เหตุการณ์ความไม่สงบในชายเเดนใต้ ปี 2568
ย้อนประวัติศาสตร์ชายแดนใต้ ปี 2547 ผ่านเหตุการณ์ปล้นปืนค่ายปิเหล็ง เหตุการณ์มัสยิดกรือเซะ และเหตุการณ์ตากใบ อันเป็นต้นทางที่รัฐไทยทำให้พื้นที่จังหวัดชายแดนใต้กลายเป็น ‘พื้นที่พิเศษ’ ด้วยการใช้กฎหมายพิเศษตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจนปัจจุบัน
พร้อมทั้งย้อนไปสำรวจต้นทางของ ‘พระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548’ หรือ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ที่ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้ประกาศใช้ทั่วประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2563 จนถึง 2565 เพื่อป้องกันโรคติดต่อฉุกเฉินอย่างโควิด-19 เป็นเวลากว่า 2 ปี แต่แท้จริงแล้ว พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ถูกประกาศใช้มานานกว่า 18 ปีในพื้นที่ภาคใต้ โดยเริ่มต้นในยุครัฐบาล ทักษิณ ชินวัตร
และในรัฐบาลชุดใหม่จากพรรคเพื่อไทย เศรษฐา ทวีสิน ก็ยังขยาย พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ต่อไปอีกในบางพื้นที่ 2 ครั้ง ครั้งแรก 1 เดือน เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2566 และล่าสุด เพิ่งมีมติ ครม. ขยายระยะเวลาการบังคับใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ จังหวัดชายแดนภาคใต้ ออกไปอีก 3 เดือน ระหว่างวันที่ 20 ตุลาคม 2566 - 19 มกราคม 2567 แต่มีการปรับลดพื้นที่ลง
รวมเหตุการณ์ความรุนเเรงเเละผู้เสียชีวิต
เหตุการณ์ความรุนแรงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพิ่มจำนวนขึ้นอย่างน่ากังวลอีกครั้งนับตั้งแต่ต้นปี 2568 โดยเฉพาะในช่วง 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา สถานการณ์เลวร้ายลงอย่างมากจากการปรากฏรูปแบบการก่อเหตุที่พุ่งเป้าไปยังพลเรือนผู้ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับความขัดแย้ง ไม่ว่าจะเป็นนักบวช ประชาชนทั่วไป หรือประชาชนกลุ่มเปราะบาง เช่น เด็ก คนชรา ผู้พิการ โดยเริ่มมาตั้งแต่การลอบยิงอดีตอุสตาซหรือครูสอนศาสนาอิสลามเสียชีวิตขณะกลับจากการละหมาดเมื่อ
วันที่ 18 เม.ย., การลอบยิงสามเณรจนบาดเจ็บและเสียชีวิตเมื่อวันที่ 22 เม.ย., การกราดยิงลูกกับแม่ที่พิการทางสายตาจนเสียชีวิต และการกราดยิงผู้สูงอายุกับเด็กจนบาดเจ็บและเสียชีวิต เมื่อวันที่ 2 พ.ค.
และล่าสุด เกิดเหตุยิงพลเรือนชายเสียชีวิตอีก 1 คนที่ อ.ยะหริ่ง ปัตตานี เมื่อคืนวันที่ 4 พ.ค. เหตุการณ์ทั้งหมดนี้นำมาซึ่งความเศร้าโศกเสียใจและความโกรธแค้นของผู้คน ทั้งในชุมชนชาวพุทธและมุสลิมในพื้นที่ รวมถึงคนไทยทั้งประเทศ
.
