Blockdit Logo (Mobile)
TRIZ.AI Innovation Creative studio
•
16 มี.ค. เวลา 01:45 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

Triz 40 Principle กฎข้อ 6

TRIZ Principle #6: Universality - The Power of Multi-Functional Design
การออกแบบเพื่อตอบสนองหลายวัตถุประสงค์ในเวลาเดียวกันเป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพในการสร้างนวัตกรรม หลักการข้อที่ 6 ของทฤษฎี TRIZ ที่รู้จักกันในชื่อ "Universality" หรือ "การใช้งานอเนกประสงค์" เป็นกลยุทธ์การออกแบบที่มุ่งเน้นการสร้างชิ้นส่วนหรือวัตถุที่สามารถทำงานได้หลายหน้าที่ ช่วยลดความซับซ้อนและเพิ่มประสิทธิภาพในระบบต่างๆ
## หลักการพื้นฐานของ TRIZ และความสำคัญของ 40 หลักการ
TRIZ (Theory of Inventive Problem Solving) หรือทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม เป็นทฤษฎีที่คิดค้นขึ้นโดย เกนริค อัลทชูลเลอร์ (Genrich Altshuller) วิศวกรชาวรัสเซีย ในปี 1946[1][5] หลังจากการวิเคราะห์สิทธิบัตรจำนวนมาก อัลทชูลเลอร์ได้พบว่านวัตกรรมส่วนใหญ่มีหลักการพื้นฐานเพียง 40 หลักการที่สามารถนำมาใช้เพื่อแก้ไขความขัดแย้งทางเทคนิค (Technical Contradiction) ต่างๆ[1][2]
TRIZ มีพื้นฐานความเชื่อว่า "ความคิดสร้างสรรค์เป็นสิ่งที่สอนกันได้" โดยการนำวิธีการคิดแก้ปัญหาต่างๆ มาทำให้เป็นกระบวนการที่ช่วยให้ผู้ออกแบบสามารถเห็นถึงทางออกที่เป็นไปได้และจัดการกับตัวแปรต่างๆ ได้ง่ายขึ้น[9] หลักการทั้ง 40 ข้อนี้เปรียบเสมือนเครื่องมือในกล่องเครื่องมือที่ช่วยให้คนแก้ปัญหาที่ยากได้[2]
## หลักการข้อที่ 6: Universality (การใช้งานอเนกประสงค์)
### ความหมายและแนวคิด
หลักการ Universality หรือการใช้งานอเนกประสงค์ คือการทำให้บางส่วนหรือวัตถุทำงานได้หลายฟังก์ชัน จนสามารถตัดส่วนอื่นที่ไม่จำเป็นออกไปได้[3] หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือ การทำให้ชิ้นส่วนหรือวัตถุทำงานได้หลายหน้าที่ ซึ่งนำไปสู่การกำจัดความจำเป็นในการมีชิ้นส่วนอื่นๆ[4][12]
หลักการนี้มุ่งเน้นการออกแบบผลิตภัณฑ์หรือชิ้นส่วนที่ทำหน้าที่ได้หลากหลาย ซึ่งช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและลดความซับซ้อน[6] เมื่อใช้หลักการนี้ ผลลัพธ์ที่ได้คือการมีระบบที่ใช้ทรัพยากรน้อยลง แต่ยังคงหรือเพิ่มฟังก์ชันการทำงานที่จำเป็น
### ตัวอย่างของการประยุกต์ใช้หลักการ Universality
หลักการ Universality สามารถพบเห็นได้ในผลิตภัณฑ์และบริการมากมายในปัจจุบัน ตัวอย่างเช่น:
1. **เครื่องมืออเนกประสงค์**: มีดทหารสวิส (Swiss Army Knife) ที่รวมเครื่องมือหลายชนิดไว้ในอุปกรณ์เดียว[4][10]
2. **อุปกรณ์สำหรับเด็ก**: เบาะนั่งเด็กในรถที่สามารถแปลงเป็นรถเข็นเด็กได้ ช่วยลดความจำเป็นในการซื้ออุปกรณ์สองชิ้น[4][10][12]
3. **เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน**: เตาอบในเตาไมโครเวฟ หรือโฮมเอ็นเตอร์เทน ที่รวมอุปกรณ์ความบันเทิงหลายอย่างไว้ด้วยกัน[1][10]
4. **เครื่องมือช่าง**: สว่านไร้สายที่สามารถทำหน้าที่เป็นไขควง เครื่องขัด เครื่องขัดเงา เป็นต้น[10]
