ดูแลแม่ด้วย OD: ออกแบบความสัมพันธ์อย่างมีกลยุทธ์และหัวใจ
คำนำโดย ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์ — เวลาเราพูดถึง OD (Organization Development) คนมักนึกถึงบริษัท ทีมงาน หรือองค์กร แต่ในความจริง “บ้าน” ก็เป็นองค์กรที่เล็กที่สุด และ “แม่” คือหัวใจของระบบนี้ ถ้าเราใช้หลัก OD อย่างแยบยล เราจะไม่ได้แค่ดูแลแม่ แต่เรากำลัง ออกแบบระบบครอบครัว ให้สุข แข็งแรง และเติบโตอย่างต่อเนื่อง
⸻
ทำไม OD ถึงใช้กับการดูแลแม่ได้
OD ไม่ใช่แค่การปรับโครงสร้างหรือวางแผนกลยุทธ์ แต่คือการสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างมีส่วนร่วม เพื่อให้ทุกคนใน “ระบบ” เจริญงอกงามพร้อมกัน
หลักการ OD ที่ประยุกต์ใช้กับแม่ได้อย่างเนียนๆ คือ:
1. Whole System Thinking – คิดถึงทุกองค์ประกอบรอบตัวแม่ ทั้งสุขภาพ ร่างกาย จิตใจ ความสัมพันธ์ และสิ่งแวดล้อม
2. Participation – ให้แม่มีเสียงและบทบาทในการตัดสินใจ ไม่ใช่แค่ถูกดูแล
3. Appreciative Inquiry – เริ่มจากจุดแข็ง สิ่งที่แม่ทำได้ดี และเรื่องราวความสุขในอดีต
4. Continuous Learning – ทดลอง ปรับปรุง และเรียนรู้จากประสบการณ์ทุกวัน
⸻
4 ขั้นตอน OD แบบเนียนๆ เพื่อดูแลแม่
1. Diagnostic: ฟังลึก มองรอบด้าน
• พูดคุยกับแม่แบบ “ไม่เร่ง” เพื่อฟังสิ่งที่แม่ต้องการจริงๆ
• สังเกตพฤติกรรมเล็กๆ เช่น แม่หัวเราะบ่อยขึ้นหรือน้อยลง
• ใช้ “แผนที่ความสุข” จดปัจจัยที่ทำให้แม่ยิ้มและสิ่งที่ทำให้แม่เหนื่อยใจ
2. Design: ออกแบบกิจกรรมและสภาพแวดล้อม
• จัดบ้านให้ปลอดภัย เดินง่าย มีมุมโปรดสำหรับแม่
• สร้าง “กิจวัตรที่มีความหมาย” เช่น พิธีดื่มชาช่วงบ่าย หรือเล่านิทานครอบครัวทุกศุกร์
• เชื่อมแม่กับเครือข่ายเพื่อนเก่า ญาติ หรือชมรมที่สนใจร่วมกัน
3. Implementation: ลงมือแบบค่อยเป็นค่อยไป
• ใช้หลัก “Small Wins” เริ่มจากเปลี่ยนทีละอย่างเล็กๆ ให้สำเร็จง่าย
• ให้แม่มีส่วนร่วม เช่น แม่เป็นหัวหน้าจัดเมนูสุขภาพประจำสัปดาห์
• ฝึกให้กิจกรรมสนุก ไม่ใช่แค่ภาระ เช่น ทำอาหารด้วยกันพร้อมเปิดเพลงยุคแม่
4. Evaluation & Learning: ประเมินและปรับปรุง
• ทุกสัปดาห์ถามแม่ “สัปดาห์นี้ชอบกิจกรรมไหนที่สุด”
• เก็บ feedback จากคนในบ้าน เพื่อปรับให้เหมาะขึ้น
• ฉลองความสำเร็จเล็กๆ เช่น สุขภาพแม่ดีขึ้น หรือแม่ยิ้มมากกว่าเดิม
⸻
เทคนิค “เนียน” ให้ OD ไม่กลายเป็นโปรเจกต์ที่น่าเบื่อ
• ใช้ภาษาง่าย ไม่ใช้ศัพท์วิชาการกับแม่
• แปลง “กิจกรรม OD” ให้เป็น “ช่วงเวลาครอบครัว”
• ทำให้แม่รู้สึกว่า นี่คือการใช้ชีวิตปกติ ไม่ใช่แผนพัฒนา
⸻
บทสรุป
OD ในบ้านไม่ต้องมีเอกสารหนาๆ หรือการประชุมอย่างเป็นทางการ แต่คือการใช้หัวใจผสานกับการคิดเชิงระบบ เพื่อออกแบบสภาพแวดล้อมและกิจกรรมที่ทำให้แม่มีความสุข และครอบครัวทั้งระบบเติบโตไปพร้อมกัน
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
