17 เม.ย. เวลา 09:30 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

ค้นพบระบบดาวเคราะห์แปลกประหลาดในวงโคจรตั้งฉากคล้ายในหนัง Star Wars

Brief: นักดาราศาสตร์ค้นพบดาวเคราะห์ดวงหนึ่งที่โคจรรอบดาวฤกษ์คู่ที่มีลักษณะแปลกประหลาดและหายากด้วยมุม 90 องศา นับเป็นครั้งแรกที่มีหลักฐานชัดเจนที่บ่งชี้ว่า ดาวเคราะห์เชิงขั้วโคจรรอบดาวฤกษ์คู่หนึ่ง การค้นพบที่น่าประหลาดใจนี้เกิดขึ้นโดยใช้กล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มาก (VLT) ของหอสังเกตการณ์ซีกโลกใต้ของยุโรป
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีการค้นพบดาวเคราะห์หลายดวงที่โคจรรอบดาวฤกษ์สองดวงในเวลาเดียวกัน เช่น ดาวเคราะห์ทาทูอีนในหนังเรื่องสตาร์วอร์ส ดาวเคราะห์เหล่านี้มักโคจรอยู่ในวงโคจรที่ใกล้เคียงกับระนาบที่ดาวฤกษ์แม่โคจรรอบกัน
ก่อนหน้านี้มีหลักฐานว่า อาจมีดาวเคราะห์ที่โคจรในแนวดิ่งหรือแนวขั้วรอบดาวคู่ โดยในทางทฤษฎี วงโคจรเหล่านี้มีเสถียรภาพ และมีการตรวจพบจานดาวเคราะห์ที่โคจรในวงโคจรเชิงขั้วรอบดาวฤกษ์คู่ อย่างไรก็ตาม จนถึงขณะนี้ เรายังไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนว่า ดาวเคราะห์ที่โคจรอยู่ตรงขั้วดาวเหล่านี้มีอยู่จริง
โทมัส เบย์ครอฟต์ นักศึกษาปริญญาเอกจากมหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม สหราชอาณาจักร ซึ่งเป็นผู้นำการศึกษาดังกล่าวซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Science Advances เมื่อวันนี้ กล่าวว่า “ผมรู้สึกตื่นเต้นเป็นอย่างยิ่งที่ได้มีส่วนร่วมในการตรวจสอบหลักฐานที่น่าเชื่อถือว่า รูปแบบนี้มีอยู่จริง”
ดาวเคราะห์นอกระบบที่ไม่เคยมีมาก่อนนี้มีชื่อว่า 2M1510 (AB) b โคจรรอบดาวแคระน้ำตาล (brown dwarfs) อายุน้อย 2 ดวง ซึ่งเป็นวัตถุที่มีขนาดใหญ่กว่าดาวเคราะห์ก๊าซยักษ์ แต่เล็กเกินกว่าที่จะเป็นดาวฤกษ์ได้ ดาวแคระน้ำตาล 2 ดวงนี้ก่อให้เกิดสุริยุปราคาซึ่งกันและกัน เมื่อมองจากโลก ทำให้ดาวทั้งสองดวงนี้เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่นักดาราศาสตร์เรียกว่า ระบบดาวคู่แบบสุริยุปราคา (eclipsing binary)
ระบบนี้หายากอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นดาวแคระน้ำตาลแบบสุริยุปราคาคู่เท่านั้นที่ทราบในปัจจุบัน และประกอบด้วยดาวเคราะห์นอกระบบดวงแรกที่เคยพบในเส้นทางที่ตั้งฉากกับวงโคจรของดาวแคระน้ำตาลทั้ง 2 ดวง
ทีมวิจัยค้นพบดาวเคราะห์ดวงนี้ในขณะที่ปรับปรุงพารามิเตอร์วงโคจรและกายภาพของดาวแคระน้ำตาลทั้งสองดวงโดยเก็บรวบรวมข้อมูลการสังเกตด้วยเครื่องมือ Ultraviolet and Visual Echelle Spectrograph (UVES) บนกล้องโทรทรรศน์ VLT ของ ESO ที่หอดูดาว Paranal ประเทศชิลี ดาวแคระน้ำตาลทั้งสองดวงที่รู้จักกันในชื่อ 2M1510 ถูกตรวจพบครั้งแรกในปี 2018
แปลและเรียบเรียงโดย
One To Many - A Brief Science
.
แหล่งอ้างอิง
[1] "Big surprise": astronomers find planet in perpendicular orbit around pair of stars
[2] Evidence for a polar circumbinary exoplanet orbiting a pair of eclipsing brown dwarfs
โฆษณา