ว่าที่ดาวเคราะห์แคระดวงใหม่ที่ชายขอบระบบสุริยะ
เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม ศูนย์ดาวเคราะห์ย่อย(Minor Planet Center) ของสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ(IAU) ได้ประกาศการค้นพบ 2017 OF201ซึ่งเนื่องจากระยะทางของมันที่อยู่เลยเนปจูนออกไป จึงถูกเรียกว่าเป็นวัตถุทรานส์เนปจูน(trans-Neptunian Objects; TNO)
ทีมค้นพบวัตถุใหม่นำโดย Sihao Cheng นักดาราศาสตร์ฟิสิกส์จากสถาบันเพื่อการศึกษาชั้นสูง มหาวิทยาลัยพรินซตันที่นิวเจอร์ซีย์ พร้อมกับเพื่อนร่วมสถาบัน Jiaxuan Li และ Eritas Yang ทีมมีโครงงานที่จะค้นหาและศึกษา TNOs การค้นหาวัตถุเหล่านั้นเป็นเรื่องที่ยาก เมื่อพวกมันมีขนาดที่เล็กมากและในที่ที่ไกลจากดวงอาทิตย์มากซึ่งเย็นจัดและสะท้อนแสงเพียงน้อยนิด
โครงสร้างของระบบสุริยะ นอกเหนือจากดาวเคราะห์ทั้งแปด ยังมีแถบและทรงกลมของเศษซากน้ำแข็งฝุ่นที่เหลือจากการก่อตัวระบบสุริยะ ภาพปก ญาติที่สุดโต่งของพลูโต ซึ่งอาจเป็นดาวเคราะห์แคระดวงใหม่ที่พบที่ชายขอบระบบสุริยะ
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เครื่องมือที่ทรงพลังมากขึ้นได้ตรวจสอบแถบไคเปอร์และเลยออกไปเพื่อจำแนกวัตถุได้เพิ่มเติมขึ้น วัตถุที่อยู่ไกลที่สุดเท่าที่เคยพบมา คือ ฟาร์ฟาร์เอาท์(FarFarOut) ซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 400 กิโลเมตรพบที่ระยะทาง 132 AU
พวกเขาใช้วิธีการอันล้ำสมัยในการจำแนกวงโคจรของวัตถุ ในความเป็นจริงแล้ว ทีมได้พบจากข้อมูลในคลังที่รวบรวมโดย DECaLS(Dark Energy Camera Legacy Survey) และกล้องโทรทรรศน์คานาดา-ฝรั่งเศส-ฮาวาย(CFHT) ระหว่างปี 2011 ถึง 2018 พวกเขาจำแนก 2017 OF201ในภาพ 19 ภาพ ข้อมูลช่วยให้ทีมแจกแจงคุณลักษณะและวงโคจรของมันได้ด้วยความแม่นยำ ซึ่งมีความพิเศษด้วยสองเหตุผลคือ วงโคจรที่รีสุดขั้วและขนาดที่ใหญ่
ภาพรวมประกอบแสดงดาวเคราะห์แคระห้าดวงตามที่สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติรับรอง รวมกับวัตถุทรานส์เนปจูนที่เพิ่งพบใหม่ 2017 QF201
2017 OF201 ถูกพบครั้งแรกที่ระยะทาง 90.5 เท่าระยะห่างจากโลกถึงดวงอาทิตย์(หรือหน่วยดาราศาสตร์; astronomical unit) จุดที่ไกลจากดวงอาทิตย์มากที่สุดในวงโคจร(aphelion) นั้นมากกว่า 1600 AU Cheng อธิบาย ในขณะเดียวกัน จุดที่ใกล้ที่สุดในวงโคจร(perihelion) อยู่ที่ 44.5 AU ใกล้เคียงกับวงโคจรของพลูโต ที่เข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดที่ 29.5 AU และไกลที่สุดที่ 49.33 AU วงโคจรของ 2017 OF201 จึงหมายความมว่ามันใช้เวลาราว 25000 ปีเพื่อโคจรครบรอบดวงอาทิตย์หนึ่งรอบ
มันจะต้องเคยผ่านเข้าใกล้ดาวเคราะห์ยักษ์สักดวงในอดีตจึงทำให้มันถูกผลักออกไปอยู่ในวงโคจรที่กว้าง Yang กล่าว การอพยพอาจจะมีมากกว่าหนึ่งขั้นตอน เป็นไปได้ที่วัตถุนี้ถูกผลักออกไปสู่เมฆออร์ต(Oort cloud) ก่อน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ห่างไกลที่สุดของระบบสุริยะ ซึ่งเป็นบ้านของดาวหางมากมาย จากนั้นก็ถูกส่งกลับมา Cheng กล่าวเพิ่ม
