“กำไรคือฝีมือ ขาดทุนคือโชคร้าย? เจาะจิตวิทยาการลงทุนและกับดัก Self-Attribution Bias”
คุณเคยโทษโชคเมื่อขาดทุน แต่เชื่อว่าเป็นเพราะฝีมือเมื่อได้กำไรหรือไม่?
หากใช่ แสดงว่าคุณอาจกำลังตกอยู่ในกับดักทางจิตวิทยาที่เรียกว่า Self-Attribution Bias หรือ “อคติแห่งการให้เครดิตตัวเอง” ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่ทำให้นักลงทุนมองโลกเข้าข้างตัวเองโดยไม่รู้ตัว
นักลงทุนหลายคนชอบอ้างว่าตัวเองมีทักษะที่ยอดเยี่ยมเมื่อสามารถทำกำไรจากตลาดได้ แต่เมื่อขาดทุน ก็มักจะโทษตลาด โชค หรือปัจจัยภายนอก แทนที่จะยอมรับว่าตนเองอาจตัดสินใจผิดพลาด
Self-Attribution Bias คืออะไร?
Self-Attribution Bias เป็นแนวโน้มที่มนุษย์จะให้เครดิตตัวเองในเรื่องที่สำเร็จ แต่กลับโทษปัจจัยภายนอกเมื่อเกิดความล้มเหลว ซึ่งพบได้บ่อยในหมู่นักลงทุน
ตัวอย่างของอคตินี้ในตลาดหุ้น:
• ถ้าซื้อหุ้นแล้วกำไร → นักลงทุนคิดว่าเป็นเพราะ “ฉันวิเคราะห์แม่นยำ”
• ถ้าซื้อหุ้นแล้วขาดทุน → นักลงทุนคิดว่า “ตลาดแย่” หรือ “โชคร้าย”
ทำไม Self-Attribution Bias ถึงเป็นอันตรายต่อนักลงทุน?
1. ทำให้หลงตัวเองเกินไป → เมื่อมั่นใจว่าความสำเร็จเกิดจากฝีมือล้วน ๆ อาจนำไปสู่การรับความเสี่ยงมากเกินไป
2. ไม่เรียนรู้จากความผิดพลาด → การไม่ยอมรับว่าตัวเองตัดสินใจผิด ทำให้ไม่สามารถพัฒนาแนวทางการลงทุนได้
3. หลงเข้าใจผิดว่าตลาดมีแต่ขาขึ้น → เมื่อลงทุนได้กำไรติดกัน นักลงทุนบางคนเริ่มเชื่อว่าตลาดง่าย และมองข้ามปัจจัยความเสี่ยง
Self-Attribution Bias ส่งผลต่อพฤติกรรมการลงทุนอย่างไร?
• Overconfidence Bias → นักลงทุนเริ่มมั่นใจเกินไปหลังจากได้กำไร ทำให้ลงเงินหนักขึ้นและเสี่ยงมากขึ้น
• Loss Aversion → นักลงทุนที่ขาดทุนมักไม่ยอมรับความผิดพลาด และเลือกถือต่อไปจนขาดทุนหนักกว่าเดิม
• Chasing Past Success → นักลงทุนบางคนมองว่าหุ้นที่เคยให้กำไรจะทำได้ดีเสมอ โดยไม่สนใจปัจจัยใหม่ที่อาจเปลี่ยนไปแล้ว
วิธีหลีกเลี่ยงกับดัก Self-Attribution Bias
✅ มีวินัยและใช้ข้อมูลจริง → วางกลยุทธ์การลงทุนที่อิงกับข้อมูล ไม่ใช่อารมณ์
✅ จดบันทึกการลงทุน → วิเคราะห์ว่าทำไมถึงได้กำไรหรือขาดทุน เพื่อเข้าใจจุดแข็งและจุดอ่อนของตัวเอง
✅ ยอมรับความผิดพลาด → นักลงทุนที่ประสบความสำเร็จรู้จักเรียนรู้จากข้อผิดพลาด แทนที่จะโทษโชคชะตา
บทสรุป
Self-Attribution Bias เป็นอคติที่เกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัว และอาจทำให้นักลงทุนตัดสินใจผิดพลาดโดยไม่ยอมรับข้อผิดพลาดของตนเอง หากต้องการพัฒนาตัวเองให้เป็นนักลงทุนที่ดีขึ้น ต้องฝึกมีวินัย ยอมรับความจริง และเรียนรู้จากทุกการลงทุน
แล้วคุณล่ะ เคยตกอยู่ในกับดัก Self-Attribution Bias หรือไม่? แบ่งปันประสบการณ์ของคุณในคอมเมนต์เลย! 🚀
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
