ตู้เล็ก ๆ ริมทาง: ภาพสะท้อนเศรษฐกิจท้องถิ่นและอุดมการณ์แห่งอิหร่าน
ในเมืองมัชฮัด เมืองศักดิ์สิทธิ์ของอิหร่านที่รายล้อมด้วยศาสนสถานและวัฒนธรรมเปอร์เซียโบราณ ตู้เล็ก ๆ ริมฟุตบาทที่เรียงรายอยู่ตามถนนสายต่าง ๆ ไม่ได้เป็นเพียงแค่จุดขายของธรรมดา แต่เป็นสัญลักษณ์ของระบบเศรษฐกิจที่เน้นความพอเพียงและการพึ่งพาตนเอง ตู้เหล่านี้มักทำจากไม้หรือโลหะอย่างง่าย ๆ บรรจุสินค้านานาชนิด ตั้งแต่เครื่องเทศสีสันสดใส ผลไม้อบแห้ง ไปจนถึงหัตถกรรมท้องถิ่น เช่น ผ้าปักมือและเครื่องปั้นดินเผา
**เศรษฐกิจชุมชน vs. ห้างข้ามชาติ**
สิ่งที่สะดุดตาคือการไม่มีร้านอาหารฟาสต์ฟู้ดสากลอย่าง **KFC, แมคโดนัลด์, หรือเซเว่นอีเลฟเว่น** อยู่ในย่านชุมชน แม้ในกรุงเตหะรานจะมีบ้าง แต่ในมัชฮัด ร้านเหล่านี้แทบไม่มีอยู่จริง
นโยบายของรัฐบาลอิหร่านหลังการปฏิวัติอิสลามปี 1979 มุ่งจำกัดบริษัทต่างชาติที่อาจ "โกยกำไรออกนอกประเทศ" หรือสร้างระบบผูกขาดโดยกลุ่มทุนเล็กกลุ่มเดียว ซึ่งคล้ายกับแนวทางของอินเดียที่เคยใช้มาตรการกีดกันธุรกิจต่างชาติเพื่อปกป้องตลาดภายใน
สินค้าในตู้ริมทางส่วนใหญ่เป็นผลผลิตจากชาวบ้านในจังหวัดโคราซานราวี ซึ่งเป็นเขตเกษตรกรรมสำคัญ หรือไม่ก็หัตถกรรมที่ส่งต่อกันมาหลายชั่วอายุคน ตัวอย่างเช่น
- **ซาฟรอน** เครื่องเทศทองคำจากเมืองไกนัต
- **ผลทับทิมอบแห้ง** ของขึ้นชื่อจากภูมิภาคนี้
- **น้ำกุหลาบ** (Golab) ที่ใช้ในทั้งอาหารและพิธีกรรม
-**อาหารน้ำดื่ม ขนมพื้นบ้าน หนังสือพิมพ์
**อิทธิพลของอุดมการณ์การปฏิวัติ**
การขาดแคลนแบรนด์ตะวันตกไม่ได้เกิดจากแค่กฎหมายเท่านั้น แต่ยังสะท้อน **จิตสำนึกของคนอิหร่านจำนวนมากที่ต่อต้านวัฒนธรรมบริโภคนิยมแบบตะวันตก** รัฐส่งเสริมแนวคิด "เศรษฐกิจต่อต้านการรุกราน" (Resistance Economy) ที่เน้นการผลิตภายในประเทศ แม้จะต้องเผชิญกับการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจก็ตาม
ในทางปฏิบัติ นโยบายนี้มีทั้งข้อดีและข้อเสีย:
✅ **ส่งเสริมวิสาหกิจขนาดเล็ก** – ช่วยกระจายรายได้สู่ชุมชน
✅ **รักษาวัฒนธรรมการผลิตแบบดั้งเดิม** – เช่น การทำน้ำผึ้งหรือเครื่องเงิน
❌ **ขาดนวัตกรรม** – บางธุรกิจท้องถิ่นแข่งขันในตลาดโลกได้ยาก
❌ **สินค้าบางอย่างมีราคาสูง** – เนื่องจากขาดการนำเข้า
**เปรียบเทียบกับอินเดีย: แนวทางคล้ายแต่บริบทต่าง**
อินเดียเคยออกกฎหมายห้ามร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ของต่างชาติ (เช่น Walmart) เพื่อปกป้องร้านขายของชำท้องถิ่น (Kirana stores) แต่ปัจจุบันเริ่มผ่อนปรน ในขณะที่อิหร่านยังคงยึดมั่นในแนวทางเดิมอย่างแข็งกร้าว เนื่องจากปัจจัยทางการเมืองและความขัดแย้งกับสหรัฐฯ
#**บทสรุป: ตู้เล็ก ๆ ที่ความหมายใหญ่**
ตู้ขายของริมทางในมัชฮัดอาจดูเหมือนภาพความเรียบง่าย แต่เบื้องหลังคือการต่อสู้ระหว่าง **อัตลักษณ์ท้องถิ่น vs. โลกาภิวัตน์** และ **อุดมการณ์ vs. ความสะดวกสบาย** มันเป็นพื้นที่เล็ก ๆ ที่ทำให้ผู้มาเยือนได้เห็นว่าเศรษฐกิจและการเมืองสามารถกำหนดชีวิตประจำวันของผู้คนได้อย่างไร แม้ในรายละเอียดเล็กน้อยเช่น "ของที่ขายในตู้ไม้หลังหนึ่ง"
หากสังเกตดี ๆ อาจพบว่าตู้บางหลังมีสติกเกอร์คำว่า **"Made in Iran"** หรือข้อความต่อต้านสหรัฐฯ แปะอยู่ นั่นคือเครื่องย้ำเตือนว่า **ทุกการซื้อขายที่นี่ไม่ใช่แค่เรื่อง commerce แต่คือการแสดงออกทางอุดมการณ์ด้วย**
บันทึกการเดินทางอิหร่าน
20 เมษายน 2018
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
