Blockdit Logo (Mobile)
TeeorFam. เรื่องสั้น ประวัติศาสตร์ จิตวิทยา
•
11 มี.ค. เวลา 13:03 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

มือปืน 2 สาละวิน

ภาพยนตร์มาสเตอร์พีซแห่งวงการภาพยนตร์ไทย
ดร.ทรงพล เทอดรัตนเกียรติ เรียบเรียง
มือปืน 2 สาละวิน เป็นหนึ่งในผลงานชิ้นเอกที่ได้รับการยกย่องอย่างสูงของหม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล ภาพยนตร์ที่ออกฉายในปี พ.ศ. 2536 นี้ไม่เพียงแต่กลายเป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่ทรงคุณค่า แต่ยังได้นำเสนอความขัดแย้งที่ดำเนินมาอย่างยาวนาน
ในพื้นที่ชายแดนไทย-พม่า ผ่านงานภาพยนตร์ที่ผสมผสานระหว่างความสมจริงของสงครามและการถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึกของตัวละครได้อย่างลงตัว ถึงแม้จะผ่านมากว่าสองทศวรรษ แต่เนื้อหาของภาพยนตร์ยังคงมีความร่วมสมัยและเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยเฉพาะประเด็นความขัดแย้งระหว่างชนกลุ่มน้อยกับรัฐบาลทหารพม่าที่ยังคงดำเนินอยู่จนถึงปัจจุบัน
ความเป็นมาและการผลิต
แม้จะมีชื่อที่ดูเหมือนเป็นภาคต่อของภาพยนตร์เรื่อง "มือปืน" ที่ออกฉายในปี พ.ศ. 2526 แต่ความจริงแล้ว "มือปืน 2 สาละวิน" ไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกับเนื้อเรื่องของภาพยนตร์เรื่องแรกแต่อย่างใด การใช้ชื่อดังกล่าวเป็นเพียงกลยุทธ์ทางการตลาดเท่านั้น โดยชื่อเดิมของภาพยนตร์คือ "สาละวิน" ไม่ได้มีคำว่า "มือปืน 2" นำหน้า อย่างไรก็ตาม นายทุน (น่าจะสหมงคลฟิล์ม) ที่เป็นผู้จัดจำหน่ายภาพยนตร์เรื่องนี้ประทับใจกับความสำเร็จทางการเงินของภาพยนตร์เรื่อง "มือปืน" จึงขอให้เพิ่มชื่อดังกล่าวเข้าไป[2]
ภาพยนตร์เรื่องนี้ถ่ายทำในสถานที่จริงที่ลุ่มน้ำสาละวินบริเวณรอยต่อจังหวัดตากและแม่ฮ่องสอน โดยถ่ายทำท่ามกลางการสู้รบจริงระหว่างทหารแห่งกองกำลังปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยงกับทหารรัฐบาลพม่า[1]
สิ่งนี้สะท้อนให้เห็นถึงความทุ่มเทและความมุ่งมั่นของผู้กำกับในการนำเสนอความจริงผ่านงานศิลปะภาพยนตร์ รณ ฤทธิชัย หนึ่งในนักแสดงและผู้ช่วยผู้กำกับได้เล่าว่า หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล ไม่ใช่นักธุรกิจ แต่เป็นนักสร้างหนัง หากมีการถ่ายทำผิดพลาดท่านจะให้กลับไปถ่ายแก้ใหม่เพื่อให้หนังสมบูรณ์ที่สุด เพราะในอนาคตภาพยนตร์เรื่องนี้จะเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่าอย่างยิ่ง[3]
เนื้อเรื่องและตัวละคร
เนื้อเรื่องของ "มือปืน 2 สาละวิน" ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความขัดแย้งระหว่างชนกลุ่มน้อยกะเหรี่ยงกับรัฐบาลทหารพม่า ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อสหราชอาณาจักรคืนอิสรภาพแก่พม่าโดยไม่คำนึงถึงปัญหาชนกลุ่มน้อย ชาวกะเหรี่ยงจึงก่อการปฏิวัติเพื่อแยกตัวเป็นอิสระ มีกองกำลังปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยงตั้งฐานมั่นอยู่บนลุ่มน้ำสาละวินเขตรอยต่อพรมแดนไทย-พม่า[1]
