EP 58 จีนใช้ 7 รุ่นหลุดพ้นความจน สะท้อนบทเรียนความเปราะบางไทย
รายงานจาก OECD ระบุว่า ในประเทศที่มีความเหลื่อมล้ำเชิงโครงสร้างสูง การเคลื่อนย้ายทางเศรษฐกิจ (economic mobility) ข้ามรุ่นเป็นไปได้ยาก เช่นในจีน ซึ่งต้องใช้ถึง 7 รุ่น สำหรับผู้ที่เกิดในครอบครัวรายได้ต่ำสุด จึงจะไต่ถึงรายได้เฉลี่ยของประเทศ
ในทางกลับกัน กลุ่มประเทศสแกนดิเนเวียอย่าง เดนมาร์ก ฟินแลนด์ และสวีเดน ใช้เวลาเพียง 2–3 รุ่น เท่านั้น ความแตกต่างที่ชัดเจนไม่ใช่แค่ “ความร่ำรวย” ของประเทศ แต่คือ “โครงสร้างของโอกาส” ที่รัฐออกแบบไว้
ประเทศเหล่านี้ลงทุนอย่างสม่ำเสมอใน การศึกษาและสาธารณสุขที่มีคุณภาพ เข้าถึงได้ และไม่ต้องพึ่งพาทรัพยากรของครอบครัว นั่นหมายความว่า เด็กจากครอบครัวยากจนก็สามารถได้รับต้นทุนทางมนุษย์ (human capital) ในระดับที่เพียงพอจะ “ข้ามชนชั้น” ได้จริง
Income mobility across generations
7 รุ่นถึงจะหลุดพ้นความยากจนในจีน: มองผ่านดัชนี Gini เทียบจีน ไทย เดนมาร์ก
Gini index - Thailand, China, Denmark
ดัชนี Gini coefficient เป็นตัวชี้วัดความเหลื่อมล้ำทางรายได้ที่สำคัญ โดยมีค่า 0 หมายถึงความเท่าเทียมสมบูรณ์ และค่า 100 หมายถึงความเหลื่อมล้ำสูงสุด ในจีน ค่า Gini coefficient ลดลงจาก 38.8 ในปี 2018 เป็น 35.7 ในปี 2021 ขณะที่ไทยลดจาก 36.4 ในปี 2018 เป็น 33.5 ในปี 2023 ส่วนเดนมาร์กซึ่งเป็นประเทศที่มีความเท่าเทียมสูง ค่า Gini อยู่ในช่วง 28.2-29.3 ระหว่างปี 2018-2022 สะท้อนให้เห็นผลของนโยบายและโครงสร้างเศรษฐกิจที่ต่างกันอย่างชัดเจน
ความสัมพันธ์ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง Gini coefficient ของจีน
- 1.นโยบายลดความยากจนแบบเจาะจง (精准扶贫) ที่เน้นการพัฒนาชนบทและการยกระดับรายได้กลุ่มเปราะบาง ช่วยลดความเหลื่อมล้ำโดยตรง
- 2.การขยายตัวของชนชั้นกลางและการเติบโตของรายได้ในเมืองใหญ่ ทำให้รายได้กลุ่มล่างปรับตัวดีขึ้น ส่งผลให้ความเหลื่อมล้ำลดลง
- 3.การปฏิรูปตลาดแรงงานและระบบสวัสดิการสังคม ที่เพิ่มการเข้าถึงบริการสุขภาพและการศึกษา ส่งผลต่อการกระจายรายได้ในระยะยาว
- 4.ข้อจำกัดของระบบ Hukou (ทะเบียนบ้าน) ที่ยังคงจำกัดโอกาสของแรงงานข้ามถิ่น ทำให้ความเหลื่อมล้ำในชนบทและเมืองยังมีอยู่
ความสัมพันธ์ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง Gini coefficient ของไทย
- 1.การขยายตัวของภาคบริการและการท่องเที่ยว ช่วยเพิ่มรายได้ในเมืองใหญ่และกลุ่มชนชั้นกลาง แต่ยังมีความเหลื่อมล้ำในชนบท
- 2.การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานและการศึกษาที่ไม่ทั่วถึง ทำให้โอกาสทางเศรษฐกิจของกลุ่มเปราะบางยังจำกัด
