พฤติกรรมการเสพสื่อที่เปลี่ยนแปลง ภูมิทัศน์สื่อที่เปลี่ยนไป ชีวิตใหม่ที่ยั่งยืน
สื่อพลเมืองคืออะไร???
ความรู้ที่เราได้จากการเรียนวิชา “สื่อภาคพลเมือง“ ให้คำตอบไว้ว่า สื่อชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นเพราะการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ที่เติบโตขึ้นเรื่อย ๆ
ในยุคที่ทุกคนมีอิสระทางความคิดเห็น บวกกับมีอุปกรณ์เทคโนโลยีที่อยู่รอบตัวมากมาย ทำให้พฤติกรรมการสื่อสารเปลี่ยนแปลง ภูมิทัศน์สื่อก็เปลี่ยนไป จากที่นั่งดูข่าวหน้าโทรทัศน์ก็สามารถพลิกบทบาทเป็นผู้ผลิต จนกลายเป็นนักข่าวได้เอง เพียงแค่มีอุปกรณ์เทคโนโลยี กล้อง ช่องทาง กับความกล้าที่จะพูด
เราได้เรียน ได้ความรู้จากตำรามามากมาย ขั้นตอนต่อไปคือการ นำสิ่งที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริงคือ “การทำงานกับชุมชน”
โดยเราได้มีโอกาสไปทำงานร่วมกันกับ ชุมชนเล็ก ๆ ที่แอบซ่อนของดีไว้มากมายอย่าง "บ้านแม่ต๋ำบุญโยง หมู่ที่ 5" ชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท ในตำบลแม่กา อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ชุมชนที่เต็มไปด้วยความหลากหลายทั้งด้าน อาชีพ อาหารการกิน วัฒนธรรม ประเพณีและการสื่อสารที่เต็มไปด้วยเสน่ห์เฉพาะตัว อย่างภาษาถิ่น
ที่ทำการผู้ใหญ่บ้านแม่ต๋ำบุญโยง หมู่ที่ 5
สิ่งที่ได้จากการทำงานกับชุนอย่างแน่นอนคือ ทักษะ ทั้งทักษะการสื่อสาร
การติดต่อ เพื่อติดต่อประสานงานถามข้อมูลเบื้องต้นกับผู้นำหมู่บ้าน การพูดคุยสัมภาษณ์สมาชิกของหมู่บ้าน การทำงานเป็นทีม การคิดวิเคราะห์ พูดคุยกับคน
ในทีมเพื่อช่วยกันคิดไอเดียสื่อ การถ่ายทำสิ่งต่างๆ การบริหารเวลาในการลงพื้นที่แต่ละครั้ง การแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นทั้งภายในทีมและภายในชุมชน
โดยระยะเวลาที่เข้าไปทำงานกับชุมชนเกิดความรู้สึกมีความสุข ลุง ๆ ป้า ๆ ต้อนรับดูแล และให้ความร่วมมือกันเป็นอย่างดีมาก
ในการทำงานมีการศึกษาบริบท วิถีชิวิตความเป็นอยู่ สิ่งแวดล้อมต่างๆ ของผู้คนเกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ แลกเปลี่ยนปัญหา หาวีธีแก้ไขร่วมกัน โดยปัญหาที่พบในบ้านแม่ต๋ำบุญโยงจะเกี่ยวกับปัญหารายได้ของผู้สูงอายุ ปัญหาขยะ ปัญหาฝุ่นควัน จึงมีการคิดวางแผนเพื่อที่จะสร้างสรรค์สื่อประเภทต่าง ๆ และหวังว่าสื่อเหล่านั้นจะสามารถช่วยชุมชนได้
จิ๋วแต่แจ๋ว
หมู่บ้านเล็ก ๆ ที่มีอะไรใหญ่ ๆ
Thanyarat Fhachaiyapoom
การทำงานกับชุมชนไม่เพียงแต่ทำให้เราเห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้น แต่ยังทำให้รู้ถึงสิ่งความลับที่ซ่อนอยู่ในชุมชน อย่างประเพณีและของดีประจำหมู่บ้าน
เริ่มด้วยประเพณีประจำหมู่บ้านที่สืบต่อกันมา ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันนี้ คือ "ประเพณีแห่โคมเข้าวัด" ในวันยี่เป็ง ณ วัดบุญโยง
ประเพณีแห่โคมเข้าวัดวันยี่เป็งประจำปี 2567 ที่วัดบุญโยง
