joint อีกด้วย
นอกจาก ligament กับ disc แล้ว ยังมีกล้ามเนื้อที่ช่วยเสริมความมั่นคงเวลาที่มีการทำงานคือ sternocleidomastoid(anterior), sternothyroid/sternohyoid(posterior) และ subclavius(inferior)
ต่อมานอกจากเรื่องความมั่นคง SC joint ยังต้องมีการเคลื่อนไหวเพื่อทำให้ scapula อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมต่อการเคลื่อนไหวของ humerus เวลาที่มีการเคลื่อนไหวของ shoulder complex
.
โดยการเคลื่อนไหวของ SC joint จะเกิดได้ทั้ง 3 degree of freedom
- Elevation/Depression ปลายด้านนอกของ clavicle เคลื่อนที่ขึ้น-ลง โดย elevation จะเกิดได้สูงสุด 30°-45° ในขณะที่ depression จะเกิดได้ประมาณ 10°
การเกิด elevation/depression จะเกิดจากการที่ด้าน convex ของ clavicle roll superior/inferior ไปบนด้าน concave ของ sternum
- Protraction/Retraction ปลายด้านนอกของ clavicle เคลื่อนที่หน้า-หลัง การเคลื่อนไหวแทบจะเกิดขนานกับ horizontal plane รอบ vertical axis โดยองศาการเคลื่อนไหวของการ protraction/retraction จะอยู่ที่ประมาณด้านละ 15°-30°
การเกิด protraction/retraction ของ clavicle จะเกิดสัมพันธ์กับการเกิด protraction/retraction ของ scapula โดย arthrokinematics ของการเกิด protraction/retraction จะเกิดจากการที่ด้าน concave ของ clavicle roll anterior/posterior ไปบนด้าน convex ของ sternum
- Axial(longitudinal) rotation คือการหมุนของ clavicle รอบแกนตามยาวของกระดูก การเคลื่อนไหวแบบนี้จะเกิดได้ประมาณ 20°-35°เป็นการเคลื่อนไหวที่เราควบคุมให้เกิดเองไม่ได้ แต่จะเกิดเป็นอัตโนมัติตอนที่เรายกแขนช่วงท้ายๆ การเคลื่อนไหวตรงนี้จึงสัมพันธ์กับทั้งการเกิด shoulder flexion, abduction ส่วนกลไกของการเกิด ผมจะมาพูดถึงในบทความต่อๆไปนะครับ
โดยสรุปก็คือ SC joint เป็นข้อต่อที่เชื่อมระหว่าง upper limb ทั้งหมดกับกระดูกแกนกลาง ต้องมี stability สูง จึงมี connective tissue อยู่รอบๆ สร้างความแข็งแรงมาก แต่ก็ต้องมี mobility เพื่อ support การทำงานของ upper limb ทั้งหมด โดยมีการเคลื่อนไหวได้ทั้ง 3 plane คือ elevation/depression, protraction/retraction และ axial rotation นะครับ
ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ผมฝากกด like กดแชร์ กดติดตามเพจphysioupskillด้วยนะครับ ส่วนถ้าใครมีข้อสงสัยอะไรก็commentไว้ด้านล่างได้เลยครับ
_PhysioUpskill_
#Physioupskill
⭐สำหรับใครที่อยากเรียนรู้เพิ่มเติม สามารถอ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://physioupskill.com/บทความ/ หรือดูรายละเอียดคอร์สเรียนของเพจได้ที่ https://physioupskill.com/คอร์สเรียน/ ได้เลยครับ
Ref.
Neumann, D. A. (2017). Kinesiology of the musculoskeletal system: Foundations for Rehabilitation. Mosby.
Drake, R., Vogl, A. W., & Mitchell, A. W. M. (2019). Gray’s Anatomy for Students.
Agur, A. M. R., Dalley, A. F., & Grant, J. C. B. (2013). Grant’s Atlas of Anatomy. Lippincott Williams & Wilkins.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
