28 เม.ย. เวลา 01:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🌌 นักดาราศาสตร์พบสัญญาณ DMS และ DMDS บนดาว K2-18b ซึ่งเกิดขึ้นจากสิ่งมีชีวิตเท่านั้น!

ในขณะที่มนุษยชาติยังคงแหงนมองท้องฟ้า และตั้งคำถามถึงความโดดเดี่ยวของตัวเองในจักรวาล ข่าวล่าสุดจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศ James Webb หรือ JWST ได้นำพาเราขยับเข้าใกล้คำตอบนั้นอีกขั้น
🔭 นักดาราศาสตร์ได้ประกาศว่าพวกเขาอาจพบหลักฐานที่ใกล้เคียงที่สุดเกี่ยวกับการมีอยู่ของชีวิตบนดาวเคราะห์ดวงอื่น ท่ามกลางความสงสัยจากนักวิจัยหลายฝ่าย เพราะยังจำเป็นต้องมีการตรวจสอบและตัดความเป็นไปได้จากกระบวนการทางธรรมชาติอื่นๆ ก่อนจะสามารถสรุปได้อย่างแน่ชัดถึงสิ่งมีชีวิตบนดาวดวงอื่น
"นี่คือสัญญาณแรกๆ ที่เราเห็นว่าอาจมีสิ่งมีชีวิตบนดาวเคราะห์อื่น" Dr. Nikku Madhusudhan จากมหาวิทยาลัย University of Cambridge กล่าวในการแถลงข่าวเมื่อวันที่ 15 เมษายนที่ผ่านมา
🚀 จุดเริ่มต้นของการค้นพบนี้ย้อนกลับไปในปี 2015 เมื่อมีการค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะชื่อว่า K2-18b ดาวเคราะห์ที่มีมวลประมาณ 8 เท่าของโลก และโคจรรอบดาวฤกษ์ห่างออกไปถึง 124 ปีแสงจากโลก อยู่ในระยะที่เรียกว่า "เขตเอื้อชีวิต" หรือ Habitable Zone ซึ่งหมายความว่า บนผิวดาวอาจมีน้ำในสถานะของเหลวได้ — หนึ่งในเงื่อนไขสำคัญสำหรับการดำรงชีวิต
ในปี 2019 การสังเกตเพิ่มเติมพบว่าชั้นบรรยากาศของ K2-18b มีไอน้ำอยู่ นำไปสู่การตั้งข้อสันนิษฐานว่าดาวดวงนี้อาจปกคลุมด้วยมหาสมุทรใต้ชั้นบรรยากาศที่อุดมด้วยไฮโดรเจน แม้ยังมีข้อโต้แย้งจากนักดาราศาสตร์บางกลุ่มก็ตาม
🛰 ปี 2023 Dr. Madhusudhan และทีมงานได้ใช้เครื่องมือบนกล้อง JWST ตรวจสอบชั้นบรรยากาศของ K2-18b ผ่านแสงอินฟราเรดใกล้ และตรวจพบไอน้ำอีกครั้ง พร้อมกับคาร์บอนไดออกไซด์และมีเทน นอกจากนี้ ยังตรวจพบสัญญาณที่น่าสนใจของ ไดเมทิลซัลไฟด์ (Dimethyl Sulfide หรือ DMS) — โมเลกุลที่บนโลกผลิตขึ้นโดยสิ่งมีชีวิตเท่านั้น โดยเฉพาะแพลงก์ตอนในทะเล แต่เนื่องจากสัญญาณที่พบอ่อนมาก หลายฝ่ายจึงเรียกร้องหลักฐานที่แน่นกว่านี้
🔍 ล่าสุด Dr. Madhusudhan และทีมของเขาได้ขยายการค้นหา โดยใช้กล้องรังสีอินฟราเรดคลื่นกลาง (Mid-Infrared Camera) ของ JWST สำรวจ K2-18b อีกครั้ง และพบสัญญาณของ DMS ที่แน่นแฟ้นขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ พร้อมกับการตรวจพบโมเลกุลที่เกี่ยวข้องอีกตัวหนึ่ง คือ ไดเมทิลไดซัลไฟด์ (Dimethyl Disulfide หรือ DMDS) ซึ่งบนโลกถูกสร้างโดยสิ่งมีชีวิตเท่านั้น เช่นกัน
การตรวจพบนี้มีนัยสำคัญทางสถิติในระดับ สามซิกมา หมายถึงมีโอกาสเพียง 3 ใน 1000 เท่านั้นที่ข้อมูลเหล่านี้จะเกิดขึ้นโดยบังเอิญ (โอกาสผิดพลาด) อย่างไรก็ตาม ในวงการฟิสิกส์ การยอมรับการค้นพบใหม่ๆ อย่างแท้จริงนั้นต้องการถึงระดับ ห้าซิกมา หรือโอกาสผิดพลาดเพียง 1 ใน 3.5 ล้านเท่านั้น
🌟 Nicholas Wogan นักฟิสิกส์ จาก NASA Ames Research Center กล่าวว่าหลักฐานใหม่ชิ้นนี้ "น่าเชื่อถือกว่าผลในปี 2023" แต่ยังจำเป็นต้องได้รับการยืนยันจากกลุ่มวิจัยอื่นๆ เมื่อข้อมูลเปิดเผยสู่สาธารณะในเดือนนี้ การวิเคราะห์และตรวจสอบอิสระจากนักวิจัยทั่วโลกจะเริ่มขึ้น โดยอาจจะต้องใช้เวลาอีกหลายสัปดาห์หรือหลายเดือน เพราะข้อมูลจาก JWST มีความซับซ้อนสูงมาก
