เรื่องราวความหมายของ "บายศรี"
ความหมายของ "บายศรี" ครอบคลุมทั้งด้านภาษา ประเพณี และความเชื่อ:
---
ความหมายของ “บายศรี”
1. รากศัพท์
คำว่า “บายศรี” มาจากภาษาเขมร:
"บาย" แปลว่า ข้าว (ในที่นี้หมายถึงของกิน ของถวาย หรือการให้)
"ศรี" หมายถึง สิริมงคล ความดีงาม
รวมความว่า "บายศรี" คือ ของถวายที่มีสิริมงคล หรือ เครื่องมงคลที่จัดขึ้นเพื่อบูชา
---
2. ความหมายโดยภาพรวม
บายศรี คือ เครื่องบูชาทางพิธีกรรม ที่ประดิษฐ์ขึ้นจากใบตอง ดอกไม้สด และส่วนประกอบมงคลต่าง ๆ เพื่อใช้ในพิธีกรรมต่าง ๆ ทั้งทางศาสนาและพิธีพื้นบ้าน เช่น
พิธีสู่ขวัญ
พิธีไหว้ครู
พิธีตั้งศาลพระภูมิ
พิธีมงคลสมรส
พิธีบวช ฯลฯ
---
3. วัตถุประสงค์ของบายศรี
เพื่อ แสดงความเคารพบูชา ต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เช่น พระภูมิเจ้าที่ เทวดา ครูบาอาจารย์
เพื่อ เรียกขวัญและเสริมสิริมงคล ให้กับผู้ที่รับพิธี (โดยเฉพาะในพิธีสู่ขวัญ)
เพื่อใช้เป็นสื่อกลางในการติดต่อกับสิ่งเหนือธรรมชาติ ตามความเชื่อดั้งเดิม
เพื่อ แสดงความประณีต ความตั้งใจ และความเคารพ ของผู้จัดพิธี
---
4. องค์ประกอบของบายศรี
บายศรีมีหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับลักษณะของพิธี แต่องค์ประกอบหลักมักมีดังนี้:
ใบตอง: ใช้พับจีบ ตัด แต่งเป็นรูปต่าง ๆ เช่น กลีบบัว มาลัย ฯลฯ
ดอกไม้สด: เช่น ดอกดาวเรือง ดอกพุด ดอกมะลิ
พานรอง: เป็นฐานตั้งบายศรี
เครื่องมงคล: เช่น เทียน ธูป หมาก พลู ข้าวตอก ด้ายผูกข้อมือ
บางแบบจะมี ยอดบายศรี (เป็นยอดแหลม) แสดงถึงการสื่อสารขึ้นสู่เบื้องบน หรือเบื้องสูง (เทวดา ครูบาอาจารย์)
---
5. ประเภทของบายศรี
แบ่งออกได้หลายประเภท เช่น:
บายศรีปากชาม: ขนาดเล็ก ใช้ในพิธีทั่วไป เช่น สู่ขวัญเด็ก
บายศรีเทพ / บายศรีพรหม: ขนาดใหญ่ ใช้ในพิธีบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์
บายศรี 1 ชั้น / 3 ชั้น / 5 ชั้น / 9 ชั้น: ขึ้นอยู่กับความสำคัญของพิธี
---
6. ความหมายเชิงสัญลักษณ์
ยอดบายศรี แทน “เขาพระสุเมรุ” ศูนย์กลางจักรวาลในคติไตรภูมิ
กลีบใบตองที่พับ แทนบารมีธรรม
ดอกไม้ แทนความงาม ความบริสุทธิ์
จำนวนชั้น แสดงระดับของสิ่งที่บูชา เช่น ชั้นเดียวอาจหมายถึงครูบาอาจารย์ 5 ชั้นสำหรับพระสงฆ์ 9 ชั้นสำหรับเทพพรหม
---
7. ความสำคัญในวัฒนธรรม
บายศรีไม่ใช่แค่ของประดับพิธี แต่เป็น ศิลปะพื้นบ้าน ที่ต้องใช้ความประณีต ความอดทน และความเข้าใจในความเชื่อ เป็นมรดกภูมิปัญญาที่ถ่ายทอดกันมารุ่นต่อรุ่น
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
