30 ก.ย. เวลา 09:51 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

งานวิจัยสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหายใจผ่านทวารหนักรับรางวัล "อิก"โนเบล 2024

การศึกษาที่สืบสวนถึงความยืดหยุ่นที่จะใช้นกพิราบเพื่อนำทางจรวดมิสไซล์ และการศึกษาที่ตรวจสอบความสามารถในการว่ายน้ำของปลาที่ตายแล้ว เป็นผู้ชนะรางวัลอิกโนเบล(Ig Nobels) ประจำปีนี้
รางวัลอิกโนเบลซึ่งประกาศก่อนรางวัลโนเบลจริงไม่ถึงหนึ่งเดือนปีนี้เป็นครั้งที่ 34 ที่เอ็มไอที ดำเนินงานโดยนิตยสาร Annals of Improbable Research เพื่อทำให้ผู้คนมีเสียงหัวเราะแบบมีสาระ "ขำแล้วจึงคิด" ผู้ชนะจะได้รับรางวัลกล่องใสที่มีของที่เกี่ยวข้องกับกฎของเมอร์ฟี(Murphy’s Law) กับธนบัตร 10 ล้านล้านดอลลาร์ซิมบับเว โดยมีนักวิจัยรางวัลโนเบลเป็นผู้มอบรางวัลอิกโนเบล
Marc Abrahams บรรณาธิการนิตยสาร กล่าวในการสัมภาษณ์ ว่า ในขณะที่นักการเมืองบางส่วนพยายามที่จะทำให้เรื่องที่น่าสนใจฟังดูเพี้ยน แต่นักวิทยาศาสตร์เพี้ยนๆ ได้พบสิ่งที่ฟังเผินๆ ดูเพี้ยนแต่กลับน่าสนใจ
cover image credit: American Chemical Society
พิธีเริ่มต้นโดย Kees Moliker ผู้ชนะรางวัลอิกโนเบลอีก 2003 สาขาชีววิทยา ได้ให้คำแนะนำความปลอดภัยว่า ไม่ควรนั่งทับใครถ้าคุณไม่ใช่เด็กๆ หรือให้อาหาร, ไล่ หรือกินเป็ด และเล่นเครื่องบินกระดาษอย่างไรให้ปลอดภัย รางวัลที่เขาได้รับมาจากการศึกษาพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์กับศพเป็ดเพศเดียวกันของเป็ดเมลลาร์ด จากนั้น ก็เริ่มแจกรางวัล ผู้ชนะแบ่งได้เป็น 10 สาขา ซึ่งรวมถึงเพื่อสันติภาพ และกายวิภาคศาสตร์
ในกลุ่มนี้มีนักวิทยาศาสตร์ที่แสดงว่า พืชพันธุ์ชนิดหนึ่งจากชิลี เลียนแบบรูปร่างของพืชเทียมที่อยู่ใกล้ๆ อย่างไร และอีกงานจากทีมฝรั่งเศส-ชิลีในสาขากายวิภาคศาสตร์ ในการตรวจสอบว่า ผมของศีรษะคนในซีกโลกเหนือเวียนในทิศทางเดียวกันกับคนซีกโลกใต้หรือไม่
ผู้ชนะคนอื่นๆ ยังรวมถึงกลุ่มนักวิทยาศาสตร์ที่แสดงว่า ยาปลอมที่ทำให้เกิดผลข้างเคียง ก็มีประสิทธิภาพมากกว่ายาปลอมที่ไม่ได้ทำให้เกิดผลข้างเคียง
Julie Skinner Vargas ได้รับรางวัลอิกโนเบลสาขาสันติภาพ แทนคุณพ่อผู้ล่วงลับ B.F. Skinner ซึ่งเขียนการศึกษามิสไซล์นกพิราบ ฉันอยากจะขอบคุณที่ยอมรับผลงานชิ้นสำคัญที่สุดของเขาชิ้นนี้ เธอกล่าว ขอบคุณที่ทำให้รักษาสถิติไว้ได้
image credit: nhk.or.jp
James Liao ศาสตราจารย์ด้านชีววิทยาที่มหาวิทยาลัยฟลอริดา รับรางวัลอิกโนเบลสาขาฟิสิกส์ จากการศึกษาที่แสดงและอธิบายความสามารถในการว่ายน้ำของปลาเทราท์ที่ตายแล้ว ผมพบว่าปลาที่มีชีวิตจะเคลื่อนที่มากกว่าปลาที่ตายแล้ว แต่ก็ไม่ได้มากกว่ามากมายนัก Liao กล่าว ปลาเทราท์ที่ตายแล้วที่ผูกไว้กับไม้ ก็โบกหางของมันไปตามจังหวะคลื่นน้ำ เหมือนกับปลาที่มีชีวิตที่ว่ายไปตามกระแสน้ำ
ทีมนักวิจัยญี่ปุ่นและอเมริกันที่นำโดย Ryo Okabe และ Takanori Takebe ได้รับรางวัลอิกโนเบลสาขาสรีรวิทยา โดยพบว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสามารถหายใจผ่านทวารหนักได้ เป็นปีที่ 18 ติดต่อกันที่มีนักวิจัยญี่ปุ่นได้รับรางวัลอิกโนเบล งานวิจัยได้รับแรงบันดาลใจว่าการหายใจที่ไม่ปกติของปลาหมู(Loach) เมื่อทีมกำลังศึกษาวิธีการหายใจของสิ่งมีชีวิตมากมายเพื่อพัฒนาการรักษาระบบหายใจล้มเหลวในมนุษย์ ก็พบว่าปลาหมูสามารถหายใจผ่านลำไส้ได้