- 3.ระบบสวัสดิการสังคมที่ยังไม่ครอบคลุมและไม่ต่อเนื่อง ส่งผลให้ความเปราะบางทางเศรษฐกิจในครัวเรือนยากจนยังสูง
- 4.นโยบายภาษีและการกระจายรายได้ที่ยังไม่เข้มแข็ง ทำให้การลดความเหลื่อมล้ำมีข้อจำกัด
ความสัมพันธ์ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง Gini coefficient ของเดนมาร์ก
- 1.ระบบสวัสดิการสังคมที่ครอบคลุมและเข้มแข็ง ช่วยลดความเหลื่อมล้ำอย่างต่อเนื่อง
- 2.การเก็บภาษีก้าวหน้าและการกระจายรายได้ที่มีประสิทธิภาพ ทำให้ค่า Gini อยู่ในระดับต่ำและคงที่
- 3.การลงทุนในบริการสาธารณะ เช่น การศึกษาและสุขภาพ ช่วยสร้างโอกาสเท่าเทียมในระยะยาว
- 4.ตลาดแรงงานที่มีการรวมกลุ่มแรงงานและการเจรจาต่อรองที่ดี ช่วยลดช่องว่างรายได้
- 5.การบริหารจัดการนโยบายเศรษฐกิจที่มุ่งเน้นความยั่งยืนและความเสมอภาค ทำให้ความเหลื่อมล้ำไม่เพิ่มขึ้นแม้ในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ
Pamallia Insight
ดัชนี Gini เป็นเครื่องมือวัดความเหลื่อมล้ำทางรายได้ โดยยิ่งค่าต่ำ ยิ่งสะท้อนถึงความเท่าเทียม เดนมาร์กและกลุ่มประเทศสแกนดิเนเวียสามารถรักษาระดับ Gini ต่ำได้อย่างคงที่ จากการให้ความสำคัญกับรัฐสวัสดิการที่ครอบคลุม โดยเฉพาะ “การศึกษา” ที่รัฐจัดให้ฟรีและเข้าถึงได้ทุกกลุ่ม ส่งผลให้โอกาสทางเศรษฐกิจกระจายอย่างเป็นธรรม
จีนลด Gini ได้จากนโยบายลดความยากจนแบบเจาะจงและการลงทุนในชนบท แต่ยังติดข้อจำกัดโครงสร้าง เช่น ระบบ Hukou ส่วนไทย แม้ Gini ลดลง แต่ยังมีข้อจำกัดจากการลงทุนในระบบการศึกษาที่ไม่ทั่วถึง และสวัสดิการที่ยังไม่แข็งแรง หากไทยเดินตามแบบอย่างสแกนดิเนเวีย โดยสร้างระบบการศึกษาที่เข้าถึงได้ง่ายและยกระดับรัฐสวัสดิการ ไทยอาจลดความเหลื่อมล้ำได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว
แล้วคุณล่ะ...คิดว่าไทยต้องใช้เวลากี่รุ่นถึงจะหลุดพ้นความยากจนได้จริง?
Econ Insight: ศัพท์เศรษฐศาสตร์
Gini Coefficient (ดัชนีจีนี)
ตัวชี้วัดความเหลื่อมล้ำทางรายได้ ค่ายิ่งใกล้ 0 เท่ากับยิ่งเท่าเทียม ค่ายิ่งใกล้ 100 เท่ากับยิ่งเหลื่อมล้ำมาก
Economic Mobility (การเคลื่อนย้ายทางเศรษฐกิจ)
ความสามารถของบุคคลหรือครอบครัวในการขยับฐานะทางเศรษฐกิจข้ามรุ่น เช่น จากรายได้น้อยไปสู่รายได้ปานกลางหรือสูง
Human Capital (ทุนมนุษย์)
ทักษะ ความรู้ และสุขภาพของคน ซึ่งเป็นต้นทุนสำคัญในการเพิ่มผลิตภาพและรายได้ในระยะยาว
Welfare State (รัฐสวัสดิการ)
ระบบที่รัฐจัดบริการพื้นฐาน เช่น การศึกษา สาธารณสุข และการคุ้มครองทางสังคม เพื่อความเสมอภาคและความมั่นคงทางเศรษฐกิจ
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