ความรุนแรงระลอกล่าสุดนี้ สั่นคลอนความรู้สึกและความเชื่อมั่นต่อกระบวนการสร้างสันติภาพในพื้นที่ชายแดนใต้อย่างรุนแรง ประชาชนทุกศาสนิกต่างตกอยู่ในความหวาดระแวง ซึ่งทำให้สถานการณ์ความขัดแย้งอยู่ในภาวะเปราะบางและสุ่มเสี่ยงที่จะเลวร้ายลงมากที่สุดในรอบหลายปี
เหตุการณ์ความรุนเเรงตลอดปี 2568
ในสภาวการณ์เช่นนี้ พรรคประชาชนขอสื่อสารไปยังทุกคน ถึงอันตรายของการใช้ความรุนแรง และย้ำเตือนถึงความสำคัญในการใช้แนวทางสันติเพื่อแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในพื้นที่ชายแดนใต้ ซึ่งเราเชื่อว่า เป็นวิธีเดียวที่จะนำไปสู่สันติภาพระยะยาวที่ทุกคนสามารถอยู่ร่วมกันได้โดยปราศจากความกลัวและความเกลียดชังระหว่างกัน
ถึงขบวนการที่คิดว่ากำลังต่อสู้เพื่อพี่น้องมลายูมุสลิมในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ไม่ว่าคุณจะเป็นใคร องค์กรไหนการสังหารพลเรือนผู้บริสุทธิ์นั้น นอกจากจะขัดต่อทั้งหลักศาสนา หลักกฎหมาย และหลักการมนุษยธรรมระหว่างประเทศแล้ว ยังส่งผลกระทบร้ายแรงต่อการสร้างสันติภาพและชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีของพี่น้องในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้
ความรุนแรงต่อพลเรือนผู้บริสุทธิ์มีแต่จะสร้างความเกลียดชังและเพิ่มอคติที่มีต่อพี่น้องมลายูมุสลิม ความรุนแรงต่อพลเรือนผู้บริสุทธิ์มีแต่จะสร้างความโกรธแค้นไปบดบังความเข้าอกเข้าใจในความอยุติธรรมที่พี่น้องมลายูมุสลิมถูกกระทำ ความรุนแรงต่อพลเรือนผู้บริสุทธิ์มีแต่จะผลักให้สังคมโหยหาการตอบโต้แบบตาต่อตาฟันต่อฟันจนไม่สิ้นสุด ความรุนแรงต่อพลเรือนผู้บริสุทธิ์มีแต่จะบ่อนทำลายความชอบธรรมทางการเมืองของการต่อสู้ ลดทอนคุณค่าอุดมการณ์ที่ใช้กล่าวอ้างกันมาโดยตลอด
พรรคประชาชนเรียกร้องให้หยุดการสังหารพลเรือนผู้บริสุทธิ์โดยทันที และการยุติความรุนแรงดังกล่าวจะเป็นเงื่อนไขสำคัญต่อการพูดคุยเพื่อสันติภาพในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ขบวนการต่อสู้ต้องมีความรับผิดชอบทางการเมืองมากกว่านี้ และต้องแสดงออกให้ทุกฝ่ายเชื่อมั่นว่าพร้อมจะใช้กระบวนการทางการเมืองในการแก้ปัญหา มิใช่ใช้กำลังอาวุธ
เหตุการณ์ทักษิณลงไปนราธิวาสในรอบล่าสุด
ถึงรัฐบาล แพทองธาร ชินวัตร
ประสบการณ์ที่ผ่านมาแสดงให้เห็นชัดว่า ในช่วงที่กระบวนการพูดคุยเพื่อสันติภาพมีความคืบหน้าและมีทิศทางที่ชัดเจน สถานการณ์ความรุนแรงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ลดลงได้อย่างมีนัยสำคัญ ดังนั้น รัฐบาลต้องตระหนักว่าปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ความรุนแรงกลับมาปะทุขึ้นอีกในระลอกล่าสุด
