[Time] ภาวะ "ขาดกระบวนการเรียนรู้": อุปสรรคสู่ความรู้ ความเห็น และความจริง ฟังดูซับซ้อน แต่อันที่จริงแล้ว มันคือสภาวะที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตเราทุกคนอย่างลึกซึ้ง

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

25 เม.ย. เวลา 16:00 • ไลฟ์สไตล์

ภาวะ "ขาดกระบวนการเรียนรู้": อุปสรรคสู่ความรู้ ความเห็น และความจริง

ฟังดูซับซ้อน แต่อันที่จริงแล้ว มันคือสภาวะที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตเราทุกคนอย่างลึกซึ้ง

ลองนึกภาพว่าจิตใจของเราคือสวนหย่อมแห่งหนึ่ง การ "มีกระบวนการเรียนรู้" เปรียบเสมือนการมีเครื่องมือทำสวนที่ครบครัน มีความเข้าใจในธรรมชาติของพืชพรรณ และมีระเบียบวิธีในการดูแลดิน รดน้ำ พรวนดิน กำจัดวัชพืช และคอยสังเกตการเจริญเติบโต

ทีนี้ ถ้าเรา "ขาดกระบวนการเรียนรู้" มันก็เหมือนเราไม่มีเครื่องมือ ไม่เข้าใจธรรมชาติของสวน และทำสวนแบบสะเปะสะปะ

เมื่อขาดกระบวนการเรียนรู้... เราก็ขาด "ความรู้" ที่แท้จริง:

กระบวนการเรียนรู้ไม่ใช่แค่การรับข้อมูลเข้ามาเฉยๆ แต่คือการนำข้อมูลนั้นมาผ่านกระบวนการคิด วิเคราะห์ เปรียบเทียบ เชื่อมโยงกับสิ่งที่เราเคยรู้ ตั้งคำถาม และตกผลึก เมื่อขาดกระบวนการนี้ ข้อมูลที่ได้รับมาจึงมักเป็นเพียงเศษเสี้ยว ลอยไปมาในหัวเราโดยไม่มีโครงสร้างรองรับ เหมือนมีอิฐกระจัดกระจายอยู่ในสวน แต่ไม่สามารถนำมาก่อเป็นกำแพงหรืออาคารได้

เราอาจ "จำ" อะไรบางอย่างได้ แต่ไม่ได้ "เข้าใจ" อย่างลึกซึ้ง ทำให้ความรู้ที่ได้มานั้นไม่มั่นคง ผิดเพี้ยน หรือไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างแท้จริง

ตัวอย่าง: การอ่านหัวข้อข่าวที่น่าตกใจเพียงพาดหัว แล้วรีบแชร์ต่อ โดยไม่มีกระบวนการคลิกเข้าไปอ่านเนื้อหาทั้งหมด ตรวจสอบแหล่งที่มา หรือค้นหาข้อมูลจากแหล่งอื่นมาเปรียบเทียบ เราอาจได้ข้อมูลที่กระตุ้นอารมณ์ แต่ไม่ได้ความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับเหตุการณ์นั้นเลย

เมื่อขาดกระบวนการเรียนรู้... "ความเห็น" ก็มักจะคับแคบและไร้รากฐาน:

ความเห็น หรือ มุมมองของเราต่อสิ่งต่างๆ ควรจะงอกเงยมาจากความรู้ที่รอบด้านและการคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล เมื่อความรู้ของเราเปราะบางเพราะขาดกระบวนการเรียนรู้ ความเห็นที่เกิดขึ้นก็มักจะอิงอยู่กับอคติเดิมๆ ประสบการณ์ส่วนตัวที่จำกัด หรือรับมาจากกลุ่มคนที่เราสังกัดโดยไม่มีการกลั่นกรอง เราจะไม่สามารถมองเห็นประเด็นจากมุมอื่นๆ ได้อย่างเข้าใจ ทำให้การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกลายเป็นการปะทะทางอารมณ์ แทนที่จะเป็นการเรียนรู้ร่วมกัน

ตัวอย่าง: การตัดสินว่าคนกลุ่มหนึ่ง "ไม่ดี" เพียงเพราะฟังมาจากเพื่อน หรืออ่านจากโซเชียลมีเดียกลุ่มที่เราเห็นด้วย โดยไม่ได้พยายามทำความเข้าใจบริบท ประวัติศาสตร์ หรือเหตุผลเบื้องหลังการกระทำของพวกเขาเหล่านั้น เรามีความเห็นที่ชัดเจน แต่อาจเป็นความเห็นที่บิดเบือนและไม่เป็นธรรม

เมื่อขาดกระบวนการเรียนรู้... การ "เข้าถึงความจริง" ก็เป็นไปได้ยาก:

