ประชุมกลอนนิราศเมืองเพ็ชร
อำมาตย์เอก พระยาสุรพันธ์เสนี (อิ้น บุนนาค)
พิมพ์ในงานศพ
คุณหญิงสุรพันธ์เสนี (เจียม บุนนาค)
เมื่อปีเถาะ พ.ศ. ๒๔๗๐
พิมพ์ที่โรงพิมพ์อักษรนิติ บางขุนพรหม
คำนำ
อำมาตย์เอก พระยาสุรพันธ์เสนี (อิ้น บุนนาค) มาแจ้งความยังราชบัณฑิตยสภาว่า เวลาทำฌาปนกิจศพคุณหญิงสุรพันธ์เสนี (เจียม บุนนาค) ผู้ภรรยา จะขอรับพิมพ์หนังสือเปนของชำร่วยแลที่ระลึกในงานนั้นสักเรื่อง ๑ กรรมการเห็นว่าถ้าได้หนังสือซึ่งว่าด้วยเรื่องเมืองเพ็ชรบุรีจะเหมาะดี ด้วยพระยาสุรพันธ์เสนี ได้รับราชการอยู่ที่
เมืองเพ็ชรบุรีมาช้านาน แลผู้ที่จะได้รับแจกหนังสือในงานศพคุณหญิงสุรพันธ์เสนีก็คงจะเปนชาวเพ็ชรบุรีโดยมาก จึงได้รวมกลอนนิราศเมืองเพ็ชรซึ่งสุนทรภู่แต่งเรื่อง ๑ นิราศบ้านแหลม นายพินแต่งเรื่อง ๑ นิราศเขาหลวง ขุนวรการแต่งเรื่อง ๑ นิราศหาดเจ้าสำราญ นายเฟื่อง ชวาลี แต่งเรื่อง ๑ รวมพิมพ์ในสมุดเล่มนี้
อนึ่งในการพิมพ์หนังสือเรื่องนี้เจ้าภาพได้เรียงประวัติของผู้มรณะโดยสังเขปส่งมาขอให้พิมพ์ไว้เปนที่ระลึกด้วย จึงได้ให้พิมพ์ไว้ต่อคำนำนี้ไป หวังใจว่าผู้ที่ได้รับแจกไปคงจะพอใจอ่านแลอนุโมทนา.
ราชบัณฑิตยสภา
วันที่ ๒๕ มกราคม พระพุทธศักราช ๒๔๗๐
กรมหมื่นพิทยาลงกรณ
อุปนายก
คุณหญิงสุรพันธ์เสนี (เจียม บุนนาค) พ.ศ. ๒๔๓๑ - ๒๔๗๐
ประวัติสังเขป คุณหญิงสุรพันธ์เสนี (เจียม บุนนาค)
คุณหญิงสุรพันธ์เสนี (เจียม บุนนาค) เกิดวันที่ ๑๖ พฤษภาคม พระพุทธศักราช ๒๔๓๑ เปนบุตรีจางวางตรี พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) เกิดด้วยท่านเจิม ชูโต ผู้มารดา เมื่ออายุ ๘ ปี ได้เข้าไปอยู่ในพระบรมมหาราชวังกับพระพี่เลี้ยง จัน ชูโต ผู้เปนป้า เล่าเรียนวิชาอยู่ในพระนคร.
ในระหว่างอยู่กับพระพี่เลี้ยง จัน ชูโตนี้ ได้ถวายตัวเปนข้าหลวงในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเพ็ชร์บุรีราชสิรินทร ฯ ขณะที่รับราชการในพระองค์อยู่นั้น เปนโอกาสให้เจ้านายทรงรู้จักคุ้นเคยคุณหญิงสุรพันธ์เสนีหลายพระองค์ มีอาทิ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (ตั้งแต่ก่อนเสด็จศึกษาวิชาในยุโรป).
ครั้นเมื่ออายุ ๑๒ ปี ได้กลับมาอยู่กับท่านเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) ผู้เปนปู่ และท่านผู้หญิง อู่ สุรพันธ์พิสุทธิ์ ผู้เปนย่า ได้เรียนหนังสือไทยโดยจัดหาครูมาสอนที่บ้านจังหวัดเพ็ชรบุรี ต่อมาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๖ ได้ทำการสมรสกับสามี ซึ่งในครั้งนั้นนายพันเอกและอำมาตย์เอก พระยาสุรพันธ์เสนี (อิ้น บุนนาค) ยังเปนนายร้อยตรี ได้เกิดบุตรธิดาด้วยกัน ซึ่งยังคงมีชีวิตอยู่ในเวลานี้ ๕ คน.
คุณหญิงสุรพันธ์เสนีได้รับพระราชทานเข็มข้าหลวงเดิม ในรัชกาลที่ ๖ กับเข็มพระบรมนามาภิธัยย่อชั้น ๓ เปนเครื่องหมายในความทรงคุ้นเคยและชอบพอพระราชอัธยาศัยมาแต่ครั้งคุณหญิงสุรพันธ์เสนียังเยาว์อยู่.
เมื่อวันที่ ๑๑ กันยายน พ.ศ. ๒๔๗๐ เวลา ๑๑ ก.ท. คุณหญิงสุรพันธ์เสนีได้ป่วยเปนโรคป่วง แพทย์ประกาศนียบัตร์ได้จัดการรักษาพยาบาลโดยเต็มความสามารถ อาการมีแต่ทรุดลง ครั้นถึงเวลา ๗ ล. ท. กับ ๑๐ นาฑี คุณหญิงสุรพันธ์เสนีได้ถึงแก่กรรม คำนวณอายุได้ ๔๐ ปี.
ในขณะยังมีชีวิตอยู่ เปนผู้กอปด้วยความอุสาหะ เอาใจใส่ต่อกิจการ ปฏิสันถานต้อนรับเจ้านายและญาติมิตร์เปนอย่างดี เปนผู้มีความซื่อสัตย์สุจริต มีจรรยามารยาทเรียบร้อย เจ้านายทรงคุ้นเคยด้วยหลายพระองค์ และโดยที่มีอัธยาศัยเปนผู้โอบอ้อมอารี จึงเปนที่นิยมรักใคร่ นับถือของบรรดาญาติมิตร์ตลอดจนผู้น้อยทั่วไป ได้กำหนดการปลงศพในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๐ สิ้นเนื้อความตามประวัติของคุณหญิงสุรพันธ์เสนี โดยสังเขปแต่เพียงนี้.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