ทีมวิจัยปลาหมู
แม้ว่าปลาหมูจะหายใจผ่านเหงือกเมื่ออยู่ใต้น้ำได้เหมือนกับปลาส่วนใหญ่ แต่พวกมันก็หายใจผ่านลำไส้ได้ด้วย โดยหายใจเข้าเอาอากาศผ่านปากที่ผิวน้ำ ดูดซับออกซิเจนผ่านลำไส้ของพวกมัน และขับฟองอากาศที่เหลือผ่านทวารหนัก นักวิจัยจึงเริ่มสงสัยว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจะสามารถหายใจผ่านลำไส้คล้ายๆ กันได้หรือไม่
ทีมยังพัฒนาวิธีการเพื่อใช้กับมนุษย์โดยฉีดออกซิเจนหรือของเหลวที่อุดมด้วยออกซิเจน เข้าสู่ลำไส้ตรง(rectum) ผ่านทางทวารหนัก พวกเขาตั้งชื่อเทคนิคนี้ว่า EVA(enteral ventilation via anus)
ทีมทดสอบเทคนิคกับหนูและหมูในสภาพแวดล้อมที่มีออกซิเจนต่ำ พบว่าวิธีการนี้ช่วยเพิ่มระดับออกซิเจนในเลือดได้ โดยเขียนไว้ในรายงานว่า นี่อาจเป็นทางเลือกในการให้ออกซิเจนในคนไข้ป่วยหนัก ถ้ามีเครื่องมือช่วยหายใจหรือปอดเทียมไม่เพียงพอ อย่างที่เกิดขึ้นในช่วงการระบาดของโควิด 19
ทีมนักวิจัยจากยุโรปได้รับรางวัลสาขา ความเป็นไปได้ เมื่อทำการทดลอง 350,757 ครั้งเพื่อแสดงว่า เหรียญมักจะออกด้านเดิมกับเมื่อมันเป็นก่อนที่จะเสี่ยงเหรียญ
ในการแข่งขันกีฬา การเสี่ยงทายเหรียญมักจะใช้เพื่อตัดสินว่าฝ่ายไหนจะได้เริ่มเล่นก่อน หรือเลือกฝั่ง อาจจะฟังดูแฟร์เมื่อเหรียญมีสองด้าน ก็มีโอกาส 50/50 ที่จะถูก แต่ทีมที่นำโดย Persi Diaconis นักคณิตศาสตร์อเมริกัน บอกว่าไม่ใช่ 50/50 เมื่อคุณเสี่ยงเหรียญ ก็จะส่งแรงส่ายน้อยๆ ให้กับมัน จากแบบจำลอง การส่ายเป็นสาเหตุให้เหรียญด้านที่หงายขึ้นเดิมใช้เวลาในอากาศมากกว่า ด้วยเหตุนี้ จึงมีโอกาสมากกว่าที่เหรียญจะตกลงด้วยด้านเดิมเหมือนกับที่เริ่มต้น(same-side bias)
image credit: NL-times
ทีมขอร้องให้อาสาสมัคร 48 คนเสี่ยงเหรียญ 350,757 ครั้งจาก 46 สกุลเงิน ทีมพบว่ามีโอกาสมากกว่าเล็กน้อยที่เหรียญจะยังคงเป็นด้านเดิมเหมือนกับก่อนโยน(โอกาส 50.8%) เมื่อเจาะลึกลงไปในข้อมูลมากขึ้น ทีมพบว่าการเสี่ยงเหรียญยังมีความแปรผันอย่างมากจากแต่ละคน โดยบางส่วนก็มีความโน้มเอียงเหรียญด้านเดิมที่สูงมาก และอีกส่วนกลับไม่มีความโน้มเอียงนี้เอง
ทีมอธิบายผลว่า ความรุนแรงของความโน้มเอียงที่พบสามารถแสดงโดยใช้การพนัน ถ้าคุณพนันหนึ่งดอลลาร์กับผลการเสี่ยงเหรียญ และพนันซ้ำ 1 พันครั้ง ถ้าคุณทราบด้านทีเริ่มต้นในการเสี่ยงเหรียญ สุดท้ายคุณจะได้เงิน 19 ดอลลาร์โดยเฉลี่ย สุดท้าย สำหรับคนที่ต้องตัดสินใจเลือกระหว่าง 2 ทางเลือก ทีมเสนอคำตอบง่ายๆ ว่า ถ้าต้องใช้การเสี่ยงเหรียญเพื่อตัดสินใจในการเดิมพันที่สำคัญ เลือกด้านเดิมดีที่สุด การศึกษานี้เผยแพร่ในเวบ arXiv
แหล่งข่าว phys.org : studies on pigeon-guided missiles, swimming abilities of dead fish among Ig Nobels winners (AP)
cnn.com – Ig Nobel prize: scientists who discovered mammals can breathe through their anuses receive award
asahi.com – Japan-US team wins Ig Nobel prize for anal breathing study
iflscience.com – scientists win Ig Nobel prize for proving coin tosses are NOT 50/50
โฆษณา