อาขยาน บทเรียนแห่งสัจจะ
อายุ 10 ปี อาบน้ำบ่หนาว
ควรรู้จัก “การเชื่อฟัง” และสงสัยกับทุกสิ่งที่สอนมา
เพราะโลกนี้ไม่ได้มีแต่ “ความดี” อย่างที่ครูสอน และคนพูดเสียงดังที่สุด ไม่ได้แปลว่าเขาพูดความจริงเสมอ
เด็กสิบขวบไม่ต้องเข้าใจการเมือง แต่ควรเริ่มรู้ว่า ผู้ใหญ่ก็โกหกได้ และ บางคำสอนก็เป็นแค่เครื่องมือฝึกเชื่อง
คำเมืองเปิ้นว่า “อย่าหลงฟังคำเปิ้นหลอก อย่าเหียปอกเขือเปิ้นหน่าย อย่าอยากใคร่หื้อได้ง่าย ๆ...”
(อาขยานล้านนา)
อายุ 20 ปี ควรเข้าใจ “อำนาจ” และกลไกของโลก
ประชาธิปไตยที่มีร้อยพรรค อาจต่างจากคอมมิวนิสต์แค่ “จำนวนคนที่ผลัดกันมีอำนาจ” การเลือกตั้งไม่ได้แปลว่าเราได้เลือกเสมอ — มันแปลว่า ใครคุมเกมการเลือกต่างหาก
“อย่าเอาใจ๋ไปฝากไว้...กับคนปากหวานใจ๋จืด”
(อาขยานล้านนา)
เพราะอำนาจที่ปั้นยิ้ม อาจทำลายเราโดยไม่รู้ตัว
อายุ 30 ปี ควรตระหนักว่า
“เราก็เป็นส่วนหนึ่งของระบบ” ที่เราเคยเกลียด
เราไม่ได้เปลี่ยนโลก แต่อำนาจเปลี่ยนเรา เราด่าระบบตอนเป็นนักศึกษา แต่กลายเป็นฟันเฟืองเมื่อเข้าสู่อาชีพ เรากลืนความเถื่อนขององค์กรไว้ใต้คอนเซ็ปต์ว่า “เราทำดีที่สุดแล้ว”
"อย่าลืมต๋น อย่าลืมขุนเขา อย่าหลงเงาเปิ้นสอน”
(อาขยานล้านนา)
อย่าลืมตน อย่าหลงภาพที่ใครปั้นให้เราเป็น
อายุ 40 ปี ควรวางมือจาก
“ความพยายามเปลี่ยนคนอื่น” แล้วหันมาเปลี่ยนใจตน
การด่ารัฐบาลไม่ทำให้บ้านเราอบอุ่น การเป็นคนดีต่อสังคม ไม่ทดแทนการเป็นพ่อแม่ที่ดีให้ลูกได้ สิ่งที่เปลี่ยนได้จริงคือ “ภายใน” — ไม่ใช่แค่ภายนอก
“ใจ๋คนเปลี่ยนง่ายปานลม"
"คนเฒ่าบ่มักจ่ม บ่แม่นว่าโง่”
(อาขยานล้านนา)
ความเงียบของคนแก่ คือปัญญาที่เลือกจะไม่พูด
อายุ 50 ปี ควรยอมรับว่า
“ไม่มีใครเป็นเจ้าของอะไรเลย”
แม้แต่ร่างกายนี้ก็ไม่ใช่ของเรา
คนบางคนใช้ชีวิตครึ่งหนึ่งเพื่อสะสม
อีกครึ่งหนึ่งใช้ไปกับการป่วยจนไม่มีแรงใช้
การยอมรับว่า “พอ” คือทรัพย์แท้ที่เราได้จริง
“อย่าเอาใจ๋ไปซุกในถุงเงิน"
"อย่าหลงวันฟ้าเปิ้นซึ้ง”
(อาขยานล้านนา)
อย่าซ่อนหัวใจไว้ในกระเป๋าเงิน
เพราะวันที่ฟ้าเปลี่ยน ใจจะไม่มีที่ไป
อายุ 60 ปี ควรเร่งหาธรรม
อย่ารอให้ป่วยก่อนจึงเปิดธรรมะ
อย่ารอให้ลูกโตจึงเข้าวัด
ธรรมะไม่ใช่ “ยามว่าง”
แต่คือคำตอบของ “ยามทุกข์”
“คนขี้ลืม มักลืมฟ้าหลังฝน"
"มักลืมว่าชีวิตคน อยู่ได้บ่เมิน”
(อาขยานล้านนา)
อย่าลืมว่า ชีวิตนี้อยู่ได้ไม่นาน
อายุ 70 ปี ควรเข้าใจว่า
“การให้อภัย” เป็นทรัพย์ติดตัวเดียวที่เอาไปได้
ความแค้นที่เราแบกไว้ หนักยิ่งกว่าร่างกายที่ชราภาพ
การปล่อยวางไม่ใช่ “การยอม” แต่คือการกลับมาเป็นอิสระจากความเจ็บปวดนั้นเสียที
“ฟ้ากว้าง ใจ๋ต้องกว้าง ฝนพรำ ต้องนิ่งได้”
(อาขยานล้านนา)
ผู้ยิ่งใหญ่คือผู้ที่ใจนิ่ง แม้กลางฝนที่สาดใส่
อายุ 80 ปี ควรเป็น “เงาที่เบา” ของบ้าน
ไม่ต้องเป็นผู้นำอีกแล้ว แต่ควรเป็นผู้ดู
ไม่ต้องเป็นเสาหลัก แต่ควรเป็นร่มเงา
แค่มีอยู่...แบบสงบ ก็สอนคนทั้งบ้านได้
“คนบ่ฮู้จักวาง คือคนบ่เคยยืนไกล”
(อาขยานล้านนา)
คนที่วางได้ คือคนที่เคยมองไกลมาก่อน
อายุ 90 ปี พร้อมจะจากไปโดยไม่ยึดติด
แม้แต่ชื่อเสียงของตัวเอง
คนส่วนใหญ่ตายไปพร้อมกับ “เรื่องค้างคาใจ” แต่คนที่รู้ธรรม จะตายไปพร้อมกับ “ความเข้าใจในธรรมชาติของความตาย”
“สุดท้ายเฮาก็เหลือแต่ใจ๋ กับเงาเฮาเองในวันบ่มีไผ”
(อาขยานล้านนา)
สัจธรรมที่ปฏิเสธไม่ได้
“ชีวิตนี้คือบทอาขยาน ที่เราต้องท่องจนขึ้นใจ ไม่ใช่ด้วยปาก...แต่ด้วยใจที่เบา”
จงอย่าไปเป็นอะไรในโลกนี้เลย นอกจาก “คนที่เข้าใจชีวิต ก่อนที่จะไม่มีชีวิตเหลือให้เข้าใจ”
อาขยานล้านนา จรัล มโนเพ็ชร
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
