คฤหาสน์สี่ประสาน (Siheyuan): สถาปัตยกรรมจีนโบราณที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตและปรัชญา
ในโลกของสถาปัตยกรรมโบราณ, คฤหาสน์สี่ประสาน (Siheyuan, 四合院) ยังคงเป็นหนึ่งในรูปแบบสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นและมีเอกลักษณ์ของจีน ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นที่อยู่อาศัย แต่ยังเป็นตัวแทนของวัฒนธรรมและปรัชญาของชาวจีนโบราณ การออกแบบที่ใช้หลักฮวงจุ้ยและการจัดสรรพื้นที่อย่างมีระเบียบ เป็นสิ่งที่ทำให้คฤหาสน์สี่ประสานได้รับความนิยมและมีความสำคัญในแง่ของสถาปัตยกรรมจีนในปัจจุบัน
หลักการออกแบบของคฤหาสน์สี่ประสาน
แสดงแนวคิด “เรือนสี่ประสาน”
คฤหาสน์สี่ประสานเป็นบ้านรูปสี่เหลี่ยมที่มีลานกลางล้อมรอบด้วยอาคารทั้งสี่ด้าน โดยแต่ละส่วนของบ้านจะมีหน้าที่และฟังก์ชันเฉพาะตัว ในทางสถาปัตยกรรม การออกแบบดังกล่าวมีความสัมพันธ์กับความเชื่อทางปรัชญาจีน เช่น ฮวงจุ้ย และ ความสมดุลของหยิน-หยาง
ตัวโครงการได้แบ่งแปลงและกลุ่มรูปแบบบ้านและอาคารออกเป็น 2 รูปแบบ
1. การจัดวางตามหลักฮวงจุ้ย
ในสถาปัตยกรรมจีนโบราณ การออกแบบบ้านต้องคำนึงถึงพลังงานภายในบ้าน โดยมีการใช้หลักฮวงจุ้ยเพื่อสร้างความสมดุลให้กับชีวิตของผู้อยู่อาศัย
ทิศทาง: ด้านหลักของบ้านมักหันไปทางทิศใต้เพื่อรับแสงแดดและพลังงานที่ดีจากธรรมชาติ
ลานกลาง: การมีลานกลางภายในบ้านช่วยในการไหลเวียนของพลังงาน (ชี่) และการสร้างพื้นที่ที่เปิดโล่งสะดวกต่อการพักผ่อน
2. การจัดแบ่งพื้นที่ตามลำดับชั้น
การออกแบบคฤหาสน์สี่ประสานยังสะท้อนถึงโครงสร้างทางสังคมของสมัยโบราณ โดยมีการจัดแบ่งพื้นที่ตามสถานะและอายุของสมาชิกในครอบครัว
อาคารหลัก (正房): ตั้งอยู่ทางทิศเหนือ เป็นที่พักของหัวหน้าครอบครัวหรือผู้สูงอายุ
อาคารรอง (厢房): ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกและตะวันตก สำหรับสมาชิกที่มีอายุไม่มากหรือญาติ
อาคารด้านหน้า (倒座房): ตั้งอยู่ทางทิศใต้ ใช้เป็นพื้นที่สำหรับคนรับใช้หรือห้องเก็บของ
3. ความสมดุลของหยิน-หยาง
การออกแบบคฤหาสน์สี่ประสานยังสะท้อนถึงแนวคิด หยิน-หยาง (阴阳) ซึ่งเป็นหลักการของการสร้างความสมดุลระหว่างสองพลังงานที่ตรงข้ามกัน
สัญลักษณ์ภาษาจีนถูกนำมาใช้ในการออกแบบ
หยิน (阴): สัญลักษณ์ของความเย็นและที่มืด เช่น อาคารที่หันไปทางทิศเหนือ ซึ่งรับแสงน้อย
หยาง (阳): สัญลักษณ์ของความร้อนและที่สว่าง เช่น อาคารที่หันไปทางทิศใต้ ซึ่งรับแสงแดดตลอดวัน
ฟังก์ชันและการใช้งานของพื้นที่ภายในคฤหาสน์สี่ประสาน
“ 福(Fú) / 禄(Lù) / 寿(Shòu) “ “ฝู ลู่ โซ่ว“ คือ มงคล 3 ประการที่ชาวจีนมักจะอวยพรให้แก่กัน โดยมีความหมายไล่เรียงตามลำดับคือ ความมั่งคั่ง / ความเจริญรุ่งเรือง / ความยั่งยืน
“ 福(Fú) “ ฝู คือ ความมั่งคั่ง สมบูรณ์ ความสุข และโชคลาภ (Wealth) ถูกกำหนดให้เป็นคุณลักษณะของสวนหลักด้านหน้าโครงการและสโมสร ที่สื่อถึงพื้นที่แบ่งปัน ความมั่งคั่ง ความสมบูรณ์และโชคลาภให้แก่ ผู้อยู่อาศัยในโครงการ