เกิดจากความไม่ชัดเจนในยุทธศาสตร์ของรัฐบาล ว่าจะมีแนวทางในการสร้างความยุติธรรม นิติรัฐ และสันติภาพในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้อย่างไร โดยเฉพาะการปล่อยให้กระบวนการพูดคุยเพื่อสันติภาพหยุดชะงักมานานเกือบ 1 ปีโดยไร้ทิศทาง
ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลควรกลับมาสานต่อกระบวนการพูดคุยเพื่อสันติภาพโดยเร็ว และในกระบวนการนั้นต้องฟังเสียงประชาชนในพื้นที่ซึ่งได้รับผลกระทบจากความรุนแรงของทุกฝ่ายด้วย โดยจัดเวทีคู่ขนาน ทำให้พี่น้องทั้งชาวพุทธและมุสลิมมีส่วนร่วมและเป็นเจ้าของกระบวนการสันติภาพนี้ไปด้วยกัน
กฎอัยการศึกเรื่องร้ายในพื่นที่
พรรคประชาชนเห็นว่า ในกระบวนการพูดคุยเพื่อสันติภาพในอนาคต ต้องมีองค์ประกอบส่วนหนึ่งจากผู้ที่มีบทบาทและอำนาจในการสั่งหยุดความรุนแรงในพื้นที่ได้จริงเข้าร่วมด้วย เพื่อประสิทธิภาพในการเจรจา และเพื่อสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจต่อกันถึงพี่น้องประชาชนที่เคารพ
ความรุนแรงที่เรากำลังเผชิญอยู่นี้เป็นผลจากความขัดแย้งที่สลับซับซ้อนและยืดเยื้อมาเป็นเวลาหลายปี เกิดความสูญเสีย เจ็บปวด ล้มตาย กับพี่น้องประชาชนทุกศาสนา ไม่ว่าจะเป็นชาวพุทธหรือมุสลิม
เราทุกคนเจ็บปวดต่อความสูญเสียที่เกิดขึ้น แต่เราก็ต้องช่วยกันระมัดระวังไม่ให้สังคมตกหล่มอยู่ในวังวนของความรุนแรง เป้าหมายของความรุนแรงคือการสร้างความหวาดกลัวและความโกรธเกลียด แต่พวกเราอย่าลืมว่าความหวาดกลัวและความโกรธเกลียดที่นำไปสู่การเรียกร้องให้ใช้ความรุนแรงตอบโต้กันแบบตาต่อตา ฟันต่อฟันนั้น ไม่สามารถสร้างสันติภาพได้ บทเรียนที่ผ่านมา ทั้งในและต่างประเทศ ล้วนบอกเราว่า ไฟไม่สามารถดับไฟได้ การตอบโต้อย่างรุนแรงมีแต่จะทำให้ความรุนแรงบานปลายขยายตัวจนยากจะกลับสู่การอยู่ร่วมกันอย่างสันติในอนาคต
ความมั่นคงของรัฐผ่านกฎหมาย
นี่จึงเป็นห้วงเวลาที่พวกเราต้องเผชิญหน้ากับสถานการณ์อย่างมีสติ และต้องช่วยกันผลักดันให้ทุกฝ่ายแก้ไขปัญหาความขัดแย้งด้วยกระบวนการทางการเมือง เพื่อสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนในอนาคต
รอยเเผลเเละความรุนเเรงเพิีมขึ้นทวีคูณ
ปล้นปืนค่ายปิเหล็ง
เมื่อวันที่ 4 มกราคม 2547 เริ่มจากมีการเผาโรงเรียน 20 แห่งพร้อมๆ กัน ในจังหวัดนราธิวาส คาดว่าเป็นแผนเบี่ยงเบนความสนใจของเจ้าหน้าที่ เพราะในเวลาใกล้เคียงกัน เกิดเหตุบุกปล้นอาวุธปืน 413 กระบอก จากกองพันพัฒนาที่ 4 ค่ายกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ หรือ ‘ค่ายปิเหล็ง’ ตำบลปิเหล็ง อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส มีทหารเสียชีวิต 4 นาย และการเข้าปล้นปืนครั้งนี้ใช้เวลาเพียง 20 นาที
