2 ก.ย. เวลา 11:00 • การศึกษา

## Episode133: Kinesiology of Knee joint#5

Superior tibiofibular joint##
Superior tibiofibular joint หรือข้อต่อระหว่างกระดูก tibia กับ fibula ที่อยู่ด้านบน เป็นข้อต่อที่มักจะถูกมองข้ามความสำคัญไป แต่จริงๆแล้วข้อต่อนี้มีบทบาทสำคัญในการรองรับแรงที่กระทำต่อขา และยังทำงานสัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวของข้อเท้าอีกด้วย ในบทความนี้ผมจะมาอธิบายเกี่ยวกับลักษณะและการทำงานของข้อต่อนี้กันครับ
Superior tibiofibular joint เป็นข้อต่อแบบ plane synovial joint เกิดจากการเชื่อมต่อระหว่าง lateral condyle ของ tibia กับส่วนหัวของ fibula หรือที่เราเรียกว่า "head of fibula" ครับ
พื้นผิวข้อต่อของ tibia จะเป็นพื้นที่เล็กๆอยู่ที่ด้านหลังและด้านล่างของ lateral tibial condyle มีลักษณะค่อนข้างเรียบและเอียงลงด้านล่างและด้านนอกประมาณ 30° ส่วนพื้นผิวข้อต่อของ fibula จะอยู่ที่ด้านใน(posteromedial surface)ของ fibular head มีลักษณะเรียบเช่นกันและเอียงขึ้นด้านบนและด้านในเพื่อให้เข้ากับพื้นผิวของ tibia ได้พอดีครับ
ความมั่นคงของข้อต่อนี้เกิดจากการมี joint capsule ที่แข็งแรงล้อมรอบ และมี ligament สำคัญ 3 ตัวคือ
- Anterior tibiofibular ligament เป็น ligament ที่อยู่ด้านหน้าของข้อต่อ
- Posterior tibiofibular ligament อยู่ด้านหลังของข้อต่อ
- Lateral (fibular) collateral ligament ของเข่า นอกจากจะช่วยเสริมความมั่นคงให้กับข้อเข่าแล้ว ยังช่วยยึด fibular head ไว้กับ tibia อีกด้วยครับ
นอกจากนี้ยังมีเอ็นของกล้ามเนื้อ biceps femoris ที่มาเกาะที่ fibular head และเอ็นของกล้ามเนื้อ popliteus ที่ผ่านด้านหลังของข้อต่อ ช่วยเสริมความมั่นคงให้กับข้อต่อนี้อีกด้วย
การเคลื่อนไหวของ superior tibiofibular joint จะมีลักษณะเป็นการเลื่อนไถล(gliding)เล็กๆน้อยๆ โดยจะเกิดการเคลื่อนไหวใน 3 ทิศทางคือ
- Superior-inferior translation
- Anterior-posterior translation
- Medial-lateral rotation
การเคลื่อนไหวนี้แม้จะเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อย แต่มีความสำคัญมากต่อการทำงานของขาทั้งหมด เพราะจะเกิดร่วมกับการเคลื่อนไหวของข้อเท้า โดยเฉพาะในท่า dorsiflexion ที่ lateral malleolus จะต้องเคลื่อนออกด้านข้างเล็กน้อยเพื่อให้ talus สามารถเคลื่อนที่ได้เต็มที่
ดังนั้นถ้า superior tibiofibular joint มีการเคลื่อนไหวที่จำกัด ก็อาจส่งผลให้การเคลื่อนไหวของข้อเท้าลดลง หรือเกิดการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ นำไปสู่อาการบาดเจ็บต่างๆได้
นอกจากนี้ superior tibiofibular joint ยังมีบทบาทสำคัญในการรับและกระจายแรงที่กระทำต่อขา โดยเฉพาะแรงในแนว rotation และ lateral bending ซึ่งจะถูกส่งผ่านจาก fibula ขึ้นมาที่ข้อต่อนี้
การที่พื้นผิวข้อต่อเอียงทำมุมประมาณ 30° นั้น ช่วยให้รับแรงในแนวต่างๆได้ดี และยังช่วยป้องกันไม่ให้ fibula เลื่อนขึ้นด้านบนมากเกินไปเวลาที่มีแรงกระทำในแนวดิ่งอีกด้วยครับ
ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ผมฝากกด like กดแชร์ กดติดตามเพจphysioupskillด้วยนะครับ ส่วนถ้าใครมีข้อสงสัยอะไรก็commentไว้ด้านล่างได้เลยครับ
_PhysioUpskill_
#Physioupskill
⭐สำหรับใครที่อยากเรียนรู้เพิ่มเติม สามารถอ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://physioupskill.com/บทความ/ หรือดูรายละเอียดคอร์สเรียนของเพจได้ที่ https://physioupskill.com/คอร์สเรียน/ ได้เลยครับ
Ref.
Neumann, D. A. (2017). Kinesiology of the musculoskeletal system: Foundations for Rehabilitation. Mosby.
Drake, R., Vogl, A. W., & Mitchell, A. W. M. (2019). Gray's Anatomy for Students.
Moore, K. L., Dalley, A. F., & Agur, A. M. R. (2018). Clinically Oriented Anatomy. Wolters Kluwer.
โฆษณา