📘 IE Knowledge Series: EP5
Root Cause Analysis – แก้ที่ต้นตอ ไม่ใช่แค่ที่ปลายเหตุ
คุณเคยเจอแบบนี้ไหม?
ปัญหาเดิมเกิดซ้ำ ๆ
แก้ไปแล้ว แต่กลับมาอีก
เปลี่ยนคน เปลี่ยนเครื่อง เปลี่ยนวิธีทำงาน แต่ปัญหายังอยู่
สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่เพราะคุณไม่พยายาม
แต่เพราะคุณอาจยัง ไม่ได้เจอต้นตอของปัญหาจริง ๆ
และนั่นคือเหตุผลที่ IE ต้องใช้...
Root Cause Analysis (RCA)
วิธีคิดเชิงวิเคราะห์เพื่อ "ขุดให้ลึก" จนเจอสาเหตุแท้จริง
แล้ว "แก้จุดนั้น" ให้จบแบบไม่กลับมาอีก
📌 ปัญหาส่วนใหญ่ไม่ใช่เรื่องที่มองเห็น
สิ่งที่เรามักแก้ คือ “อาการ” เช่น...
เครื่องหยุด → รีเซ็ตใหม่
คนลา → ให้คนอื่นมาช่วยแทน
ลูกค้าคอมเพลน → ขออภัยแล้วส่งใหม่
แต่สิ่งที่เราควรหาคือ “เหตุ” เช่น...
ทำไมเครื่องถึงหยุด?
ทำไมคนถึงลาเป็นประจำ?
ทำไมลูกค้าถึงไม่พอใจซ้ำ?
ถ้าเราไม่ขุดลึก เราจะวนอยู่กับการ “แก้ที่ปลายเหตุ” ไปตลอด
🛠 วิธีทำ Root Cause Analysis (RCA)
RCA มีหลายเทคนิค แต่พื้นฐานที่ใช้ได้กับทุกงาน มี 2 วิธีหลัก:
1. 5 Why
ถามว่า “ทำไม?” ซ้ำไปเรื่อย ๆ จนเจอสาเหตุราก
ตัวอย่าง: เครื่องจักรหยุด
ทำไมเครื่องหยุด? → มอเตอร์ไหม้
ทำไมมอเตอร์ไหม้? → ร้อนเกิน
ทำไมร้อนเกิน? → ระบบหล่อเย็นไม่ทำงาน
ทำไมไม่ทำงาน? → ท่อน้ำอุดตัน
ทำไมอุดตัน? → ไม่มีแผนล้างคราบตะกรัน
ต้นเหตุแท้จริง: ไม่มีแผน PM ท่อหล่อเย็น
2. Ishikawa Diagram (Fishbone)
ใช้แยกสาเหตุออกเป็นหลายด้าน เช่น:
Man (คน)
Machine (เครื่องจักร)
Method (วิธี)
Material (วัตถุดิบ)
Measurement (การวัด)
Environment (สิ่งแวดล้อม)
วิธีนี้ช่วยให้ทีมมองรอบด้าน ไม่มุ่งโทษแต่ "คน" อย่างเดียว
📊 กรณีศึกษา: ปัญหาของเสียสูงในไลน์แพ็คสินค้า
อาการ:
กล่องบุบ กล่องไม่ปิดสนิท
ลูกค้าร้องเรียนบ่อยขึ้น
ทีมงานเดิม: สั่งเปลี่ยนกล่องใหม่ทั้งล็อต
ทีม IE: ใช้ RCA โดยเริ่มจาก Fishbone แล้วใช้ 5 Why
พบว่า...
พนักงานใช้เทปไม่พอ → เพราะ “กลัวเปลือง”
เพราะหัวหน้าเคยตำหนิเรื่องใช้เทปมาก
เพราะไม่มีมาตรฐานการใช้เทปที่ชัดเจน
✅ สร้าง Work Instruction และ Training ใหม่
✅ วัดคุณภาพหลังแพ็คแบบสุ่ม
✅ แก้ที่ “พฤติกรรมจากความเข้าใจผิด” ไม่ใช่แค่เปลี่ยนกล่อง
ผล:
ของเสียน้อยลงทันที 30%
ลดค่าใช้จ่ายในไตรมาสต่อมาได้กว่า 50,000 บาท
ความพึงพอใจลูกค้าดีขึ้นอย่างชัดเจน
💡 ทำไม RCA สำคัญกว่าที่คุณคิด?
เพราะในโลกของการผลิต...
การแก้ปัญหา “ไว” ไม่ได้แปลว่าดี
การลงมือเร็วเกินไป อาจกลายเป็นการ “แก้ผิดจุด”
และการไม่รู้ Root Cause คือการ “วนอยู่ในวังวนเดิม” โดยไม่รู้ตัว
RCA จึงไม่ใช่แค่ “เครื่องมือของ IE”
แต่คือ วิธีคิดแบบนักวิเคราะห์ระบบ ที่ทุกหัวหน้าควรมี
ถามตัวคุณตอนนี้...
ปัญหาเดิม ๆ ที่เกิดขึ้นบ่อย ๆ ในที่ทำงานคุณ… ได้ถูก RCA หรือยัง?
คุณมีเครื่องมืออะไรช่วยหาต้นเหตุบ้าง?
หรือคุณกำลังแก้ปัญหาแบบ “ลูปไม่รู้จบ” อยู่?
📩 หากคุณต้องการให้ทีมของคุณเลิกแก้ปัญหาแบบเดา ๆ
และเริ่มคิดเป็นระบบ
เราช่วยคุณออกแบบ Flow การทำ RCA ให้ใช้งานได้จริงในหน้างาน
เริ่มจากเทคนิคง่าย ๆ เช่น 5 Why
ไปจนถึง RCA Workshop สำหรับทีมผลิตและหัวหน้างาน
ทักมาคุยกันได้เลยครับ
กดติดตาม แล้วพบกันตอนถัดไปครับ 🚀
#IEInsight #RootCauseAnalysis #RCA #5Why #FishboneDiagram #ProblemSolving #แก้ปัญหาแบบยั่งยืน #IndustrialEngineering
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
