29 พ.ค. เวลา 02:30 • ธุรกิจ

บัตรเครดิตสะสมไมล์ กำลังทำให้ธุรกิจสายการบิน แปลงร่างเป็น “ธนาคารติดปีก”

หากใครเดินทางด้วยเครื่องบินบ่อย ๆ การถือบัตรเครดิตสะสมไมล์เปรียบเสมือนของรางวัลที่ติดตัวไปด้วยทุกครั้ง
เพราะทุก ๆ การใช้จ่ายผ่านบัตร จะช่วยสะสมคะแนนไมล์ให้เรื่อย ๆ ซึ่งคะแนนเหล่านี้สามารถนำไปแลกเป็นตั๋วเครื่องบิน หรืออัปเกรดบริการอื่น ๆ เช่น ที่นั่ง หรือสัมภาระเสริม โดยที่เราไม่ต้องจ่ายเงินเต็มจำนวน
ฟังดูเหมือนเป็นข้อได้เปรียบสำหรับผู้บริโภค แต่ในอีกด้านของธุรกิจสายการบิน การออกบัตรเครดิตสะสมไมล์ก็กำลังสร้างแหล่งรายได้ที่เปรียบเสมือน “ห่านทองคำ”
1
เรื่องราวนี้น่าสนใจอย่างไร ? ลงทุนเกิร์ลจะเล่าให้ฟัง
บัตรเครดิตสะสมไมล์ มีจุดเริ่มต้นมาจากแนวคิด Loyalty Program ของสายการบิน American Airlines ที่เปิดตัวโปรแกรมสะสมแต้มในชื่อ AAdvantage ในปี 1981 เพื่อสร้างฐานลูกค้าให้กลับมาใช้บริการซ้ำ
โดยมอบสิทธิประโยชน์พิเศษแก่สมาชิก เช่น การโหลดกระเป๋าฟรี, การอัปเกรดที่นั่ง, การขึ้นเครื่องก่อนเวลา, การเข้าใช้เลานจ์สนามบิน ไปจนถึงการแลกคะแนนสะสมเป็นเที่ยวบินฟรี
ภายหลังความสำเร็จของ American Airlines ส่งผลให้สายการบินอื่น ๆ เริ่มสร้างโปรแกรมสะสมแต้มของตัวเองมากขึ้น ในช่วงปี 1987
1
และค่อย ๆ พัฒนาแปลงโฉม Loyalty Program ไปสู่รูปแบบ Co-Branded Credit Cards ด้วยการร่วมมือกับธนาคารออกบัตรเครดิต ที่เราเรียกกันคุ้นหูว่า “บัตรเครดิตสะสมไมล์”
โดยเป็นบัตรเครดิตที่ใช้งานได้เหมือนบัตรเครดิตทั่วไป แต่จะมีสิทธิประโยชน์เพิ่มเติมสำหรับผู้ถือบัตรจากสายการบินพาร์ตเนอร์ทุกครั้งที่ใช้จ่ายผ่านบัตร
โมเดลของบัตรเครดิตสะสมไมล์นี้ ประกอบด้วย 3 ฝ่าย คือ
- สายการบิน ที่ขายไมล์สะสมให้กับธนาคาร เพื่อแลกกับเงินสด
- ธนาคาร ที่นำไมล์สะสมนี้มาใช้เป็น “รางวัล” ให้กับผู้ถือบัตร ตามเงื่อนไขการสะสมแต้ม
- ผู้ถือบัตร ที่ใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตเพื่อสะสมไมล์ และแลกเป็นสิทธิประโยชน์
หากเรามองที่ภาพรวมจะเห็นว่าทุกฝ่ายได้ประโยชน์ร่วมกัน สายการบินและธนาคารได้ขยายฐานลูกค้า ด้านผู้ถือบัตรก็ได้ทางเลือกใหม่ที่ช่วยเพิ่มความคุ้มค่าจากการใช้จ่าย
แต่หากมาดูที่รายได้จากโปรแกรมสะสมคะแนนของ 4 สายการบินใหญ่ในสหรัฐฯ ในปี 2024
- Southwest Airlines สร้างรายได้ 71,400 ล้านบาท คิดเป็น 8% ของรายได้ทั้งหมด
- United Airlines สร้างรายได้ 94,100 ล้านบาท คิดเป็น 5% ของรายได้ทั้งหมด
- American Airlines สร้างรายได้ 197,920 ล้านบาท คิดเป็น 11% ของรายได้ทั้งหมด
- Delta Air Lines สร้างรายได้ 240,100 ล้านบาท คิดเป็น 12% ของรายได้ทั้งหมด