🛸 แต่นักวิจัยบางคนก็ยังคงสงวนท่าทีอย่างระมัดระวัง
Dr. Ryan MacDonald จากมหาวิทยาลัย University of Michigan เตือนว่า "การสังเกตครั้งล่าสุดด้วย JWST นี้ยังไม่เพียงพอที่จะยืนยันการมีอยู่ของ DMS หรือ DMDS ในบรรยากาศของ K2-18b" เขาเปรียบเทียบสถานการณ์นี้กับ "เด็กเลี้ยงแกะ" เนื่องจากหลายครั้งก่อนหน้าที่มีการอ้างว่าพบสัญญาณระดับสามซิกมาใน K2-18b แต่เมื่อพิจารณาอย่างละเอียดแล้วสัญญาณเหล่านั้นกลับหายไป
"การอ้างถึงสิ่งมีชีวิตนอกโลกจำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบอย่างเข้มงวดที่สุด" Dr. MacDonald ย้ำ
🔬 Dr. Madhusudhan และทีมคำนวณว่าหากสามารถสังเกตเพิ่มเติมอีก 16–24 ชั่วโมงกับ JWST อาจช่วยให้ผลการตรวจสอบเพิ่มขึ้นถึงระดับห้าซิกมาได้ แต่ความท้าทายในการจับสัญญาณชั้นบรรยากาศของดาวที่อยู่ไกลขนาดนั้นก็เป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างมาก
"ขนาดของบรรยากาศเมื่อเทียบกับขนาดของดาว ก็เหมือนความหนาของเปลือกแอปเปิ้ลบนผลแอปเปิ้ล" Dr. Thomas Beatty จากมหาวิทยาลัย University of Wisconsin-Madison อธิบาย
🌍 Dr. Madhusudhan และทีมยังตั้งข้อสังเกตเพิ่มเติมว่าความเข้มข้นของ DMS และ DMDS ที่อาจพบใน K2-18b สูงถึงกว่า 10 ส่วนในล้าน (ppm) — นับว่ามากกว่าความเข้มข้นในชั้นบรรยากาศโลกหลายพันเท่า หากสัญญาณนี้เป็นของจริง นั่นหมายถึงอาจมีระดับของกิจกรรมทางชีวภาพที่สูงอย่างไม่น่าเชื่อ แต่แน่นอนว่าการพิสูจน์ว่าโมเลกุลเหล่านี้มีต้นกำเนิดจากสิ่งมีชีวิตจริง ๆ หรือไม่? ยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติมอย่างรอบคอบ
"เราต้องระวังอย่างถึงที่สุด" Dr. Madhusudhan กล่าว "ในขั้นนี้ เราไม่สามารถอ้างได้อย่างเต็มปากว่า เราตรวจพบ DMS และ DMDS จากสิ่งชีวิตแล้ว แต่จากงานศึกษาที่มีอยู่ในปัจจุบัน ก็ยังไม่มีกลไกทางธรรมชาติใดอธิบายได้ถึงสิ่งที่เราพบว่าไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิต"
✨ Prof. Sara Seager จาก Massachusetts Institute of Technology (MIT) เสริมว่า ความยากในการพิสูจน์ว่าปรากฏการณ์นี้ไม่ได้มีต้นกำเนิดมาจากธรรมชาติ อาจทำให้ K2-18b กลายเป็น "ดาวเคราะห์ที่สัญญาณชีวภาพที่มีความเป็นไปได้" (viable biosignature candidate) ไปอีกนานหลายทศวรรษ เพราะข้อมูลจากดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะของเรายังคงมีขีดจำกัดในการวิเคราะห์อยู่มาก
📌 สรุปสั้น ๆ
✅ พบสัญญาณโมเลกุล DMS และ DMDS บนดาวเคราะห์ K2-18b ซึ่งบนโลกเกิดจากสิ่งมีชีวิตเท่านั้น
✅ หลักฐานใหม่นี้มีข้อมูลที่น่าเชื่อถือกว่าปี 2023 แต่ยังอยู่แค่ระดับสามซิกมา
✅ การตรวจสอบเพิ่มเติมต้องใช้เวลาหลายเดือน และยังมีความเป็นไปได้ว่าสัญญาณอาจเกิดจากปรากฏการณ์อื่นที่ไม่ได้มาจากสิ่งมีชีวิต
✅ หากยืนยันว่าเป็นจริง จะเป็นก้าวที่ยิ่งใหญ่ในการพิสูจน์ว่ามีสิ่งมีชีวิตนอกโลก
✅ การศึกษา K2-18b อาจต้องดำเนินต่อไปอีกนานหลายปีหรือหลายทศวรรษ
🔎 แหล่งอ้างอิงเพิ่มเติม
โฆษณา