ตัวละครหลักประกอบด้วย:
จ่าแร่ม เริงชัย (รับบทโดย สรพงษ์ ชาตรี) นายตำรวจตระเวนชายแดนวัยกลางคน ผู้ประจำอยู่ที่ชายแดนและใช้วิธีการนอกกฎหมายเพื่อขจัดคนเลวให้หมดไปจากพื้นที่[1][4] จ่าแร่มเป็นตัวละครที่มีบุคลิกดุดัน ไม่ลังเลที่จะใช้ความรุนแรงในการแก้ปัญหา เขาเลือกพิพากษาคนร้ายด้วยกระสุนปืนมากกว่ากระบวนการยุติธรรม[3]
ทูเล่ (รับบทโดย ฉัตรชัย เปล่งพานิช) นายทหารหนุ่มแห่งกองกำลังปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยง ผู้ต้องเลือกระหว่างมิตรภาพกับความอยู่รอดในตอนท้าย[1] ฉัตรชัยเล่าถึงประสบการณ์การถ่ายทำว่า เขาประทับใจตั้งแต่วันแรกที่ไปถึงพื้นที่ถ่ายทำ ได้เห็นภูเขาและแม่น้ำที่เต็มไปด้วยหมอก แต่ในเย็นวันนั้นเองทหารพม่าโจมตี มีระเบิดตกที่ค่ายแม่ตะวอ ทำให้เขาได้เห็นชาวบ้าน คนแก่ เด็ก บาดเจ็บจำนวนมาก และเห็นคนตายต่อหน้าเป็นครั้งแรกในชีวิต[3]
ร้อยตำรวจโท ดนัย (รับบทโดย สิรคุปต์ เมทะนี) นายตำรวจหนุ่มที่ย้ายตนเองมาประจำที่ชายแดน เป็นคนมีอุดมการณ์ กระทำการทุกอย่างอย่างตรงไปตรงมา เป็นเสมือนผู้บอกเล่าเรื่องราวทั้งหมดผ่านสายตา[1][4] บทบาทนี้ถือเป็นการแจ้งเกิดอย่างเต็มตัวของสิรคุปต์ เมทะนี บุตรชายคนโตของสมบัติ เมทะนี นักแสดงชื่อดังแห่งวงการภาพยนตร์ไทย[1]
สมศักดิ์/พ่อเลี้ยงทวีพงษ์ (รับบทโดย นพพล โกมารชุน) นักธุรกิจหนุ่มที่ละโมบ ทำทุกอย่างได้เพื่ออำนาจและความร่ำรวย[1][4] เขาเป็นตัวแทนของนายทุนที่เข้ามาหาผลประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ชายแดน
กานดา (รับบทโดย ปวีณา ชารีฟสกุล) ภรรยาของสมศักดิ์ แม้ภายนอกอาจดูเหมือนว่ามีทุกอย่างเพียบพร้อม แต่ภายในจิตใจกลับไม่มีความสุข[1]
ครูดอกอ้อ (รับบทโดย วิชุดา มงคลเขตต์) ครูประจำชายแดน[1]
แก่นเรื่องและสารที่นำเสนอ
"มือปืน 2 สาละวิน" ไม่ได้เป็นเพียงภาพยนตร์แอ็คชั่นทั่วไป แต่ยังลงลึกถึงหัวใจความเป็นมนุษย์และปัญหาสังคมที่ซับซ้อน ภาพยนตร์ได้ตั้งคำถามเกี่ยวกับความขัดแย้ง การต่อสู้ การทำสงคราม ความโกรธเกลียด และการฆ่าฟันกัน ว่าสิ่งเหล่านี้มีคุณค่าอะไร[2] อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงการกระทำที่ขัดต่อกฎหมายแต่อาจจำเป็นในบางสถานการณ์ เช่น การวิสามัญฆ่าตัดตอนหรือการช่วยชีวิตผู้ลี้ภัยซึ่งอาจผิดกฎหมายในทางเทคนิค
ความน่าสนใจอีกประการหนึ่งคือการเปรียบเทียบระหว่างสายน้ำกับพฤติกรรมของมนุษย์ที่ตรงกันข้ามกัน และเมื่อกาลเวลาผ่านไป สายน้ำสาละวินยังคงเคลื่อนไหลอยู่ แต่มนุษย์และความขัดแย้งระหว่างพวกเขาเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่[2] นี่เป็นคำถามที่ภาพยนตร์ทิ้งไว้ให้ผู้ชมได้ครุ่นคิด
ภาพยนตร์ยังมีใจความรองเกี่ยวกับการปลุกจิตสำนึกในการรักษาธรรมชาติและการต่อต้านการคอร์รัปชั่น[2] ซึ่งเป็นประเด็นที่ยังคงมีความสำคัญในสังคมไทยจนถึงปัจจุบัน
ฉากที่น่าจดจำ