“ 禄(Lù) “ ลู่ คือ ความเจริญรุ่งเรือง และความก้าวหน้า (Prosperity) ถูกกำหนดให้เป็นคุณลักษณะของสวนรอง ด้านในสุดที่เป็นกลุ่มของผู้อยู่อาศัยที่เป็นกลุ่ม คนรุ่นใหม่ที่กำลังสร้างครอบครัว และมองถึงความก้าวหน้าเจริญรุ่งเรือง
“ 寿(Shòu) “ โซ่ว คือความยั่งยืนและมีชีวิตยืนยาว (Longevity) ถูกกำหนดให้เป็นคุณลักษณะของสวนรองลำดับที่2 ที่เป็นกลุ่มของผู้อยู่อาศัยครอบครัวใหญ่ที่มีพ่อแม่ หรือผู้สูงอายุ ที่ให้ความสำคัญต่อการดูแลสุขภาพกายและสุขภาพใจ
การออกแบบคฤหาสน์สี่ประสานไม่เพียงแค่เน้นความสวยงาม แต่ยังคำนึงถึงการใช้งานที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมกับวิถีชีวิตของผู้คนในสมัยนั้น
1. พื้นที่ส่วนกลาง (庭院)
ลานกลางของคฤหาสน์สี่ประสานถือเป็นพื้นที่สำคัญสำหรับการพักผ่อนและการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น การทำกิจกรรมร่วมกันของสมาชิกในครอบครัว การปลูกต้นไม้ หรือการมีบ่อน้ำเพื่อเสริมฮวงจุ้ย การออกแบบนี้สะท้อนถึงการเปิดรับพลังงานที่ดีจากธรรมชาติและช่วยให้ผู้อยู่อาศัยรู้สึกเชื่อมโยงกับสิ่งแวดล้อมรอบตัว
2. การเชื่อมต่อของอาคาร
การที่อาคารทั้งสี่เชื่อมต่อกันโดยลานกลางไม่เพียงแต่ช่วยในการไหลเวียนของอากาศและแสง แต่ยังทำให้สมาชิกในครอบครัวสามารถสื่อสารและทำกิจกรรมร่วมกันได้อย่างสะดวก การออกแบบนี้ช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นระหว่างสมาชิกในครอบครัว
3. การใช้วัสดุและการตกแต่ง
คฤหาสน์สี่ประสานมีการใช้วัสดุธรรมชาติในการก่อสร้าง เช่น หิน ไม้ และอิฐ เพื่อให้เข้ากับสภาพแวดล้อมและเป็นมิตรกับธรรมชาติ ภายในบ้านจะมีการตกแต่งที่ประณีต โดยเฉพาะในส่วนของห้องหลักที่มีการปักผ้าม่านหรือลวดลายที่บ่งบอกถึงสถานะของเจ้าของบ้าน
คฤหาสน์สี่ประสานในยุคปัจจุบัน
ในปัจจุบัน คฤหาสน์สี่ประสานยังคงมีความสำคัญในด้านวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรม แม้ว่าบางแห่งจะถูกแทนที่ด้วยอาคารสูงในเมืองใหญ่ แต่หลายพื้นที่ เช่น หูท่ง (Hutong) ในกรุงปักกิ่ง ยังคงรักษาความเป็นเอกลักษณ์ของคฤหาสน์สี่ประสานไว้ โดยเปิดให้ผู้คนเข้าชมและเรียนรู้ถึงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของจีน
บางคฤหาสน์สี่ประสานได้รับการปรับปรุงและอนุรักษ์ไว้เพื่อใช้ในวัตถุประสงค์ทางการท่องเที่ยว เช่น พิพิธภัณฑ์หรือโรงแรม เพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้เข้าใจถึงการใช้ชีวิตในอดีตและสามารถเรียนรู้ถึงปรัชญาของการสร้างที่อยู่อาศัยที่สมดุล
สรุป
คฤหาสน์สี่ประสานเป็นสัญลักษณ์ของสถาปัตยกรรมจีนโบราณที่มีความงดงามและปรัชญาลึกซึ้ง ทั้งในแง่ของการออกแบบและการใช้ชีวิต การสร้างบ้านที่มีการจัดแบ่งพื้นที่อย่างสมดุลและการคำนึงถึงหลักฮวงจุ้ยแสดงถึงวิถีชีวิตที่ผูกพันกับธรรมชาติและครอบครัว หากมองในแง่ของสถาปัตยกรรม การออกแบบคฤหาสน์สี่ประสานถือเป็นตัวอย่างที่สมบูรณ์ของการใช้พื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับปรัชญาของสังคมจีนในอดีต
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
