5 ม.ค. เวลา 15:03 • การศึกษา
มหาวิทยาลัยพะเยา

สื่อภาคพลเมือง บทเรียนที่มากกว่าการเรียนในห้อง

สวัสดีครับ ผมเกรียงศักดิ์ สายแก้ว กำลังศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยพะเยา
คณะบริหารธุรกิจและนิเทศศาสตร์ สาขาวิชาการสื่อสารสื่อใหม่ ปี 3 ครับ
ก่อนหน้านี้ ผมไม่เคยคิดว่าสื่อภาคพลเมืองจะเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับตัวเองเลย
ผมเคยคิดว่าบทบาทนี้เป็นขององค์กรใหญ่ๆ หรือนักข่าวมืออาชีพที่มีอิทธิพลในสังคมเท่านั้น แต่พอได้เรียนวิชาสื่อภาคพลเมือง (Citizen Media) และได้ลงมือทำจริง
ผมถึงได้เข้าใจว่า ใครๆ ก็สามารถเป็นสื่อพลเมืองได้ ไม่ว่าจะอยู่ในสถานะไหน
ขอแค่มีความตั้งใจที่จะสื่อสารเพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลง แม้จะเป็นเรื่องเล็กๆ ก็ตาม
ตอนนี้ผมมองว่าสื่อพลเมืองไม่ใช่แค่การบอกข่าวหรือส่งต่อข้อมูลเท่านั้น แต่มันเป็นเครื่องมือที่ช่วยเชื่อมโยงคนต่างวัย ต่างสถานะทางสังคม และที่สำคัญคือทำให้ข้อมูลนั้นเข้าใจง่าย และถูกต้อง โดยเฉพาะในยุคดิจิทัลที่ข้อมูลล้นหลาม และมักปนเปื้อนด้วยข่าวปลอม รวมถึงภัยจากการหลอกลวงต่างๆ
ลงพื้นที่สำรวจชุมชน
บทเรียนจากการลงพื้นที่ 🏡
หนึ่งในประสบการณ์ที่อยากเล่าให้ฟังคือ ตอนที่ผมได้ลงพื้นที่พูดคุยกับคนในชุมชน ผมได้เจอคุณป้าท่านหนึ่งที่เล่าว่าเคยโดนหลอกซื้อของจากโฆษณาบน Facebook สินค้าที่ส่งมานั้นไม่เหมือนกับที่โฆษณาไว้เลย คุณป้ารู้สึกผิดหวังและไม่อยากซื้อของออนไลน์อีก เพราะกลัวว่าจะโดนหลอกซ้ำ ผมฟังแล้วรู้สึกเห็นใจมาก และมองว่านี่ไม่ใช่ปัญหาของคุณป้าคนเดียว แต่มันสะท้อนถึงปัญหาที่เกิดกับผู้สูงอายุในสังคมอีก ด้วย
จากการพูดคุยกับหลายๆ คน ผมพบว่าปัญหาที่ผู้สูงอายุเจอบ่อยๆ มีดังนี้
📌 การแชร์ข่าวปลอม เนื่องจากไม่รู้วิธีตรวจสอบข้อมูล
📌 การโดนหลอกลวงจากโฆษณา โดยเฉพาะสินค้าเกินจริงหรือผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ได้มาตรฐาน
📌 การขาดความรู้ด้านความปลอดภัยออนไลน์ เช่น การตั้งรหัสผ่านที่ปลอดภัย หรือการปกป้องข้อมูลส่วนตัว
หลังจากที่ได้รับคำแนะนำจากอาจารย์ ผมและเพื่อนๆ ได้ปรับรูปแบบการสื่อสารให้เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายมากขึ้น เราคิดว่าจะสร้างสื่อที่ดูง่าย เข้าใจเร็ว เช่น อินโฟกราฟิกที่สื่อสารได้ในไม่กี่วินาที วิดีโอสั้นๆ ที่เน้นการเล่าเรื่องแบบเป็นกันเอง และยังวางแผนจัดเวิร์กชอปเล็กๆ กับชาวบ้าน เพื่อช่วยเสริมความรู้เกี่ยวกับโลกดิจิทัล
สิ่งที่ผมเรียนรู้คือ การสื่อสารต้องเหมาะกับกลุ่มเป้าหมายจริงๆ ถ้าเราจะสื่อสารกับผู้สูงอายุ เราต้องหลีกเลี่ยงคำศัพท์หรือรูปแบบสื่อที่ซับซ้อน เพราะไม่เช่นนั้น ข้อมูลที่เราตั้งใจจะสื่อก็อาจไม่ถูกเข้าใจอย่างถูกต้อง
ลงพื้นที่สำรวจชุมชน
บทเรียนที่เปลี่ยนความคิด 💡
การเรียนวิชาสื่อภาคพลเมืองไม่ใช่แค่การนั่งฟังในห้อง แต่เป็นโอกาสที่เราได้ออกไปเจอโลกจริงๆ ผมได้เรียนรู้ว่า การเป็นนักสื่อสารที่ดีไม่ได้ขึ้นอยู่ที่การทำสื่อสวยๆ หรือมีเทคนิคที่ซับซ้อนอะไร แต่อยู่ที่การเข้าใจว่าเรากำลังพูดกับใคร พวกเขาต้องการอะไร และเราจะช่วยพวกเขาได้อย่างไร นี่คือจุดสำคัญในการสื่อสารกับชุมชนครับ
ผมเชื่อว่าบทบาทของสื่อพลเมืองคือการเริ่มต้นการตั้งคำถาม? และอยากที่จะเปลี่ยนแปลง แม้ว่าจะเป็นเรื่องเล็กๆ เช่น การที่เว็บข่าวหนึ่งให้ข้อมูลที่ถูกต้องหรือไม่หรือการสร้างความตระหนักรู้ในปัญหาที่คนมองข้าม แต่มันก็สามารถสร้างผลกระทบที่ยิ่งใหญ่ได้
จากที่ได้เรียนรู้ในวิชานี้ ผมเข้าใจว่าการเป็นสื่อพลเมืองไม่ใช่แค่การบอกข่าวหรือข้อมูล แต่คือการเข้าใจคนในชุมชน และหาวิธีสื่อสารที่ตรงกับความต้องการของเขาจริงๆ การสื่อสารที่ดีเริ่มจากการฟัง และเข้าใจปัญหาของคนอื่น แล้วหาทางช่วยให้พวกเขาเข้าใจในสิ่งที่เราต้องการบอก เมื่อเราลงมือทำ แม้จะเป็นเรื่องเล็กๆ แต่ก็สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงในชุมชนได้ไม่มากก็น้อย ผมก็รู้สึกดีที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการกระตุ้นการเปลี่ยนแปลงนี้ครับ 😊
โฆษณา