ภายหลังเกิดเหตุเจ้าหน้าที่ได้พยายามตามจับผู้ปล้นอาวุธปืน แต่ระหว่างทางที่ตามจับ ผู้ก่อเหตุปล้นปืนได้โรยตะปูเรือใบบนถนน เพื่อสกัดไม่ให้เจ้าหน้าที่ติดตามตัวได้ นอกจากนั้นยังมีการก่อเหตุคู่ขนานในจุดอื่นและจังหวัดใกล้เคียงอีกด้วย เช่น วางระเบิดในจังหวัดปัตตานี บุกถล่มโรงพักในอำเภอเบตง จังหวัดยะลา สุดท้ายผู้ก่อเหตุทั้งหมดหลบหนีไปได้
ต่อมาวันที่ 5 มกราคม จากเหตุการณ์ปล้นปืนค่ายปิเหล็ง รัฐได้ประกาศ พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก 2457 ใน 3 พื้นที่ภาคใต้ ได้แก่ นราธิวาส ปัตตานี และยะลา ไม่นานจากนั้นพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ก็อยู่ภายใต้กฎหมายพิเศษ พ.ร.บ.กฎอัยการศึกฯ, พ.ร.บ.ความมั่นคงฯ และ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ที่มีการลดระดับการใช้ในบางครั้ง แต่กฎหมายที่รัฐไทยทำให้พื้นที่มลายูมุสลิมกลายเป็น ‘พื้นที่พิเศษ’ ก็ไม่เคยหายไป ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
คนออกมาส่งเสียงถูกทำให้เงียบ
หลังจากเกิดเหตุปล้นปืนค่ายปิเหล็ง ทนายสมชาย นีละไพจิตร เป็นคนหนึ่งที่ได้ช่วยเหลือผู้ต้องหา 5 คน โดยผู้ต้องหาที่ถูกควบคุมตัวมาแล้วหลายวันได้บอกเล่าถึงการถูกเจ้าหน้าที่ซ้อม และทรมาน ซึ่งทนายสมชายเป็นบุคคลหนึ่งที่กล้าออกมาพูดถึงความรุนแรงที่เกิดขึ้นกับคนภาคใต้ให้สาธารณชนได้รู้
นอกจากทนายสมชายจะคอยช่วยเหลือผู้ต้องหาและชาวบ้านทางด้านกฎหมายแล้ว ทนายสมชายยังเป็นคนที่พยายามรวบรวมรายชื่อประชาชน ให้ถึงตามที่รัฐธรรมนูญปี 2540 กำหนด เพื่อให้รัฐยกเลิกการประกาศกฎอัยการศึก แต่ทนายสมชายก็ทำไม่ทันสำเร็จ ในวันที่ 12 มีนาคม 2547 ก็ถูกอุ้มหายไป
อมา วันที่ 28 เมษายน 2547 ที่จังหวัดปัตตานี ในช่วงเช้ามืด มีเหตุการณ์โจมตีจุดตรวจและฐานปฏิบัติการของราชการนับสิบจุด และมีการปะทะกันจนมีผู้เสียชีวิต 108 ราย โดยเฉพาะที่กรือเซะ หลังจากมีการปะทะกับเจ้าหน้าที่ ผู้ก่อเหตุได้ถอยหลบเข้าไปอยู่ที่มัสยิดกรือเซะ ซึ่งต่อมาเจ้าหน้าที่พร้อมอาวุธครบมือปิดล้อมนาน 9 ชั่วโมง โดยมีการยิงตอบโต้กันเป็นระยะๆ
ก่อนที่เหตุการณ์จะจบลงด้วยการระดมยิงเข้าไปในมัสยิด แม้ชาวบ้านพยายามร้องขอให้หยุด แต่ก็ไม่เป็นผล มีผู้ก่อเหตุ 32 คนเสียชีวิตในมัสยิด ทำให้เกิดการตั้งคำถาม ทำไมรัฐที่มีอาวุธเหนือกว่าจึงเลือกที่จะไม่เจรจา
ทักษิณ ชินวัตร ตั้งคณะกรรมการอิสระไต่สวนข้อเท็จจริงกรณีมัสยิดกรือเซะ โดยเสียงข้างมากสรุปเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นว่า
