8 ก.พ. เวลา 14:24 • ปรัชญา
ในคำถามนี้มี 2 เรื่องปะปนกัน คือเรื่องอิสรภาพ, กับเรื่องที่มาของความรู้
ถูกเอามาขยำรวมกันให้เป็นวาทกรรม ที่แปลว่า ถ้าเรายอมเชื่อในสิ่งที่ผู้อื่นคิดมาให้ แปลว่าเรากำลังสิ้นอิสรภาพ
วัตถุประสงค์ของวาทกรรม
เพื่อพาผู้อ่านไปสู่ความเสียเวลาในการเรียนรู้, กระตุ้นให้ผู้อ่านกลายเป็นคนว่ายาก, ล้มง่าย
เรื่องอิสรภาพ
หมายถึงการไม่มีสิ่งผูกมัด
[๑๙]... สมัยนั้น นางวิสาขา มิคารมาตามีประโยชน์บางอย่างเกี่ยวข้องในพระเจ้าปเสนทิโกศล แต่พระเจ้าปเสนทิโกศลไม่ทรงยังประโยชน์นั้นให้สำเร็จตามความประสงค์
ครั้งนั้น...นางกราบทูลว่า
“ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอประทานวโรกาส ข้าพระองค์มีประโยชน์บางอย่างที่เกี่ยวข้องในพระเจ้าปเสนทิโกศล แต่พระเจ้าปเสนทิโกศลไม่ทรงยังประโยชน์นั้นให้สำเร็จตามความประสงค์เลย พระพุทธเจ้าข้า”
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงทราบเนื้อความนั้นแล้ว จึงทรงเปล่งอุทานนี้ในเวลานั้นว่า (พุทธอุทาน)
"ประโยชน์ทั้งปวงอยู่ในอำนาจผู้อื่น ก่อให้เกิดทุกข์ ความเป็นอิสระ๑- ทั้งปวง ก่อให้เกิดสุข
สัตว์ทั้งหลายเมื่อยังมีประโยชน์ทั่วไปอยู่ ย่อมเดือดร้อน เพราะโยคะทั้งหลาย๒- เป็นสิ่งที่ก้าวล่วงได้ยาก"
วิสาขาสูตรที่ ๙ จบ
@๑ ความเป็นอิสระ มี ๒ อย่าง คือ
(๑) ความอิสระอันเป็นโลกิยะ ได้แก่ ความเป็นพระราชา เป็นต้น และความมีจิตอิสระที่เกิดจากฌานและอภิญญา
(๒) ความอิสระอันเป็นโลกุตตระ ได้แก่ ความอิสระที่เกิดจากนิโรธ ซึ่งมีเหตุมาจากการบรรลุมรรคและผล
*ในที่นี้หมายถึงความอิสระที่เกิดจากนิโรธ เป็นความอิสระที่ก่อให้เกิดสุขอย่างแท้จริง เพราะไม่ต้องหวั่นไหวต่อโลกธรรม และเพราะมีสภาวะที่ไม่ต้องกลับเป็นทุกข์ได้อีก
@๒ โยคะ หมายถึงสภาวะอันประกอบสัตว์ไว้ในภพมี ๔ ประการ คือ กาม ภพ ทิฏฐิ และอวิชชา
อ้างอิง (บทความฉบับเต็ม)
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ [ฉบับมหาจุฬาฯ] ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ ธรรมบท-อุทาน-อิติวุตตกะ-สุตตนิบาต
๙. วิสาขาสูตร ว่าด้วยนางวิสาขา
เรื่องที่มาของความรู้
พระพุทธเจ้าตรัสรู้ได้ด้วยพระองค์เองนะครับ แต่ว่าก่อนหน้านั้น
ท่านมีอาจารย์หลายคน อันนั้นก็ถือว่าเป็นอิสรภาพ
ไม่ใช่ว่า ความรู้จะเกิดขึ้นได้
จากการคิดเอาเองตามใจเรา
โฆษณา