ภาพยนตร์เรื่องนี้มีฉากหลายฉากที่น่าประทับใจและตราตรึงในความทรงจำของผู้ชม หนึ่งในนั้นคือฉากที่ทหารพม่าโจมตีฐานที่มั่นของกะเหรี่ยงคือค่ายแม่ตะวอจนแตก ชาวบ้านและทหารกะเหรี่ยงต้องหนีตายจากทหารพม่าที่กระหน่ำยิงไล่หลัง พวกเขาพยายามข้ามแม่น้ำเมยมายังฝั่งไทย และหมวดดนัยตัดสินใจไม่ผลักดันคนกะเหรี่ยงให้กลับไปเผชิญความตาย แต่ยอมเปิดทางให้หนีเข้ามายังฝั่งไทย[3]
ฉากนี้เป็นภาพสะท้อนของสถานการณ์จริงที่เกิดขึ้นมาอย่างยาวนานบริเวณชายแดนไทย-พม่า และยังเป็นการนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับมนุษยธรรมที่ควรอยู่เหนือกฎเกณฑ์ทางการเมือง
อีกฉากหนึ่งที่น่าจดจำคือฉากที่จ่าแร่มใช้จรวดถล่มรังคนร้าย โดยใช้จรวดจริงในการถ่ายทำ ถึงแม้จะตัดหัวระเบิดออกแต่ความแรงของมันก็ทำให้นักแสดงยืนงงไปพักหนึ่ง[3] นี่เป็นเพียงหนึ่งในหลายๆ ตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความสมจริงในการถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องนี้
นอกจากนี้ ยังมีฉากสุดท้ายที่ทหารหนุ่มชื่อทูเล่ยิงผู้ร้ายตายแล้วตัวเองต้องจมน้ำตายด้วยพิษบาดแผลจากกระสุนปืน เป็นฉากจบที่สะเทือนอารมณ์และทิ้งความรู้สึกคาใจให้กับผู้ชม[5]
ความสำเร็จและรางวัล
ภาพยนตร์ "มือปืน 2 สาละวิน" ประสบความสำเร็จอย่างมากทั้งในด้านรายได้และเสียงวิจารณ์ จนกล่าวกันว่าเป็นภาพยนตร์ที่ลงตัวที่สุดเรื่องหนึ่งของหม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล[1] ภาพยนตร์ได้รับรางวัลพระสุรัสวดีหรือรางวัลตุ๊กตาทองประจำปี พ.ศ. 2536 ถึง 5 รางวัลด้วยกัน ได้แก่:
1. รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
2. รางวัลนักแสดงนำชายยอดเยี่ยม (สรพงษ์ ชาตรี)
3. รางวัลผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม (หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล)
4. รางวัลลำดับภาพและตัดต่อยอดเยี่ยม (หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล)
5. รางวัลบันทึกเสียงยอดเยี่ยม (คุณากร เศรษฐี)[1]
การรีมาสเตอร์และความสำคัญในปัจจุบัน
ในปี พ.ศ. 2560 ภาพยนตร์ "มือปืน 2 สาละวิน" ได้รับการรีมาสเตอร์เป็นรูปแบบดิจิทัล 4K เพื่อฉายในโรงภาพยนตร์สมัยใหม่[3] การรีมาสเตอร์ทำให้ฟิล์มเก่ากลายเป็นภาพยนตร์ที่เสมือนเพิ่งถ่ายทำในยุคปัจจุบัน ทั้งความคมชัดและอารมณ์ความรู้สึก ทำให้ประวัติศาสตร์ที่ผ่านไปราว 25 ปีไม่เลือนหายไปตามกาลเวลา
ความสำคัญของภาพยนตร์เรื่องนี้ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงคุณค่าทางศิลปะ แต่ยังรวมถึงการบันทึกสถานการณ์ความขัดแย้งที่ยังคงดำเนินอยู่จนถึงปัจจุบัน สงครามในรัฐกะเหรี่ยงยังคงส่งผลให้มีผู้พลัดถิ่นในรัฐมากกว่า 4 แสนคน และมีผู้หนีภัยการสู้รบเข้ามาอยู่ในค่ายผู้หนีภัยในประเทศไทยอีกว่า 1 แสนคน[3] กระบวนการสันติภาพในพม่าที่ดูเหมือนจะมีความก้าวหน้า ก็อาจเป็นเพียงข้ออ้างในการเข้ามากอบโกยทรัพยากรในพื้นที่เท่านั้น
บทสรุป
