♻️ 𝐀 𝐁𝐫𝐢𝐞𝐟 𝐇𝐢𝐬𝐭𝐨𝐫𝐲 𝐨𝐟 𝐄𝐦𝐢𝐬𝐬𝐢𝐨𝐧 𝐓𝐫𝐚𝐝𝐢𝐧𝐠 𝐒𝐲𝐬𝐭𝐞𝐦𝐬 (𝐄𝐓𝐒)
ระบบซื้อขายสิทธิการปล่อยก๊าซเรือนกระจก หรือ ETS (Emissions Trading System) เป็นหนึ่งในแนวทางที่หลายประเทศนำมาใช้เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาศัยกลไกตลาดให้ผู้ประกอบการซื้อขาย “สิทธิในการปล่อยก๊าซ” ภายใต้เพดานที่รัฐกำหนด เพื่อส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนร่วมลดโลกร้อนอย่างยั่งยืน
🌱 จุดกำเนิด ETS
แนวคิดระบบซื้อขายสิทธิการปล่อยก๊าซ (ETS) เริ่มต้นจากงานวิจัยของนักเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อมอย่าง John Dales และ Thomas Crocker ในช่วงทศวรรษ 1960-1970 ซึ่งเสนอว่าการกำหนดเพดานการปล่อยก๊าซรวม (Cap) และเปิดตลาดซื้อขายสิทธิ (Trade) จะช่วยลดมลพิษได้อย่างมีประสิทธิภาพและประหยัดต้นทุนกว่าการควบคุมแบบบังคับทั่วไป (Command-and-Control)
🤝 ต่อมาระบบนี้ได้รับการทดสอบในเชิงปฏิบัติครั้งแรกในโครงการลดมลพิษจากตะกั่วในน้ำมันเบนซิน (Lead Trading Program) ที่สหรัฐฯ ในปี 1973 และการลดซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) ภายใต้กฎหมาย Clean Air Act Amendments ในปี 1990 ที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก
🏛️ ระบบ ETS มีกี่แบบ?
โดยทั่วไป ระบบ ETS แบ่งออกเป็น 2 แบบหลัก ได้แก่
🔸️𝐂𝐚𝐩-𝐚𝐧𝐝-𝐓𝐫𝐚𝐝𝐞 𝐒𝐲𝐬𝐭𝐞𝐦 (ระบบกำหนดเพดานและซื้อขายสิทธิ)
กำหนดเพดานการปล่อยก๊าซรวม (Cap) สำหรับกลุ่มกิจการหรืออุตสาหกรรม จากนั้นแจกหรือประมูลสิทธิการปล่อย (Allowances) ให้แต่ละกิจการสามารถซื้อขายสิทธิเหล่านี้ได้ในตลาด เปิดโอกาสให้กิจการที่ลดการปล่อยก๊าซได้มากกว่าปริมาณสิทธิที่มีสามารถขายส่วนที่เหลือให้กิจการที่ปล่อยเกินได้
🔸️𝐁𝐚𝐬𝐞𝐥𝐢𝐧𝐞-𝐚𝐧𝐝-𝐂𝐫𝐞𝐝𝐢𝐭 𝐒𝐲𝐬𝐭𝐞𝐦 (ระบบเกณฑ์มาตรฐานและเครดิต)
ไม่กำหนดเพดานรวม แต่ตั้งเกณฑ์มาตรฐานสำหรับกิจการแต่ละแห่ง หากกิจการใดลดการปล่อยก๊าซต่ำกว่าเกณฑ์ จะได้รับเครดิตการลดปล่อย สามารถขายเครดิตนี้ให้กิจการอื่นที่ปล่อยเกินเกณฑ์ได้
🕒 ประวัติโดยย่อของระบบ ETS
🔹️ 1966: Thomas F. Crocker เสนอโมเดลเศรษฐศาสตร์ที่สนับสนุนการใช้ระบบซื้อขายสิทธิในงานวิจัยเรื่อง “The Structuring of Atmospheric Pollution Control Systems”
🔹️ 1968: John H. Dales ได้ตีพิมพ์บทความสำคัญเรื่อง “Pollution, Property & Prices” วางรากฐานแนวคิดตลาดสิทธิการปล่อยมลพิษ
🔹️ 1973: สหรัฐฯ เริ่มโครงการ Lead Trading Program เพื่อลดปริมาณตะกั่วในน้ำมันเบนซิน โดยเปิดตลาดซื้อขายสิทธิการปล่อยตะกั่ว
🔹️ 1987: พิธีสารมอนทรีออล (Montreal Protocol) เริ่มใช้ระบบซื้อขายสิทธิการผลิตและใช้สารทำลายชั้นโอโซน เช่น CFCs ในระดับระหว่างประเทศ
🔹️ 1990: สหรัฐฯ ออกกฎหมาย Clean Air Act Amendments นำระบบ ETS มาใช้เพื่อลดซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างมาก
