13 ก.ค. 2024 เวลา 23:22 • ท่องเที่ยว

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาตื พิมาย โฉมใหม่ (2)

ศาสนาในเมืองพิมาย
เมืองพิมายเป็นศูนย์กลางสำคัญของศาสนาพุทธลัทธิมหายาน นิกายวัชรยานในช่วงก่อน พ.ศ. 1700 ..ลักษณะเด่นของนิกายวัชรยาน คือ เน้นนับถือพระอาทิพุทธ พระธยานิพุทธ พระโพธิสัตว์และเทพ เทพีต่าง ๆ
ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 16 - 17 ศาสนาพุทธลัทธิมหายาน นิกายวัชรยาน เจริญขึ้นที่เมืองพิมาย ดังปรากฎหลักฐานในจารึกปราสาทหินพิมาย ๒ พ.ศ. 1584 และ 1589
… ซึ่งกล่าวถึงพระพุทธเจ้าว่ามี 4 กาย สอดคล้องกับคัมภีร์พุทธศาสนาฝ่ายวัชรยาน และจารึกปราสาทหินพิมาย 3 ที่กล่าวถึงการสร้างกัมรตงชศัตเสนาปติไตรโลกยวิชัย เทพองค์สำคัญของนิกายวัชรยานตันตระ
นอกจากนี้ยังพบทับหลังสลักภาพพระวัชรสัตว์ ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของพระอาทิพุทธ พระพุทธเจ้าสูงสุดในนิกายวัชรยาน และในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18 ได้ปรากฎรูปเคารพพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร นางปรัชญาปารมิตา พระวัชรสัตว์สำริดที่เมืองพิมาย
แสดงว่าศาสนาพุทธลัทธิมหายาน นิกายวัชรยานได้เจริญสืบมาจนถึงสมัยนี้ .. นอกจากนี้ บริเวณหน้าบันและทับหลังของปราสาทพิมายยังพบภาพสลักพระศิวะนาฎราช ภาพเล่าเรื่องรามายณะ มหาภารตะ รวมทั้งภาพเทพเจ้าจากคัมภีร์โบราณในศาสนาฮินดู
อีกทั้งการพบศิวลึงค์ในหอพราหมณ์ โดยหลักฐานเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า ที่เมืองพิมายในเวลานั้น มีการนับถือศาสนาฮินดูลัทธิไศวนิกาย และไวษณพนิกายผสมผสานอยู่ด้วยกัน
ศาสนาพราหมณ์ที่ปรากฎในวัฒนธรรมเขมรโบราณมี 2 นิกาย คือ ไศวนิกาย นิกายที่นับถือพระศิวะเป็นเทพสูงสุด และ ไวษณพนิกาย นิกายที่นับถือพระวิษณุเป็นเทพสูงสุด
อุโบสถวัดเจ้าพิมาย
ในช่วง พ.ศ. ๒๓๑๐ - ๒๓๑๑ กรมหมื่นเทพพิพิธได้รวบรวมกองกำลังขึ้นเป็นชุมนุมใหญ่โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองพิมาย ใช้ชื่อว่า "ชุมนุมเจ้าพิมาย" เนื่องจากเป็นหัวเมืองที่สำคัญแห่งหนึ่ง ปกครองเขตแดนลุ่มน้ำมูลทั้งหมดไปจรดหัวเมืองลาว
หลักฐานหนึ่งที่ยังคงอยู่ในความทรงจำของคนในพื้นที่คืออุโบสถ “วัดเจ้าพิมาย” ที่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของปราสาทพิมาย .. เชื่อกันว่าอุโบสถหลังนี้ถูกสร้างขึ้นในช่วงที่กรมหมื่นเทพพิพิธเข้ามาปกครอง
ทางหงส์รูปนาค
ชิ่นส่วนทางหงส์ทั้ง ๒ ชิ้นนี้ นำมาจากอุโบสถวัดเจ้าพิมายที่เคยตั้งอยู่ภายในกำแพงปราสาทพิมาย สร้างขึ้นโดยกลุ่มคนที่เข้ามาตั้งถิ่นฐาน ในสมัยที่ปราสาทพิมายถูกทิ้งร้างไปแล้ว
พระพุทธรูปยืนหินทราย
แต่เดิมพระพุทธรูปองค์นี้เคยประดิษฐานในปราสาทประธานของปราสาทพิมาย ต่อมาถูกเคลื่อนย้ายไปประดิษฐานที่อุโบสถวัดเดิมหลังเก่า ในบริเวณปราสาทพิมาย
การนำพระพุทธรูปมาประดิษฐานภายในปราสาทวัฒนธรรมเขมรโบราณ น่าจะเกิดขึ้นภายหลังวัฒนธรรมเขมรโบราณเสื่อมลง … โดยกลุ่มคนไทยพุทธในสมัยอยุธยา ช่วงหลังพุทธศตวรรษที่ ๑๙ หรือประมาณ ๖๐๐ ปีมาแล้ว
พระพุทธรูปปางมารวิชัย
พระพุทธรูปประดิษฐานบนฐานสิงห์ ด้านหน้ามีชายผ้าทิพย์
องค์พระมีขนาดเล็ก ซึ่งเป็นรูปแบบที่นิยมสร้างในสมัยอยุธยาตอนปลายถึงสมัยรัตนโกสินทร์ และมีอิทธิพลศิลปะล้านช้าง ที่นิยมนำไม้เป็นวัสดุในการแกะสลักพระพุทธรูป
พระพุทธรูป และพระพุทธรูปทรงเครื่องปางนาคปรก … พบที่ปรางค์พรหมทัต
พระพุทธรูปสำริดปางประทานอภัย
พบโดยการขุดแต่งกำแพงชั้นนอกด้านเหนือของปราสาทพิมาย อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
บรรพแถลงหินทราย
บรรพแถลงภาพพระพุทธเจ้าประทับขัดสมาธิเป็นลักษณะที่ปรากฏตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๘ - ๑๙
บรรพแถลงซิ้นนี้ ต่อมามีการปฏิสังขรณ์เป็นพระพุทธรูปในสมัยอยุธยา .. จากร่องรอยของชาดและการปิดทองสะท้อนถึงการเข้ามาตั้งถิ่นฐานของกลุ่มคนไทยสมัยอยุธยาในพื้นที่เมืองพิมาย
พระพุทธรูปดุนทองและดุนเงิน
พระพุทธรูปบุเงินศิลปะล้านช้าง พุทธศตวรรษที่ ๑๙ - ๒๐ (๖๐๐ - ๗๐๐ ปี) .. พบโดยการขุดแต่งโบราณสถานปรางค์กู่ อำเภอบ้านแท่น จังหวัดชัยภูมิ
รอยพระพุทธบาทหินทราย
รอยพระพุทธบาทเดิมประดิษฐานภายในปราสาทประธานของปราสาทพิมาย ภายในฝ่าพระบาทมีลวดลายมงคลในช่องตาราง ตรงกลางเป็นลวดลายวงกลมเป็นรูปแบบรอยพระพุทธบาทที่มีอิทธิพลจากศิลปะพุกามและนิยมสร้างในประเทศไทย ตั้งแต่สมัยอยุธายตอนปลาย ถึงสมัยรัตนโกสินทร์
โฆษณา