ตำแหน่งปัจจุบันของพลูโต, เนปจูน และ 2017 QF 201
ขนาดของ 2017 OF201 ซึ่งทีมประเมินเส้นผ่าศูนย์กลางที่ 700 กิโลเมตรก็ทำให้มันโดดเด่นและใหญ่มากพอที่จะจำแนกเป็นดาวเคราะห์แคระ(dwarf planet) ได้ ถ้ายืนยันขนาดได้ ก็จะทำให้มันเป็น TNO ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับสอง เพื่อเปรียบเทียบ เส้นผ่าศูนย์กลางพลูโต อยู่ที่ 2377 กิโลเมตร
มี TNOs ที่สุดขั้วหลายดวงที่มีวงโคจรที่ดูเหมือนจะไปกระจุกในรูปแบบจำเพาะ แต่ 2017 OF201 แตกต่างออกไป Li กล่าว นักวิจัยบางคนแปลผลการกระจุกตัวว่าเป็นหลักฐานทางอ้อมถึงการมีอยู่ของดาวเคราะห์เก้า(Planet Nine) ซึ่งส่งแรงโน้มถ่วงมาต้อนวัตถุเหล่านั้นไว้ การมีอยู่ของ 2017 OF201ในฐานะตัวแหกคอกจากการกระจุกตัวเหล่านั้นจึงอาจท้าทายสมมุติฐานดาวเคราะห์เก้า
ในความเป็นจริงแล้ว ทีมยังได้ทำแบบจำลองเสมือนจริงวงโคจรของ 2017 OF201ในระบบสุริยะ ทั้งที่มีและไม่มีดาวเคราะห์เก้าอยู่ พวกเขาพบว่า ถ้าไม่มีดาวเคราะห์เก้า 2017 OF201 ก็อาจมีวงโคจรที่เสถียรได้ยาวนานอย่างที่มันเป็นในปัจจุบัน แต่ถ้ามีดาวเคราะห์เก้าอยู่ ปฏิสัมพันธ์แรงโน้มถ่วงกับเนปจูนจะทำให้ 2017 OF201 หลุดออกจากระบบภายใน 1 ร้อยล้านปี
ไม่ว่าผลสรุปจะเป็นอย่างไร แต่การค้นพบนี้จะช่วยเราให้เข้าใจระบบสุริยะส่วนนอกได้ดีขึ้น มีนักวิทยาศาสตร์หลายคนที่คิดว่าพื้นที่ที่อยู่เลยแถบไคเปอร์ออกไปที่พบ 2017 OF201 อยู่นั้นออกจะว่างเปล่า แต่การค้นพบของทีมได้บอกว่าไม่เป็นอย่างนั้นเลย 2017 OF201ใช้เวลาเพียง 1% ของระยะเวลาโคจรเข้ามาใกล้เรามากพอให้ตรวจจับได้ การมีอยู่ของวัตถุดวงนี้ได้บอกว่าอาจจะมีอีกหลายร้อยดวงที่มีวงโจรและขนาดคล้ายๆ กัน พวกมันแค่อยู่ไกลเกินกว่าจะตรวจจับได้ในตอนนนี้ Cheng กล่าว
แม้จะมีความก้าวหน้าในด้านกล้องโทรทรรศน์ที่ช่วยให้เราได้สำรวจส่วนที่ไกลโพ้นในเอกภพ แต่ก็ยังมีอะไรอีกมากมายให้ค้นพบในระบบสุริยะของเราเอง ข้อมูลทั้งหมดที่เราใช้จำแนกและแจงแจงคุณลักษณะของวัตถุนี้เป็นข้อมูลในคลังที่เข้าถึงได้ทุกผู้คน ไม่ใช่แค่นักดาราศาสตร์อาชีพ Li อธิบาย
นี่หมายความว่าการค้นพบครั้งสำคัญนี้ไม่ได้จำกัดแค่การเข้าถึงกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่ที่สุดบนโลก นักวิจัย, นักศึกษาหรือกระทั่งนักวิทยาศาสตร์ภาคประชาชนที่มีเครื่องมือและความรู้ที่เหมาะสมก็สามารถทำการค้นพบแบบนี้ได้ เน้นให้เห็นคุณค่าของการแบ่งปันทรัพยากรทางวิทยาศาสตร์
ภาพของ 2017 QF 201 จากฐานข้อมูลการสำรวจและเส้นทางของมันบนท้องฟ้า(RA Dec)
แหล่งข่าว astronomy.com : does our solar system have a new dwarf planet?
sciencealert.com : scientists discover new dwarf planet in solar system, far beyond Pluto
iflscience.com : newest member of the solar system just announced – and it’s in an extreme orbit
phys.org : an extreme cousin for Pluto? Possible dwarf planet discovered at solar system’s edge
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
