LOCAL ที่เป็นของเฮา 'ท้องถิ่น' ที่จะไม่หยุดนิ่งอยู่ในจินตนาการแบบเดิม
เมื่อนึกถึงคำว่า ‘Local’ หรือ ‘ท้องถิ่น’
ภาพแบบไหนที่ปรากฏขึ้นมาในหัวของทุกคน
.
ต่างจังหวัดที่ไม่มีน้ำกินน้ำใช้
ชนบทที่ห่างไกลความเจริญ
อัตลักษณ์ที่งดงามหยาดเยิ้ม
ของกินประจำถิ่น
ประเพณีประจำจังหวัด
ผู้คนใสซื่อ ไร้ปากไร้เสียง
ฯลฯ
.
เมื่อหยิบพจนานุกรมมาลองเปิดดู คำว่าท้องถิ่นก็ถูกให้นิยามไว้ว่า ท้องที่ใดท้องที่หนึ่ง เน้นถึงลักษณะสภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์และทางธรรมชาติ มีความเป็นขอบเขตของพื้นที่ระดับย่อยตามเขตการปกครอง ได้แก่ หมู่บ้าน ตำบล อำเภอ จังหวัด เป็นต้น
.
ภาษาอังกฤษใช้ว่า Local ซึ่งมาจากรากศัพท์ภาษาลาติน คือ Localis แปลว่า สถานที่ (Place) ดังนั้น คำว่า ท้องถิ่น จึงหมายถึง เขต พื้นที่จำเพาะที่เป็นส่วนย่อยของประเทศ
.
นอกจากความหมายของคำที่สื่อถึงท้องที่ใดท้องที่หนึ่ง หรือส่วนการปกครองและขอบเขตพื้นที่ตามนิยามของพจนานุกรมแล้ว ท้องถิ่นยังมีความหมายซุกซ่อนอยู่ข้างหลังซึ่งถูกสร้างทับลงไปอีกหลายมิติในสังคมหนึ่ง จนเกิดเป็น ‘ภาพในหัว’ อย่างที่ยกตัวอย่างไปเบื้องต้น เช่นกันกับสังคมไทย ท้องถิ่นถูกประกอบความหมายจากทั้งรัฐส่วนกลาง นักวิชาการ ผู้มีอำนาจทางสังคม สื่อ ระบบการศึกษา ผู้คน ไปจนถึงกลไกต่างๆ ของรัฐและทุน
.
พัฒนา กิติอาษา ได้คลี่ขยายความหมาย ‘ท้องถิ่น’ ว่าเป็นพื้นที่ที่มีความหมายหลากหลาย เช่น ชุมชนท้องถิ่น กลุ่มหรือองค์กรทางสังคม ภาพลักษณ์สินค้า ‘อุดมการณ์’ หรือแม้กระทั่ง ‘วาทกรรม’ และรูปแบบการตั้งถิ่นฐาน
.
เมื่อพูดถึงท้องถิ่นอย่างอีสาน หลายคนจึงอาจไม่ได้คิดถึงพื้นที่ที่เป็นขอบเขตหรืออาณาบริเวณเท่านั้น แต่อาจคิดถึงภาพที่ผลิตจากวาทกรรมบางอย่าง เช่น ความแห้งแล้งกันดาร ความเป็นบ้านนอก ต่างจังหวัด ความล้าหลัง ความจน ความเจ็บ
.
หรืออีกทางก็ไปในแบบโรแมนติกกับพื้นที่นี้มากๆ ในแบบที่มองว่าท้องถิ่นคือพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจ หลีกหนีความวุ่นวาย เป็นพื้นที่ที่สวยงาม บริสุทธิ์ ใสซื่อ ถ่อมตัวถ่อมตน ไร้ความขัดแย้ง เป็นเพียงอดีตอันงดงามแห่งการพัฒนาที่น่าแวะเวียนเข้ามาเพื่อสัมผัสเท่านั้น
.
ภาพที่ซ้อนทับและติดตรึงท้องถิ่นเอาไว้ ตั้งแต่ในระดับความหมายของคำ ไปจนถึงความเชื่อและมุมมองบางอย่างที่ครอบมายาวนาน หลายครั้งไม่ได้แช่แข็งเพียงจินตนาการของผู้ที่มองเข้ามาหรือผู้ที่อาศัยอยู่ ทว่า กล้ำกรายไปแช่แข็งเมือง สังคม และการเติบโตในด้านต่างๆ ของพื้นที่เหล่านั้นไปด้วย
.
ในความจริง ไม่ว่าแห่งหนตำบลไหนจะตั้งอยู่ห่างไกลออกไปจากเมืองหลวงเมืองใหญ่แค่ไหนและอย่างไร ตราบผู้คนยังใช้ชีวิตอยู่ ยังเกิดและเติบโตอยู่ มันย่อมเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ไม่อาจแช่แข็งอยู่ในจินตนาการหรือในหัวของใครได้ตลอดไปโดยไม่แปรเปลี่ยน
.
เมื่อสลายมุมมองหรือมโนทัศน์ที่เป็น ‘ศูนย์กลาง’ ของจินตการต่อท้องถิ่นซึ่งเคยผลิตออกมาซ้ำๆ จนเกิดเป็นภาพจำ
.
เราก็อาจได้เห็นอะไรอีกมากมายที่ยังไม่เคยเห็นในพื้นที่แห่งนี้
.
ที่ที่มีผู้คนมากมายในความเชื่อที่หลากหลาย มีความขัดแย้ง มีวัฒนธรรมที่ไม่ใช่แค่ดอกคูณเสียงแคน แต่ซับซ้อนและมากด้วยความแตกต่าง แปรเปลี่ยนสอดรับไปกับบริบทและสถานการณ์ มีความปราถนาของผู้คนที่อยากสร้างชีวิต อยากเติบโต และก้าวไปข้างหน้า มีความหวังและความสิ้นหวังของผู้คนที่กำลังคัดง้างกับโครงสร้างชีวิตและสังคม มีปัญหาที่ต้องการการแก้ไข มีศักยภาพที่รอการผลักดัน มีฤดูกาลแห่งความผลิบานในจินตนาการและความเป็นไปได้ใหม่ๆ อีกมากมาย
.
ที่นี่สมควรอย่างยิ่งที่จะได้รับการสนับสนุนด้านต่างๆ และมีอำนาจในการก่อร่างสร้างตัวเอง ให้หยัดยืนขึ้นมาโดยไม่ต้องห้อยแขวนอยู่ในจินตนาการของส่วนกลางหรือเรื่องเล่าใดเดิมเดียวอีกต่อไป
.
อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่: https://louderisan.com/archives/4029
.
Local หรือ ท้องถิ่น จะต้องเป็นของพวกเฮา เพื่อพวกเฮา และโดยพวกเฮา ทั้งจินตนาการ นิยามความหมาย ไปจนถึงพื้นที่ ซึ่งแน่นอนว่าสามารถแปรเปลี่ยนเคลื่อนที่ได้เสมอ
.
#ลาวเด้อ #Louder #Localwisdom
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
