พุทธศาสนาน่าจะเป็นศาสนาเดียวที่ชำแหละโครงสร้างของทุกข์อย่างเป็นวิทยาศาสตร์ เพื่อให้เข้าใจมัน
เข้าใจไปเพื่ออะไร?
อาคารสูงส่วนใหญ่จะติดแผนที่ตึกบนกำแพงลิฟต์หรือโถง ถ้าเราศึกษาแผนที่มาก่อน เวลาเกิดไฟไหม้ เราก็หนีถูกทาง เพราะเรารู้ชัดเจนว่าทางหนีไฟอยู่ตรงไหน
พุทธก็ชี้ทางหนีไฟทางจิตให้ โดยเขียนแผนผังจิตให้ดู อะไรคือทางหนีไฟจริง อะไรคือมายา
ที่สำคัญคือชี้ให้เห็นว่าจิตปรุงแต่งทุกข์ได้อย่างไร นั่นคือไม่ต้องพึ่งทางหนีไฟเลย เพราะเราดับไฟทันตอนมันเพิ่งเกิด หรือก่อนมันเกิด
ทางพุทธมีคำสอนสำคัญอย่างหนึ่งที่เรียกว่า ปฏิจจสมุปบาท ชำแหละกระบวนการเกิดไฟ (ทุกข์) ให้เห็น เช่น เมื่อตาเราเห็นไม้ขีดไฟกับน้ำมัน ก็เกิดอยากจุดเล่น เมื่อจุดแล้ว ความร้อนทำปฏิกิริยากับน้ำมันเกิดเป็นไฟ ไฟทำให้เกิดคาร์บอนไดออกไซด์ ไนโตรเจน น้ำ ฯลฯ เกิดปฏิกิริยากับผนังไม้ กินโมเลกุลของไม้ โมเลกุลไม้แตกตัว อะไรอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ ทีละขั้น จนไฟไหม้ตึก
สรุปแบบง่าย ๆ ปฏิจจสมุปบาทก็คือ cause-effect ทีละขั้นของการปรุงแต่ง รวม 12 ขั้น มีสองขั้นในนั้นชื่อ ภพ กับ ชาติ
‘ภพ-ชาติ’ ในที่นี้เป็นคนละเรื่องกับ ‘ภพชาติ’ ที่คนขายแพ็คเกจทัวร์สวรรค์กับคนจับนกจับปลามาขายให้คนซื้อไปปล่อยพูดกัน
‘ภพ-ชาติ’ ในปฏิจจสมุปบาทหมายถึงการเกิดขึ้นของกองทุกข์
ถ้าเราไม่รู้แผนผังจิต เจอไฟไหม้ในจิตที ก็ร้องโวยวายว่า “โลกไม่ยุติธรรมเลย ทำไมฉันเคราะห์ร้ายอย่างนี้” แล้วสรุปว่าเป็นเพราะกรรมเก่าในชาติก่อนแน่เลย ตามมาด้วยการทำพิธีแก้กรรม สะเดาะเคราะห์
แต่ถ้ารู้ ก็ตั้งสติได้ และมองว่า อ๋อ! เราเป็นคนสร้าง ‘ชาติ’ ใหม่ให้จิตของเราอย่างนี้นี่เอง ถ้าเรารู้ทันก่อนเกิดใหม่เป็น ‘ชาติ’ ก็ไม่เป็นทุกข์
การรู้ตำแหน่งทางหนีไฟทำให้เรารู้ว่าจะแก้ปัญหาชีวิตโดยอาศัยธรรมอย่างไร แต่การรู้ว่าไฟเกิดอย่างไรทำให้เราดับไฟทัน หรือดับไฟก่อนไฟเกิด และไม่ต้องพึ่งทางหนีไฟ
จาก กอดหนาม / วินทร์ เลียววาริณ
โปรโมชั่นพิเศษ ซื้อทางเว็บ https://www.winbookclub.com/.../%28S11%29%20%E0%B8%81%E0...
ซื้อทาง Shopee https://shope.ee/1qEAFwkFjK?share_channel_code=6
- 11
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