5. **เฟอร์นิเจอร์อเนกประสงค์**: โซฟาที่สามารถปรับเปลี่ยนเป็นเตียงนอน หรือโต๊ะที่ปรับความสูงได้[6]
6. **อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์**: ไฟฉาย Energizer Weather Ready Power Select LED ที่สามารถใช้แบตเตอรี่ได้หลายขนาด (AA, C หรือ D)[4]
7. **บรรจุภัณฑ์อเนกประสงค์**: ด้ามแปรงสีฟันที่บรรจุยาสีฟันไว้ข้างใน[12]
8. **สื่อบันทึกข้อมูล**: แผ่น CD ที่ใช้เป็นสื่อเก็บข้อมูลได้หลายประเภท[10]
9. **บันได**: บันได Little Giant ที่สามารถใช้เป็นบันไดพาด บันไดบันได บันไดทำมุม 90 องศา นั่งร้าน และบันไดรูปตัว A[4]
10. **อุปกรณ์ทำความสะอาด**: เครื่องตัดหญ้าแบบย่อยหญ้า (Mulching lawnmower) ที่ตัดและย่อยหญ้าในเวลาเดียวกัน[12]
## ประโยชน์ของการใช้หลักการ Universality
การนำหลักการ Universality มาประยุกต์ใช้มีประโยชน์หลายประการ:
### 1. เพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากร
เมื่อชิ้นส่วนหรือผลิตภัณฑ์หนึ่งสามารถทำงานได้หลายหน้าที่ จะช่วยลดความจำเป็นในการใช้วัสดุเพิ่มเติม ส่งผลให้ประหยัดทรัพยากรและลดต้นทุนการผลิต[6]
### 2. ลดความซับซ้อนของระบบ
การมีชิ้นส่วนที่ทำงานได้หลายหน้าที่ช่วยลดจำนวนชิ้นส่วนทั้งหมดในระบบ ทำให้ระบบมีความซับซ้อนน้อยลง ง่ายต่อการบำรุงรักษา และมีโอกาสเกิดความล้มเหลวน้อยลง[6]
### 3. เพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ใช้
ผลิตภัณฑ์ที่มีหลายฟังก์ชันในหนึ่งเดียวช่วยให้ผู้ใช้สามารถทำงานหลายอย่างได้โดยไม่ต้องเปลี่ยนเครื่องมือหรืออุปกรณ์ ทำให้ประหยัดเวลาและเพิ่มความสะดวกสบาย[6]
### 4. ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม
การมองหาวิธีที่จะทำให้ผลิตภัณฑ์มีหลายฟังก์ชันกระตุ้นให้เกิดการคิดอย่างสร้างสรรค์และนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆ[6]
## การประยุกต์ใช้หลักการ Universality ในการแก้ปัญหา
การนำหลักการ Universality มาใช้ในการแก้ปัญหาสามารถทำได้ตามขั้นตอนดังนี้:
### 1. วิเคราะห์ฟังก์ชันของระบบ
ระบุฟังก์ชันหลักและฟังก์ชันรองทั้งหมดของระบบหรือผลิตภัณฑ์ที่กำลังพิจารณา[3] โดยแยกแยะว่าฟังก์ชันใดเป็นประโยชน์ (Useful Function) และฟังก์ชันใดเป็นโทษ (Harmful Function)[3]
### 2. ค้นหาโอกาสในการรวมฟังก์ชัน
พิจารณาว่ามีชิ้นส่วนหรือวัตถุใดที่สามารถทำงานได้มากกว่าหนึ่งฟังก์ชัน หรือมีชิ้นส่วนใดที่สามารถรวมกันเพื่อทำงานหลายฟังก์ชันได้[3]
### 3. ตัดทอนส่วนที่ไม่จำเป็น
เมื่อรวมฟังก์ชันเข้าด้วยกันแล้ว ให้ระบุและกำจัดชิ้นส่วนที่ไม่จำเป็นออกไป เพื่อลดความซับซ้อนและประหยัดทรัพยากร[3]
### 4. ทดสอบประสิทธิภาพ
ตรวจสอบว่าระบบหรือผลิตภัณฑ์ที่มีการรวมฟังก์ชันยังคงทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพเทียบเท่าหรือดีกว่าระบบเดิม[3]
## บทสรุป
หลักการ Universality หรือการใช้งานอเนกประสงค์ เป็นหนึ่งในหลักการสำคัญของทฤษฎี TRIZ ที่ช่วยในการออกแบบและแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การทำให้ชิ้นส่วนหรือวัตถุสามารถทำงานได้หลายฟังก์ชันไม่เพียงแต่ช่วยลดความซับซ้อนและประหยัดทรัพยากรเท่านั้น แต่ยังนำไปสู่การสร้างนวัตกรรมที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้นอีกด้วย[6]
ในโลกที่มีความต้องการผลิตภัณฑ์ที่มีประสิทธิภาพ ประหยัดทรัพยากร และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น หลักการ Universality จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ในอนาคต[6][8] นักออกแบบ วิศวกร และผู้ประกอบการสามารถนำหลักการนี้ไปประยุกต์ใช้เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีคุณค่าและตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
[2] 40 TRIZ Principles https://www.triz40.com/aff_Principles_TRIZ.php
[3] [PDF] การพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (TRIZ) https://www.en.kku.ac.th/web/wp-content/uploads/204%20%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0triz.pdf
[4] Inventive Principles Illustrated, Part 1 - IdeaConnection https://www.ideaconnection.com/interviews/00353-inventive-principles-illustrated-part-1.html
[5] แนวคิด ทฤษฎี TRIZ- The Theory of Inventive Problem Solving https://www.gotoknow.org/posts/557070
[6] TRIZ Principle #6: Universality - LinkedIn https://www.linkedin.com/pulse/triz-principle-6-universality-karl-pallister-xmv9e
[7] [PDF] the magic in TRIZ Principles https://www.tpa.or.th/tpanews/upload/mag_content/90/ContentFile1825.pdf
[8] Universal design and 40 Principles of TRIZ - a CUDA post https://universaldesignaustralia.net.au/40-principles-of-triz/
[9] TRIZ 40 หลักการสร้างนวัตกรรม http://smongkol01.blogspot.com/2015/02/triz-40.html
[10] [PDF] 40 Inventive Principles With Examples - Arvind Venkatadri https://arvindvenkatadri.com/teaching/1-play-and-invent/modules/1000-triz-documents/TRIZ-related/TRIZ_40_inventive_principles_with_examplesfeb15.pdf
[11] "Reverse" the magic in TRIZ Principles - Tanasak Pheunghua https://www.inventbytanasak.blog/post/reverse-the-magic-in-triz-principles
[12] [PDF] 40 Inventive Principles With Examples http://www.eng.uwaterloo.ca/~jzelek/teaching/syde361/TRIZ40.pdf
[13] List of Triz Inventive Principles - Quality Assurance Solutions https://www.quality-assurance-solutions.com/Triz-Inventive-Principles-1.html
[15] 'TRIZ' ทฤษฎีพิชิตสารพัดปัญหา จากภูมิปัญญาของนักประดิษฐ์ https://www.thekommon.co/triz-theory-of-inventive-problem-solving/
[16] [PDF] การใช้ทฤษฎีการสร้างนวัตกรรม (TRIZ) ในการปรับปรุงเครื่องหว่านชนิดจาน https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2756/1/NuttapongKittivorakan.pdf
[17] TRIZ: Universal Principles of Innovation - Big Agile https://big-agile.com/blog/triz-universal-principles-of-innovation
[18] 40 Inventive Principles for Business - The Triz Journal https://the-trizjournal.com/40-inventive-business-principles-examples/
โฆษณา