ถามตอบแบบกวน T | The Zen Moment
กระบวนการไปสู่การรู้แจ้งของเซนนั้นอาจแบ่งออกเป็นสามทางคือ เวิ่นต๋า (การถามตอบอย่างฉับพลัน), ซานเซน (ปริศนาธรรมโกอาน) และซาเซน (การนั่งสมาธิ)
เวิ่นต๋าเป็นการรู้แจ้งโดยผ่านการสนทนาถามตอบกัน (เวิ่นต๋า - 問答) แนวทางนี้ก็คล้ายการปฏิบัตินั่งสมาธิ แต่เป็นการถามตอบอย่างฉับพลันโดยไม่ต้องคิดนาน เพราะยิ่งคิดนานยิ่งปรุงแต่งมาก
การคิดแบบเวิ่นต๋าไม่ต้องปรุงแต่งเหตุผลใด ๆ เป็นการใช้ปริศนาธรรมในการบรรลุซาโตริเช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น
ถาม : อะไรคือพุทธะ?
ตอบ : ป่านนี้หนักสามตำลึง
ถาม : ทำไมพระโพธิธรรมจึงมาจากตะวันตก?
ตอบ : ต้นสนในสวน
คำตอบแบบนี้มักทำให้ผู้ศึกษาเซนอึ้งใบ้รับประทาน และอาจต้องขบคิดนานเป็นปี ๆ กว่าจะเข้าใจ หากอ่านระหว่างบรรทัดให้ดีจะพบว่า บ่อยครั้งคำตอบของบางเรื่องเป็นการ 'เบรก' ความคิดของศิษย์ที่วิ่งไปผิดทิศ
พระสังฆปริณายกองค์ที่หกแห่งจีน ฮุ่ยเหนิง สั่งสอนเรื่องเวิ่นต๋าว่า "ถ้าใครคนหนึ่งถามเจ้าเรื่องการเป็นอยู่ (being) จงตอบด้วยเรื่องความไม่เป็นอยู่ ถ้าเขาถามเรื่องความไม่เป็นอยู่ จงตอบด้วยเรื่องความเป็นอยู่ ถ้าเขาถามเรื่องสามัญชน จงตอบด้วยเรื่องของปราชญ์ ถ้าเขาถามเรื่องปราชญ์ จงตอบด้วยเรื่องของสามัญชน ด้วยวิธีแห่งทวิลักษณ์นี้จะทำให้เข้าใจเรื่องทางสายกลาง ทุก ๆ คำถามที่ได้รับ จงตอบด้วยสิ่งตรงข้าม"
และนี่ก็เป็นหลักที่เซนใช้มาโดยตลอด นั่นคือตอบแบบไม่ตอบและบ่อยครั้งเข้าข่าย 'กวนตีน' ทว่ามีแต่คำตอบ 'กวนตีน' แบบนี้จึงสามารถ'กวนสมอง' ให้เข้าใจและมองทะลุ
สัปดาห์หน้า เราค่อยมาว่าถึงซานเซน (sanzen / 參禪)
จาก มังกรเซน และ Mini Zen (เซนฉบับการ์ตูน)
หนังสือหมดเมื่อไร จะไม่ตีพิมพ์ใหม่แล้ว
มังกรเซน Shopee คลิก https://shope.ee/2VUCymbmSh?share_channel_code=6
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