จากตรงนี้จะเห็นว่า เพียงแค่โปรแกรมสะสมคะแนนอย่างเดียว ก็สามารถสร้างรายได้ให้สายการบินระดับมหาศาล ซึ่งนอกจากนี้ยังมีข้อได้เปรียบสำคัญที่สายการบินได้รับด้วยกันอีก 4 ข้อใหญ่ ๆ ดังนี้
ข้อแรกคือ สายการบินได้กำไรจากการขายคะแนน
ต้นทุนที่สายการบินต้องใช้เมื่อผู้โดยสารนำคะแนนไปแลกสิทธิประโยชน์ เช่น ที่นั่งหรืออัปเกรดนั้น มักต่ำกว่ารายได้ที่ได้รับจากการขายคะแนนให้ธนาคาร โดยเฉพาะช่วงเวลาที่เที่ยวบินไม่เต็ม
จากข้อมูลของบริษัทท่องเที่ยว Point.me เปิดเผยว่า คะแนนสะสมของสายการบิน แต่ละคะแนนมีมูลค่าเฉลี่ยประมาณ 1 เซนต์ เมื่อลูกค้าใช้แลกเที่ยวบิน
ขณะที่ธนาคารซื้อคะแนนไมล์เหล่านี้จากสายการบินในราคาตั้งแต่ 1.5 ถึง 2.5 เซนต์ ก่อนหักค่าส่วนลดอื่น ๆ นั่นหมายถึงสายการบินได้กำไรขั้นต้นประมาณ 39% ถึง 53%
ถัดมาคือ สร้างลูกค้าประจำ (Loyalty Customer)
เพื่อให้สามารถสะสมแต้มเพียงพอสำหรับแลกตั๋วเครื่องบินหรืออัปเกรด ลูกค้าจำเป็นต้องใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตสะสมไมล์ของธนาคารที่ร่วมกับสายการบินนั้นซ้ำ ๆ แม้ว่าราคาเที่ยวบินของสายการบินคู่แข่งในช่วงเวลานั้นอาจจะถูกกว่าก็ตาม
ข้อสามคือ สายการบินเป็นผู้กำหนดเงื่อนไขในการแลกใช้คะแนน
ยกตัวอย่างเช่น การแลกคะแนนที่นั่งที่ไม่มีคนจองในชั้น First Class หรือการจำกัดช่วงเวลาในการแลกแต้ม ทำให้สายการบินไม่เสียรายได้จากลูกค้าปกติ แถมยังเติมที่นั่งให้เต็มได้อีกด้วย
1
ข้อสุดท้ายคือ ได้ประโยชน์จากคะแนนที่ไม่ถูกใช้
บริษัท McKinsey เคยประเมินไว้ในปี 2018 ว่า มีคะแนนสะสมที่ไม่ได้ถูกใช้ทั่วโลกถึง 30 ล้านล้านคะแนน เปรียบเทียบเป็นมูลค่าเที่ยวบินที่ไม่ได้แลกหลายหมื่นล้านบาท
1
อย่างไรก็ตาม แม้สายการบินจะได้รับประโยชน์มากมายอย่างต่อเนื่อง แต่ในตอนนี้ บัตรเครดิตสะสมไมล์ ของสายการบินหลายแห่งในสหรัฐฯ ก็กำลังเผชิญความท้าทาย
เพราะล่าสุด กระทรวงคมนาคมของสหรัฐฯ ได้เริ่มเข้ามาตรวจสอบโปรแกรมสะสมแต้มของสายการบิน American Airlines, Delta Air Lines, Southwest Airlines และ United Airlines เพื่อสร้างความเป็นธรรมให้กับลูกค้าที่ถือบัตร โดยไม่ให้สายการบินกำหนดอัตราส่วนการแลกคะแนนที่สูงเกินไป
สุดท้ายแล้วรายได้จากบัตรเครดิตสะสมไมล์ อาจกลายเป็นดาบสองคม เพราะสิ่งนี้ผลักดันให้สายการบินออกห่างจากธุรกิจหลักที่เน้นการให้บริการทางการบิน และกลายเป็นสถาบันการเงินขนาดเล็กโดยไม่รู้ตัว
และหากสายการบินไม่สามารถรักษาสมดุลระหว่าง “กำไร” และ “ความพึงพอใจให้กับลูกค้า” ได้อย่างเหมาะสม ความนิยมของบัตรเครดิตสะสมไมล์ก็อาจเสื่อมถอยลงในระยะยาว..
โฆษณา