## Episode70: Kinesiology of Shoulder complex#4
The scapulothoracic joint##
ข้อต่อ scapulothoracic joint(ST joint) เป็นข้อต่อที่เกิดจากการเชื่อมติดกันของกระดูก scapula ที่วางไปบน postero-lateral wall ของ rib cage โดยไม่ได้มี articular capsule หุ้มเหมือนกับข้อต่ออื่นๆใน shoulder complex เราจึงเรียกข้อต่อนี้ว่าเป็น false joint
แต่การเชื่อมต่อกันของข้อต่อนี้ก็ไม่ได้เกิดจาก bone ชน bone โดยตรง เพราะว่าจะมีกล้ามเนื้อ subscapularis, serratus anterior, erector spinae แทรกอยู่ตรงกลางเพื่อช่วยในการเคลื่อนไหวและลด shear force ที่อยู่ที่ข้อต่อครับ
ถ้าเราดูใน anatomical position ตำแหน่งของ scapula ขอบบนจะอยู่ที่ระดับของ spinous process T2 ส่วนขอบล่างจะอยู่ที่ระดับ T7 ขอบด้านในของ scapula จะอยู่ห่างจากกระดูกสันหลังประมาณ 6 cm. เอียง anterior tilt ประมาณ 10° upward rotation 5°-10° และ internal rotation ประมาณ 30°-40° ถ้าเรามองมุมการวางของ scapula เป็นระนาบการเคลื่อนไหว เราจะเรียก plane นี้อีกอย่างได้ว่า “plane of scapula”
การเคลื่อนไหวของ scapulothoracic joint มีความสำคัญมากต่อ shoulder complex เพราะทำให้ range of motion ของหัวไหล่ไปได้มาก และเกิดได้หลายทิศทาง
.
การเคลื่อนไหวของ scapulothoracic joint จะเกิดร่วมกับ AC joint และ SC joint โดยมีการเคลื่อนไหวหลักๆอยู่ 3 direction คือ Elevation/Depression, Protraction/Retraction, Upward/Downward rotation
- Elevation/Depression เป็นการเคลื่อนขึ้น/ลง ในแนว vertical ของ scapula การเคลื่อนไหวนี้จะต้องเกิดร่วมกับการเคลื่อนไหวของ SC joint และ AC joint เช่น ตอนที่เกิด elevation ของสะบัก SC joint จะต้องเกิด elevation ตาม scapula ขึ้นไป แต่จะเกิด downward rotation ที่ AC joint เพื่อทำให้ scapula เคลื่อนที่ไปในแนว vertical ได้ ส่วนตอนที่เกิด depression กลไกก็จะเกิด reverse กับตอนเกิด elevation
- Protraction/Retraction เป็นการเคลื่อนที่ในแนว horizontal plane คือเคลื่อนที่เข้าหา/ออกห่างจากกระดูกสันหลัง การเคลื่อนไหวนี้จะเกิดได้จากการเคลื่อนไหวของ SC joint และ AC joint
การเกิด protraction ในเกิดในท่าลักษณะที่ต้องมีการเอื้อมแขนไปทางด้านหน้า SC joint จะเกิด protraction และ AC joint จะเกิด medial rotation(internal rotation) ผลรวมของการเคลื่อนไหวทั้ง 2 ข้อต่อนี้ทำให้เกิดเป็นการ protraction ของ scapulothoracic joint
.
ส่วนการเกิด retraction จะเกิดในท่าทางที่ต้องมีการดึงแขนหรือสะบักไปทางด้านหลัง เช่น การดึงเชือก การเคลื่อนไหวของ scapulothoracic joint ก็จะเกิด reverse กับตอนที่เกิด protraction ครับ
- Upward/Downward rotation เป็นการเคลื่อนไหวที่หมุนรอบแกน AP axis สำคัญมากสำหรับการยกแขนเหนือศีรษะ เพราะเป็นการเคลื่อนไหวที่ทำให้ glenoid fossa หมุนขึ้นไปรับกับ head of humerus ได้พอดี
การเกิด upward rotation ของ scapulothoracic joint จะเกิดได้สมบูรณ์ เมื่อมีการ elevation ของ SC joint ร่วมกับมีการ upward rotation ของ AC joint โดยเมื่อเรายกแขนจนสุด จะต้องมีการ upward rotation ของ scapula ขึ้นไป 60° แต่การเกิด upward rotation ของ scapulothoracic joint นั้น ไม่ได้เกิดใน frontal plane โดยตรงแต่จะเกิดในมุมเอียงของ scapula หรือเกิดใน scapular plane นั่นเอง
ส่วนการเกิด downward rotation กลไกก็จะ reverse จากการเกิด upward rotation ครับ
ทั้งหมดนี้ก็เป็นลักษณะที่สำคัญ และการเคลื่อนไหวของ scapulothoracic joint ข้อต่อที่มีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากข้อต่ออื่นใน shoulder complex จากการที่เป็น false joint แต่ลักษณะโครงสร้างนี้ทำให้ shoulder เคลื่อนที่ได้หลากหลาย direction ทำให้เราใช้งานแขนทำ function ต่างๆได้มากขึ้นนั่นเอง ลองทำความเข้าใจดูนะครับ
ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ผมฝากกด like กดแชร์ กดติดตามเพจphysioupskillด้วยนะครับ ส่วนถ้าใครมีข้อสงสัยอะไรก็commentไว้ด้านล่างได้เลยครับ
_PhysioUpskill_
#Physioupskill
#shouldercomplex
#kinesiology
⭐สำหรับใครที่อยากเรียนรู้เพิ่มเติม สามารถอ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://physioupskill.com/บทความ/ หรือดูรายละเอียดคอร์สเรียนของเพจได้ที่ https://physioupskill.com/คอร์สเรียน/ ได้เลยครับ
Ref.
Neumann, D. A. (2017). Kinesiology of the musculoskeletal system: Foundations for Rehabilitation. Mosby.
Drake, R., Vogl, A. W., & Mitchell, A. W. M. (2019). Gray’s Anatomy for Students.
Netter, F. H. (2018). Atlas of Human Anatomy. Elsevier
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
