12 เม.ย. เวลา 10:29 • นิยาย เรื่องสั้น

สิ่งยิ่งใหญ่

หอสมุดกลางเมืองนั้นตั้งอยู่ริมถนนเส้นใหญ่ในเขตเมืองเก่า ผมเลือกใช้วิธีจอดรถไว้ในลานจอดรถของวัดที่อยู่ห่างออกไป และใช้วิธีเดินเท้าไปหาหนังสือดี ๆ อ่าน ในทุกครั้งที่ผมตั้งใจไปใช้บริการ
ถนนเส้นใหญ่นั้นมีทางเท้าที่กว้างใหญ่พอกัน แม้จะสะอาดสะอ้านด้วยว่าไม่มีหาบเร่แผงลอยมาตั้งกีดขวาง แต่ความกว้างขวางของทางเท่้าบนถนนเส้นนั้น ก็ดึงดูดผู้คนจำนวนไม่น้อย ที่พากันมาอาศัยเป็นแหล่งพักหลับนอน ทั้งแบบชั่วคราวและระยะยาว
นั่นทำให้ภาพของผู้คนที่บ้างก็นอนยาวไปบนพื้นทางเท้า บ้างก็นั่งพิงผนังอาคารริมทาง โดยมีข้าวของสัมภาระส่วนตัววางไว้ใกล้ตัว กลายเป็นภาพชินตาในทุกครั้งที่ผมเดินผ่าน หรือกระทั่งขับรถผ่าน
ผมเคยเห็นคนมายืนแจกข้าวกล่อง โดยมีพี่น้องที่อาศัยทางเท้าเป็นบ้านเหล่านั้น เข้าแถวรับกันอย่างเป็นระเบียบ เป็นความผูกพันของเพื่อนมนุษย์ที่ผมรู้สึกว่าน่ามองอย่างบอกไม่ถูก
เช้าวันนั้น ผมจอดรถในลานจอดรถของวัด และออกเดินเท้าโดยมีจุดหมายคือหอสมุดกลางเมืองนั้น และด้วยความตั้งใจที่จะใช้เวลาไปกับการเลือกอ่านหนังสือยาวนาน ผมก็ซื้อขนมปังในห่อพลาสติคจากร้านสะดวกซื้อ กะจะแอบติดกระเป๋าเข้าไปแก้หิว ทั้งที่จริง ๆ แล้วหอสมุดเขาห้ามเอาอาหารเข้าไปกินก็ตาม แต่ผมก็แอบเอาเอาติดตัวไปแก้หิวได้เกือบทุกครั้งสิน่า
บนทางเท้ากว้าง ผมมองเห็นชายชราคนหนึ่ง ผมขาวไปทั้งหัว หนวดเคราเฟิ้มสีเดียวกับเส้นผมที่ยาวปรกต้นคอ เสื้อผ้าดูเก่าแต่ไม่สกปรกมากนัก แกกำลังคุ้ยถังขยะริมทางเท้าอย่างใจเย็น แยกเอาขวดพลาสติกโยนใส่รถเข็นคันเล็กที่จอดไว้ใกล้ ๆ กัน
ผมสังเกตุเห็นว่า แกคุ้ยถังขยะด้วยความตั้งใจ เรียบร้อย ใจเย็น ไม่มีการคุ้ยให้เลอะเทอะกระจัดกระจาย แกหยิบขยะออกมาวางลงข้าง ๆ ถังขยะ โน้มตัวคุ้ยลงไปจนลึก และเมื่อได้ขวดพลาสติกที่ต้องการ แกก็บรรจงเก็บเอาขยะที่แกยกออกมาวางไว้ข้างถัง ใส่กลับคืนไปอย่างใจเย็น มองดูเหมือนงานสบาย ๆ ที่แกคุ้นเคย
ไม่รู้ทำไม ผมล้วงเอาขนมปังในห่อพลาสติกที่ผมตั้งใจจะแอบเอาไปแก้หิวในหอสมุดออกมา และนมถั่วเหลืองในกล่องแช่เย็นที่ผมซื้อมาพร้อมกัน เดินตรงไปหาแก ก่อนจะยื่นให้แก แล้วก็บอกแกว่า
“น้าครับ ผมเลี้ยงอาหารเช้านะ”
แกมองหน้าผม สลับกับมองขนมปังและนมถั่วเหลืองอยู่สักอึดใจ ก่อนจะยกมือขึ้นไหว้ผม เอ่ยคำว่า “ขอบคุณครับ” และรับของไป ผมรับไหว้แก
ผมใช้เวลาวันนั้นไปกับการอ่าน และนั่งจมลงบนเบาะที่นั่งสบาย แอร์เย็นฉ่ำ ละลายเวลาไปในหอสมุดกลางเมือง