“แม้ฝ่ายเจ้าหน้าที่จะอ้างว่า จำเป็นต้องใช้อาวุธเพื่อปกป้องชีวิตตนเองและประชาชนผู้บริสุทธิ์ เมื่อคำนึงถึงที่ตั้งของมัสยิดกรือเซะซึ่งตั้งอยู่เป็นเอกเทศ ไม่ได้ตั้งอยู่ในแหล่งชุมชน และจำนวนประชาชนก็ไม่ได้มีจำนวนมากตามที่มีการกล่าวอ้าง การใช้วิธีปิดล้อมและตรึงกำลังไว้รอบมัสยิดควบคู่ไปกับการเจรจาและเกลี้ยกล่อมโดยสันติวิธี อาจทำให้ผู้ก่อความไม่สงบยอมจำนนได้ในที่สุด
อันจะช่วยให้ฝ่ายเจ้าหน้าที่ได้รับข้อมูลเรื่องวัตถุประสงค์ของการดำเนินการครั้งนี้ รวมทั้งผู้อยู่เบื้องหลัง ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่การประเมินสถานการณ์และป้องกันภัยที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต การยุติเหตุการณ์มัสยิดกรือเซะด้วยสันติวิธีจึงมีความเหมาะสมกว่าที่จะใช้วิธีรุนแรงและอาวุธหนักเพื่อยุติเหตุการณ์”
งบประมาณประจำปีเฉพาะพื้นที่ 3 จังหวัด
เหตุการณ์ตากใบ
เริ่มจากการที่ เจ้าหน้าที่ตำรวจสถานีตำรวจภูธรตากใบ อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ควบคุมตัว ชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (ชรบ.) 6 คน ที่ถูกคุมตัวแล้วกว่าสัปดาห์ ทำให้ชาวบ้านร่วมกันเพื่อเรียกร้องให้ปล่อยตัว ชรบ. ในวันที่ 25 ตุลาคม
โดยได้มีการเจรจาระหว่างเจ้าหน้าที่และชาวบ้าน แต่หลังการเจรจาไม่เป็นผล จึงเกิดการสลายการชุมนุมด้วยแก๊สน้ำตา รถฉีดน้ำ และกระสุนจริง มีผู้เสียชีวิตทันทีในเหตุการณ์ 7 ศพ
หลังสลายการชุมนุม เจ้าหน้าที่ควบคุมตัวประชาชนผู้ชุมนุม 1,370 คน ผู้ชุมนุมชายและหญิงถูกจับแยกกัน ผู้ชุมนุมผู้ชายถูกสั่งให้ถอดเสื้อมามัดมือไพล่หลัง จากนั้นเจ้าหน้าที่ขนย้ายผู้ชุมนุมไปที่ค่ายอิงคยุทธบริหารด้วยรถบรรทุก ด้วยข้ออ้างว่ารถขนย้ายไม่เพียงพอ ผู้ชุมนุมชายที่ถูกจับต้องนอนซ้อนกันหลังรถบรรทุกไปเรื่อยๆ นานกว่า 6 ชั่วโมง ระยะทาง 150 กิโลเมตร
จากการขนย้ายผู้ชุมนุมด้วยวิธีการดังกล่าวทำให้มีผู้เสียชีวิตถึง 78 ศพ ด้วยสาเหตุจากการขาดอากาศหายใจ ถูกกดทับ ขาดอาหารและนํ้า และไตวายเฉียบพลัน ผู้รอดชีวิตบางคนพิการ
แม้ในภายหลังรัฐจะมีการเยียวยาครอบครัวผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บ แต่จากเหตุการณ์ดังกล่าวกลายเป็นคำถามว่า ไม่ว่าเหตุผลอะไรก็ตาม การกระทำแบบนี้กับเพื่อนมนุษย์สมควรเกิดขึ้นหรือไม่
การสลายการชุมนุมตากใบกลายเป็นคดีความ ผ่านมาจนถึงปัจจุบันผ่านมาแล้ว 19 ปี ซึ่งในปีหน้าคดีจะหมดอายุความ 20 ปี จนตอนนี้ยังคงไม่พบเห็นผู้กระทำผิดที่ทำให้ผู้ชุมนุมเสียชีวิต 85 ศพ
จากเหตุการณ์ปล้นปืนในปี 2547 เเละเหตุการณืตากใบ สร้างความขัดเเย้งในใจประชาชนบางกลุ่มกับการเรียกร้องหาความยุติธรรมในการดำเนินชีวิตเเละความปลอดภัยในพื้นที่
เรียบเรียงโดย : อาจารย์ต้นสัก สนิทนาม
#นราธิวาส #ยะลา #ปัตตานี #เหตุการณ์ความไม่สงบในสามจังหวัด #ข่าว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