ความจริง ไม่ได้ลอยอยู่ตรงหน้าเราให้หยิบฉวยได้ง่ายๆ โดยเฉพาะในโลกปัจจุบันที่เต็มไปด้วยข้อมูลเท็จ ข้อมูลที่บิดเบือน และความคิดเห็นที่นำเสนอในรูปแบบของข้อเท็จจริง การเข้าถึงความจริงต้องอาศัยความสามารถในการแยกแยะ ตรวจสอบ ตั้งคำถาม และประเมินข้อมูลอย่างมีวิจารณญาณ ซึ่งทั้งหมดนี้คือผลผลิตของกระบวนการเรียนรู้ เมื่อขาดกระบวนการนี้ เราก็เหมือนยืนอยู่ท่ามกลางหมอกหนาทึบ

ไม่สามารถมองเห็นสิ่งต่างๆ ได้ชัดเจน แยกแยะไม่ได้ว่าอะไรคือของจริง อะไรคือภาพลวงตา ทำให้ตกเป็นเหยื่อของการปั่นข้อมูล หรือใช้ชีวิตอยู่บนความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง

ตัวอย่าง: การเชื่อข่าวปลอมเกี่ยวกับสุขภาพ แล้วนำไปปฏิบัติตามโดยไม่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ หรือตรวจสอบข้อมูลทางการแพทย์ ทำให้เป็นอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น หรือการยึดมั่นในความเชื่อบางอย่างสุดโต่ง แม้จะมีหลักฐานมากมายมาหักล้าง เพราะไม่เปิดใจรับกระบวนการเรียนรู้ที่จะทำความเข้าใจหลักฐานใหม่ๆ เหล่านั้น

ผลกระทบที่ตามมา:

ภาวะ "ขาดกระบวนการเรียนรู้เพื่อให้เกิดความรู้ ความเห็น และเข้าถึงความจริง" ไม่ใช่ปัญหาเล็กน้อย มันบั่นทอนศักยภาพของบุคคลในการใช้ชีวิต การตัดสินใจ การแก้ปัญหา และการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง ในระดับสังคม มันนำไปสู่ความแตกแยก ความไม่ไว้วางใจ และการไร้ความสามารถในการร่วมมือกันแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อน เพราะต่างคนต่างอยู่กันคนละ "โลกความจริง"

หนทางข้างหน้า:

การตระหนักถึงการมีอยู่ของภาวะนี้คือจุดเริ่มต้นที่สำคัญ การมีกระบวนการเรียนรู้ที่ดีไม่ใช่เรื่องยากเกินไป แต่ต้องอาศัยความตั้งใจและความฝึกฝน มันเริ่มต้นจากความอยากรู้อยากเห็น การกล้าที่จะตั้งคำถาม แม้กับสิ่งที่เคยเชื่อ การเปิดใจรับฟังมุมมองที่แตกต่าง และการใช้เวลาในการไตร่ตรองข้อมูลอย่างรอบคอบในยุคที่ทุกอย่างเร่งรีบ

การลงทุนในกระบวนการเรียนรู้ คือการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุดสำหรับทั้งตัวเราเองและสังคมส่วนรวม เพื่อให้เราสามารถก้าวผ่านหมอกแห่งข้อมูลและความคิดเห็นที่สับสน และเข้าใกล้ "ความจริง" ในเรื่องต่างๆ ได้มากขึ้น

แหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อสำรวจต่อ:

หนังสือหรือบทความเกี่ยวกับการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking): เรียนรู้ทักษะการประเมินข้อมูล การให้เหตุผล และการแยกแยะข้อเท็จจริงกับความคิดเห็น

หนังสือหรือบทความเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสื่อ (Media Literacy): ทำความเข้าใจวิธีที่สื่อนำเสนอข้อมูล และฝึกฝนการประเมินความน่าเชื่อถือของแหล่งข่าวสารต่างๆ

แหล่งข้อมูลเกี่ยวกับการทำงานของสมองในการเรียนรู้: ทำความเข้าใจว่าสมองเราประมวลผลข้อมูลและสร้างความรู้อย่างไร

ผลงานของนักปรัชญาที่ศึกษาเกี่ยวกับความรู้และสัจธรรม (Epistemology): สำหรับผู้ที่ต้องการสำรวจธรรมชาติของความรู้และความจริงในเชิงลึก

การมีกระบวนการเรียนรู้ที่แข็งแรง คือกุญแจสำคัญที่จะไขประตูสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้ง นำไปสู่ความเห็นที่รอบด้าน และท้ายที่สุด คือการเข้าถึง "ความจริง" ที่จะนำพาชีวิตและสังคมของเราไปในทิศทางที่ถูกต้องครับ

โฆษณา

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน

ภาวะ "ขาดกระบวนการเรียนรู้": อุปสรรคสู่ความรู้ ความเห็น และความจริง

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน