23 มี.ค. เวลา 12:58 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

TRIZ 40ิ Principle กฎข้อที่ 26: การเลียนแบบ (Copying)

ดร.ทรงพล เทอดรัตนเกียรติ เรียบเรียง
หลักการเลียนแบบเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญของทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม TRIZ ที่ช่วยให้นักออกแบบและนักแก้ปัญหาสามารถหาทางออกที่สร้างสรรค์โดยใช้แนวคิดการทำซ้ำหรือการเลียนแบบอย่างชาญฉลาด
## ความหมายและหลักการพื้นฐาน
หลักการที่ 26 หรือการเลียนแบบ (Copying) เป็นแนวคิดที่มุ่งเน้นการใช้สำเนาหรือการจำลองแทนของจริงเพื่อประโยชน์ในแง่ต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อของจริงมีราคาแพง หายาก หรือเสียหายได้ง่าย[3] หลักการนี้แบ่งเป็น 3 แนวทางหลัก:
1. **การใช้สิ่งเลียนแบบทดแทน** - แทนที่ของที่ไม่มี ของแพง หรือของแตกง่าย ด้วยการใช้ของเลียนแบบที่ง่ายๆ และมีราคาถูกกว่า[3]
2. **การใช้ภาพแทนของจริง** - แทนที่วัตถุหรือกระบวนการจริง ด้วยภาพสำเนาจากกล้องถ่าย[3]
3. **การยกระดับการเลียนแบบ** - ถ้ามีการใช้สำเนาภาพถ่ายอยู่แล้ว ให้ลองเปลี่ยนเป็นสำเนาภาพอินฟาเรดหรืออุลตราไวโอเล็ตแทน[3]
## ตัวอย่างการประยุกต์ใช้
หลักการเลียนแบบสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ในหลากหลายบริบท ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างที่พบเห็นได้:
### 1. เครื่องถ่ายเอกสาร
เครื่องถ่ายเอกสารเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการประยุกต์ใช้หลักการเลียนแบบ โดยเป็นการสร้างสำเนาของเอกสารต้นฉบับแทนที่จะต้องเขียนหรือพิมพ์ใหม่ทั้งหมด[3] เทคโนโลยีนี้ช่วยประหยัดเวลาและทรัพยากรในการทำงาน
### 2. การวัดโดยใช้เงา
การวัดความสูงของวัตถุโดยการวัดระยะที่เงาของมันเองเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของการใช้หลักการเลียนแบบ[3] แทนที่จะวัดวัตถุจริงซึ่งอาจเข้าถึงได้ยาก การวัดเงาที่ทอดลงบนพื้นผิวสามารถให้ข้อมูลที่ต้องการได้
### 3. แบบจำลองและต้นแบบในการออกแบบผลิตภัณฑ์
ในการออกแบบผลิตภัณฑ์ การสร้างแบบจำลองหรือต้นแบบก่อนการผลิตจริงเป็นการใช้หลักการเลียนแบบเพื่อทดสอบแนวคิดและป้องกันความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการผลิตจริง[2] การบูรณาการหลักการ TRIZ40 ในรายวิชาการออกแบบผลิตภัณฑ์ได้แสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพในกระบวนการเรียนรู้และการพัฒนาผลิตภัณฑ์
## ประโยชน์ของหลักการเลียนแบบ
การนำหลักการเลียนแบบมาประยุกต์ใช้มีประโยชน์หลายประการ:
1. **ประหยัดทรัพยากร** - สามารถลดต้นทุนโดยใช้วัสดุราคาถูกกว่าในการสร้างสำเนาแทนการใช้วัสดุมีค่า
2. **ลดความเสี่ยง** - สามารถทดสอบแนวคิดบนสำเนาหรือแบบจำลองก่อนการลงทุนกับของจริง
3. **เพิ่มประสิทธิภาพ** - การใช้ภาพหรือแบบจำลองอาจทำให้การศึกษาหรือวิเคราะห์ทำได้ง่ายกว่าการใช้ของจริง
4. **ความเป็นไปได้ในการปรับปรุง** - การเลียนแบบอาจนำไปสู่การค้นพบคุณสมบัติหรือการประยุกต์ใช้ใหม่ๆ ที่ไม่อาจค้นพบได้จากของจริง
## การบูรณาการหลักการเลียนแบบในกระบวนการสร้างนวัตกรรม
ในบริบทของ TRIZ และการสร้างนวัตกรรม หลักการเลียนแบบไม่ได้หมายถึงเพียงการลอกเลียนแบบเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการพัฒนาต่อยอดจากสิ่งที่มีอยู่เดิม[1] การใช้หลักการเลียนแบบอย่างสร้างสรรค์สามารถนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมที่ตอบสนองความต้องการได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ในการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน ได้มีการบูรณาการหลักการ TRIZ40 รวมถึงหลักการเลียนแบบ เข้ากับการออกแบบผลิตภัณฑ์ ซึ่งผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าผู้เรียนสามารถติดตามความก้าวหน้าในการเรียนรู้และการออกแบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ[2]
## สรุป
หลักการที่ 26 การเลียนแบบ (Copying) ในทฤษฎี TRIZ 40 Principles เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการแก้ปัญหาและพัฒนานวัตกรรม โดยมุ่งเน้นการใช้ของเลียนแบบ สำเนา หรือแบบจำลองแทนของจริงเพื่อประโยชน์ในด้านต่างๆ หลักการนี้ไม่เพียงแต่ช่วยประหยัดทรัพยากร แต่ยังเปิดโอกาสให้เกิดการพัฒนาและต่อยอดแนวคิดใหม่ๆ ได้อย่างไม่มีข้อจำกัด การเข้าใจและประยุกต์ใช้หลักการเลียนแบบอย่างเหมาะสมจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับนักออกแบบ นักพัฒนา และผู้ที่ต้องการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์
Citations:
[1] TRIZ 40 เทคนิคคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง-อ.เก๋ https://www.sasimasuk.com/17353699/triz-40-%%A1-
[2] [PDF] การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโดยบูรณาการหลักการ TRIZ40 ในรายวิชา ... https://so01.tci-thaijo.org/index.php/ajnu/article/download/36063/29944
[3] [PDF] การพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (TRIZ) https://www.en.kku.ac.th/web/wp-content/uploads/204%B0triz.pdf
[4] "Reverse" the magic in TRIZ Principles - Tanasak Pheunghua https://www.inventbytanasak.blog/post/reverse-the-magic-in-triz-principles
[7] ทริซ 40 วิธีคิดสุดเจ๋ง Triz 40 - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=IheaeskFaFo
[8] 'TRIZ' ทฤษฎีพิชิตสารพัดปัญหา จากภูมิปัญญาของนักประดิษฐ์ https://www.thekommon.co/triz-theory-of-inventive-problem-solving/
[9] [PDF] การใช้ทฤษฎีการสร้างนวัตกรรม (TRIZ) ในการปรับปรุงเครื่องหว่านชนิดจาน https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2756/1/NuttapongKittivorakan.pdf
[10] TRIZ 40 หลักการสร้างนวัตกรรม http://smongkol01.blogspot.com/2015/02/triz-40.html
[11] TRIZ 40 กระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่และนวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง -เก๋ https://www.sasimasuk.com/17362221/triz-40-%-
โฆษณา