🔹️ 1994: โครงการ NOx Budget Program เริ่มในสหรัฐฯ เป็นระบบ ETS ภูมิภาคสำหรับการลดก๊าซ NOx ในพื้นที่ตะวันออกเฉียงเหนือ
🔹️ 2005: สหภาพยุโรปก่อตั้งระบบ EU Emissions Trading System ซึ่งเป็นระบบ ETS ระหว่างประเทศระบบแรกของโลก ครอบคลุมกว่า 10,000 โรงงานและโรงไฟฟ้า
🔹️ 2023–2025: EU ETS อยุ่ในช่วง Transitional Phase ผู้ประกอบการนำเข้าสินค้า 7 ชนิด ต้องรายงานปริมาณก๊าซเรือนกระจกจากสินค้า
🔹️ 2026: ระบบ CBAM จะเริ่มบังคับใช้ ผู้ประกอบการที่นำเข้าสินค้าจะต้องซื้อ CBAM Certificate เพื่อชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ระบบนี้ทำงานควบคู่กับ EU ETS แต่เข้มงวดมากขึ้น
🏭 ปัจจุบันมีประเทศไหนบ้างที่บังคับใช้ระบบ ETS?
1) 🇪🇺 สหภาพยุโรป: ใช้ระบบ Cap-and-Trade ที่ใหญ่ที่สุดในโลก เริ่มตั้งแต่ปี 2005 ครอบคลุมโรงงานอุตสาหกรรมและโรงไฟฟ้าจำนวนมาก
2) 🇨🇳 จีน: เริ่มระบบ ETS ระดับชาติในปี 2021 โดยใช้ระบบ Cap-and-Trade ครอบคลุมโรงไฟฟ้าพลังถ่านหินเป็นหลัก
3) 🇰🇷 เกาหลีใต้: ใช้ระบบ Cap-and-Trade ระดับชาติ ตั้งแต่ปี 2015 มีทั้งการแจกสิทธิและประมูลสิทธิการปล่อยก๊าซ
4) 🇳🇿 นิวซีแลนด์: ใช้ระบบ Cap-and-Trade ครอบคลุมภาคพลังงาน อุตสาหกรรม และเกษตรกรรม
5) 🇺🇸 สหรัฐอเมริกา: แม้ไม่มีระบบ ETS ระดับชาติ แต่มีโครงการระดับภูมิภาค เช่น Regional Greenhouse Gas Initiative (RGGI) และ Western Climate Initiative (WCI) ที่ใช้ระบบ Cap-and-Trade
6) 🇯🇵 ญี่ปุ่น: มีระบบ ETS ในบางภูมิภาค และตลาดซื้อขายสิทธิแบบสมัครใจ (Voluntary Market) ซึ่งเป็นระบบ Baseline-and-Credit
7) 🇨🇦 แคนาดา: มีทั้งระบบ Cap-and-Trade ในรัฐ Quebec และระบบ Baseline-and-Credit ในรัฐ Alberta
🚩 แหล่งที่มา:
• Dales, J. H. (1968). Pollution, Property & Prices. Toronto: University of Toronto Press. https://www.jstor.org/stable/1781734
• Crocker, T. F. (1966). The structuring of atmospheric pollution control systems. In H. Wolozin (Ed.), The Economics of Air Pollution. W.W. Norton. https://www.researchgate.net/publication/248028075_The_Structuring_of_Atmospheric_Pollution_Control_Systems
• Schreurs, M. A. (2011). A brief history of emission trading systems. Springer. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-531-94018-2_8
• European Commission. (n.d.). Development of the EU Emissions Trading System (EU ETS) 2005-2020. https://climate.ec.europa.eu/eu-action/eu-emissions-trading-system-eu-ets/development-eu-ets-2005-2020_en
• Pew Center on Global Climate Change. (n.d.). Emissions trading in the U.S. https://web.mit.edu/globalchange/www/PewCtr_MIT_Rpt_Ellerman.pdf
#NetzeroTechup #GlobalWarming #ClimateChange #ETS #CBAM #NetZero #GHG #Sustainability #CapandTrade
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