บ่ายวันนั้นฝนตกลงมา ผมมองผ่านหน้าต่างหอสมุดออกไปก็พบว่า หนาเม็ดจนเรียกได้ว่าตกหนักทีเดียว แวบนั้น ผมนึกถึงผู้คนที่อาศัยทางเท้าเป็นบ้าน ที่ผมเดินผ่านมาเมื่อเช้า เพราะฝนหนาเม็ดขนาดนี้ ชีวิตริมทางเท้าน่าจะลำบากและเปียกปอนไม่น้อยเลย
ผมเดินออกจากหอสมุดกลางเมืองเมื่อดวงอาทิตย์ใกล้จะลับ ไฟถนนเริ่มเปิดสว่าง รถบนถนนหนาตาชัดเจน
บนทางเท้าที่ยังเปียก มีน้ำขังอยู่บ้าง จนผมต้องก้มหน้ามองดูพื้นทางเท้าบ่อยกว่าปกติ เพื่อเลี่ยงการเหยียบลงบนน้ำที่ขังอยู่
เงยหน้าขึ้นมา ห่างออกไปไม่ไกล ผมมองเห็นชายชราคนเดิม หนวดเคราและเส้นผมขาวยาวปรกต้นคอ เส้นผมมีร่องรอยเปียกฝนหมาดๆ เสื้อผ้าเก่าดูเปียกฝนอยู่บ้าง แต่ไม่ถึงกับเปียกโชก
แกนั่งอยู่บนขอบปูนที่ก่อขึ้นรอบต้นไม้ใหญ่บนทางเท้า ข้างตัวแกมีรถเข็นเต็มไปด้วยสัมภาระ ที่ส่วนใหญ่เป็นถุงพลาสติกหลากสี
นึกยังไงก็ไม่รู้ ผมเดินไปนั่งลงข้างแก แกหันมองหน้าผมเหมือนจำได้ ผมยิ้มให้แก
“น้ามาจากไหนเนี่ย นอนแถวนี้เหรอครับ” ผมถามแก
“ก็นอนแถวนี้ล่ะ …” แกตอบแค่นั้น เหมือนตั้งใจจะเลี่ยงตอบคำถามแรกไป
“ขวดพลาสติกที่น้าเก็บไปขายน่ะ เขาขายกันยังไงครับ” ผมก็ชวนแกคุย
“โลละสี่บาทมั่ง ห้าบาทมั่ง แล้วแต่ขวด”
ผมนั่งนึกไปว่า ขวดพลาสติกเบา ๆ เหล่านั้นกี่ขวด ถึงจะหนักได้กิโลนึง ต้องเก็บจากถังขยะกี่ถัง กว่าจะรวบรวมได้สักสี่บาทห้าบาท
ไม่รู้ทำไม ผมหยิบเอาแบงค์ร้อยใบเดียวที่ผมมีในกระเป๋าตอนนั้น ยื่นส่งให้แก
“ผมเลี้ยงข้าวน้าครับ เอาไว้กินข้าวนะ”
แกมองหน้าผมสักอึดใจ ก่อนจะตอบผมว่า
“วันนี้ผมอิ่มแล้ว ผมกินแล้ว พอแล้ว คุณก็ให้ผมมาทีนึงแล้ว ไม่ต้องให้ผมอีกหรอก”
ผมยอมรับว่าออกจะแปลกใจในคำตอบของแก แต่ผมก็ยืนยันความตั้งใจของผม
“งั้นน้าเก็บไว้กินข้าววันพรุ่งนี้ก็ได้ครับ ผมเลี้ยงข้าวนะ”
แกยิ้มให้ผม แล้วก็บอกผมว่า
“พรุ่งนี้เป็นเรื่องของพรุ่งนี้ ค่อยว่ากันใหม่ วันนี้ผมพอแล้ว ผมอิ่มแล้ว คุณไม่ต้องให้ผมหรอก คุณให้ผมมาแล้ว พอแล้ว”
ผมเก็บแบงค์ร้อบลงกระเป๋าอย่างว่าง่าย ไม่พยายามยัดเยียดอะไรอีก ก่อนจะนั่งมองถนน และพูดคุยกับแกอีกสักครู่นึง ก่อนจะลุกเดินออกมา มุ่งหน้าไปเอารถที่ลานจอดรถในวัด
บนท้องถนนขณะขับรถกลับบ้านค่ำวันนั้น ผมนึกบทสนทนากับชายชราผมขาวและหนวดเครายาวคนนั้นไปตลอดทาง
บางครั้ง ความยิ่งใหญ่ก็ไม่ได้มาจากปราชญ์ หรือมหาบุรุษคนไหน แต่อาจมองเห็นได้จากคนธรรมดา ๆ ที่แม้จะเป็นจุดเล็ก ๆ ในสังคมที่ผุพังก็ตามที ... ผมรู้สึกอย่างนั้น
โฆษณา