เราและเพื่อนในกลุ่มได้มีโอกาสไปข้าร่วมงานทีี่จัดขึ้น โดยประเพณีนี้จะมีการทำโคมล้านและนำมารวมกัน ตั้งขบวน และแห่โคมเข้าวัด นอกจากจะเป็นประเพณีที่ดีงาม แต่ก็ยังแฝงไปในเรื่องอื่นด้วย คือเรื่องของอาชีพ
จากประเพณีแห่โคมเข้าวัด ทำให้เราได้รู้ว่ามีผู้คนในหมู่บ้านที่ทำอาชีพ "ค้าขายโคม" แต่โคมจะขายได้ดีแค่ในช่วงเทศกาลวันลอยกระทงเท่านั้น โดยผู้ที่ทำอาชีพค้าขายโคมให้ความคิดเห็นว่า อยากให้หน่วยงานที่มีความรู้ความสามารถในด้านนี้มาทำการสอน เพราะอยากเรียนรู้ลายประยุกต์ใหม่ๆ ในการคำโคมล้านนา
โคมล้านนา
ต่อมาพบกับของอร่อยของชุมชนแม่ต๋ำบุญโยง หมู่ที่ 5
เนื่องจากผู้สูงอายุในบางครอบครัวเกิดเวลาว่าง ด้วยอายุที่มากขึ้น ทำให้ไม่สามารถทำงานที่เคยทำได้ จึงใช้เวลาว่างสร้างอาชีพ "ค้าขายอาหาร"
เริ่มด้วยของกินที่เป็นเอกลักษณ์ของภาคเหนือ "ไส้อั่ว" ที่ขายอยู่ในร้านเล็กๆ จุดรวมตัวของชาวบ้าน
ร้านขายไส้อั่ว ลาบ หลู้ ในบ้านแม่ต๋ำบุญโยง หมู่ที่ 5
นอกจากนั้นยังมีกล้วยฉาบ และข้าวแต๋นซึ่งอาหารเหล่านี้เป็นอาหารที่มาจากฝีมือคนในชุมชน และเป็นที่รู้จักของคนในพื้นที่
กล้วยฉาบ และข้าวแต๋น ในบ้านแม่ต๋ำบุญโยง หมู่ที่ 5
มีการใช้สื่ออนไลน์เพื่อทำให้อาหารเหล่านี้ แต่ก็สามารถเข้าถึงได้เพียงในคนบางกลุ่ม และยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักของคนภายนอกชุมชนมากนัก จึงมีความคิดอยากทำให้อาหารเหล่านี้เป็นของดีประจำชุมชน มีึคนรู้จักมากขึ้น
แม้ชุมชนแม่ต๋ำบุญโยง หมู่ที่ 5 จะเป็นชุมชนที่มีผู้คนวัยกลางคนถึงผู้สูงอายุมาก แต่การเข้าถึงเทคโนโลยีใหม่ ๆ ก็ทั่วถึงทุกครัวเรือน สื่อใหม่ก็เข้ามามีบทบาทอย่างมาก สามารถเข้าถึงผู้คนได้อย่างทั่วถึง โดยสื่อเก่ายังคงมีบทบาทอยู่ ไม่ได้หายไปไหน เพียงแต่มีสื่อใหม่มาช่วยเติมเต็มข้อจำกัดของสื่อประเภทเก่า การสื่อสารโดยใช้สื่อจึงเป็นเหมือนการนำเสนอปัญหาและสิ่งที่ดีหรือเป็นประโยชน์ ภายใต้มุมมองของคนในชุมชนที่อาจถูกมองข้ามจากคนภายนอก
จะเห็นได้ว่าในหมู่บ้านมีการสื่อสารประชาสัมพันธ์กันหลากหลายเรื่องราว ผ่านช่องทางสื่อประเภทต่างๆ ทั้งสื่อประเภทเก่าและสื่อประเภทใหม่ ไม่ว่าจะเป็นการประชุมหมู่บ้านเพื่อแจ้ง ให้ความรู้ หรือพูดคุยเกี่ยวกับปัญหาที่เกิด การประกาศเสียงตามสายขอความร่วมมือเกี่ยวกับการเผา การส่งไลน์หมู่บ้านเกี่ยวกับสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 การใช้ช่องทางออนไลน์ส่งเสริมการค้าขาย หรือแค่การพูดคุยกันแบบต่อหน้า ปากต่อปาก ล้วนมีบทบาทสำคัญอย่างมากในการสร้างการรับรู้ถึงปัญหาและนำไปสู่การแก้ไขปัญหาในอนาคต
ชาวบ้านหมู่ 5 ของบ้านแม่ต๋ำบุญโยงและพวกเราพร้อมที่จะปรับตัวไปด้วยกันสู่การสร้างและทำหน้าที่สื่อพลเมืองต่อไป ไม่ว่าจะสื่อเก่าหรือสื่อใหม่ สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นเหมือนกับการทำให้พลังเสียงของพลเมืองให้ดังและแข็งแกร่งมากขึ้นกว่าเดิม
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