"มือปืน 2 สาละวิน" เป็นมากกว่าภาพยนตร์แอ็คชั่นทั่วไป แต่เป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่า เป็นการนำเสนอความขัดแย้งที่ซับซ้อนผ่านงานศิลปะ และเป็นการกระตุกจิตสำนึกของผู้ชมให้ตระหนักถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่ห่างไกล ความสำเร็จของภาพยนตร์ทั้งในด้านรายได้และรางวัลยืนยันถึงคุณภาพของผลงาน และการได้รับการรีมาสเตอร์ในปี พ.ศ. 2560 แสดงให้เห็นถึงการยอมรับในคุณค่าที่ยังคงอยู่ของภาพยนตร์เรื่องนี้
แม้กาลเวลาจะผ่านไป แต่ความขัดแย้งในพื้นที่ที่ภาพยนตร์นำเสนอยังคงดำเนินอยู่ ทำให้สารของภาพยนตร์ยังคงมีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ในปัจจุบัน ดังที่รณ ฤทธิชัย กล่าวไว้ว่า "มือปืน 2 สาละวิน" เป็นบันทึกประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่า ไม่ว่าจะมีการรีมาสเตอร์หรือไม่ก็ตาม "โศกนาฏกรรมแห่งกอทูเล" ก็ยังร่วมสมัยเป็นปัจจุบัน[3]
Citations:
[1] มือปืน 2 สาละวิน - วิกิพีเดีย https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%B7%E0%B8%99_2_%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99
[2] มือปืน 2 สาละวิน (1993) - raremeat blog https://raremeat.blog/%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%B7%E0%B8%99-2-%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99-1993/
[3] “มือปืน 2 สาละวิน” โศกนาฏกรรมแห่งกอทูเล ฉบับ ReMaster https://transbordernews.in.th/home/?p=17775
[4] มือปืน 2 สาละวิน - Siam Zone https://www.siamzone.com/movie/m/8766
[5] "มือปืน 2 สาละวิน"หนังในความทรงจำวัยละอ่อน - ข่าวบันเทิง https://entertainment.trueid.net/detail/5L7PD726mBDY
[6] หนังไทย มือปืน2สาละวิน - รีมาสเตอร์ Full Movie. - BiliBili https://www.bilibili.tv/th/video/4790935345037312
[7] มือปืน 2 สาละวิน - Salween - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=jKFMk-oU-YA
[8] หนังเก่า มือปืน 2 สาละวิน Thai Movie / 泰國老電影 หนังไทย หนังบู๊ หนังตลก https://www.youtube.com/watch?v=KEdoIdRrSZw
[9] หนังไทยในอดีต ภาพยนตร์ไทยในตำนาน มือปืนสาละวิน หนังไทยพ.ศ. 2536 https://www.youtube.com/watch?v=ksT5Fb6wiWI
[10] มือปืน 2 สาละวิน : เขื่อน ความรุนแรง กับความทรงจำแช่แข็ง | ประชาไท http://prachatai.com/journal/2007/01/11132
[11] มือปืน 2 สาละวิน - วิกิพีเดีย https://upload.wikimedia.org/wikipedia/th/3/30/Salween.jpg?sa=X&ved=2ahUKEwi-383Ou_-LAxVxr1YBHTINAiIQ_B16BAgHEAI
[12] มือปืน2สาละวิน และหนังไทยเก่าๆของ ท่านมุ้ยมา ReMaster - Pantip https://pantip.com/topic/37671537
[13] มือปืน 2 สาละวิน - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=A_bLNUf0QQc
[14] สารานุกรมปืนตอนที่ 2126 อาวุธปืนในภาพยนตร์เรื่อง มือปืน 2 สาละวิน - Pantip https://pantip.com/topic/42663373
โฆษณา