Calm&Wisdom EP1 : เซนคืออะไร? ไม่ใช่ปรัชญา แต่คือการเผชิญหน้า
ขอต้อนรับเข้าสู่ Calm & Wisdom: พบความสงบ ในความธรรมดา
คุณเคยรู้สึกไหมครับว่า... โลกภายนอกก็วุ่นวายมากพอแล้ว แต่โลกในหัวของเรากลับวุ่นวายยิ่งกว่า เสียงความคิดที่วิ่งวนไปมาไม่หยุด ทั้งเรื่องงาน เรื่องอนาคต เรื่องในอดีต จนบางครั้งเราแค่อยากจะหาปุ่ม 'หยุด' ให้กับความคิดของตัวเอง
วันนี้ ผมอยากจะชวนคุณมาทำความรู้จักกับแนวทางหนึ่ง ที่อาจเป็นคำตอบของการค้นหาความสงบนั้น... นั่นคือ พุทธศาสนานิกายเซน ครับ
เมื่อได้ยินคำนี้ หลายคนอาจจะนึกถึงภาพจำเดิมๆ เช่น พระสงฆ์ที่นั่งนิ่งบนภูเขา หรือปรัชญาที่ลึกซึ้งเกินกว่าจะเข้าใจได้ แต่ผมอยากจะบอกว่า แก่นแท้ของพุทธศาสนานิกายเซนนั้นเรียบง่ายและตรงไปตรงมาอย่างไม่น่าเชื่อ
พุทธศาสนานิกายเซนไม่ใช่ระบบความเชื่อที่ให้เราท่องจำ ไม่ใช่ปรัชญาที่เอาไว้ถกเถียงเพื่อหาผู้ชนะ และไม่ใช่กฎเกณฑ์ที่คอยบอกว่าคุณ "ควร" จะรู้สึกหรือเชื่อในสิ่งใด แต่ถ้าจะให้คำนิยามที่ใกล้เคียงที่สุด มันคือ "ศิลปะแห่งการตระหนักรู้ในตนเอง" เป็นการฝึกฝนที่จะเผชิญหน้ากับความจริง... อย่างที่มันเป็นจริงๆ ตรงหน้าเราในขณะนี้
หัวใจสำคัญของพุทธศาสนานิกายเซนคือ "ประสบการณ์ตรง" ครับ
ลองจินตนาการแบบนี้ดูนะครับ... เราสามารถอ่านหนังสือเกี่ยวกับ "ความหวาน" ได้เป็นร้อยๆ เล่ม เราอาจจะเข้าใจโครงสร้างทางเคมีของน้ำตาล รู้ว่ามันให้พลังงานอย่างไร แต่ความรู้ทั้งหมดนั้น ก็ไม่สามารถทำให้เรา "รู้จัก" รสชาติของความหวานได้เลยแม้แต่น้อย จนกว่าเราจะได้ลองชิมน้ำตาลสักเกล็ดหนึ่งด้วยลิ้นของเราเอง
พุทธศาสนานิกายเซนก็เป็นเช่นนั้นครับ คือการชี้ชวนให้เราวางตำราลง แล้วหันมา "ชิมรสชาติ" ของชีวิตโดยตรง ไม่ผ่านตัวกรองของความคิด การวิเคราะห์ หรือการตัดสิน
หลักการพื้นฐานข้อหนึ่งในพุทธศาสนานิกายเซนเชื่อว่า ภายใต้ความสับสนวุ่นวายของความคิดปรุงแต่งนั้น มนุษย์เราทุกคนมี "จิตเดิมแท้" หรือสภาวะที่สงบและกระจ่างใสเป็นธรรมชาติอยู่แล้ว เหมือนท้องฟ้าที่สดใสอยู่เสมอ แต่ถูกบดบังไว้ด้วยก้อนเมฆของความกังวลและความคิดฟุ้งซ่านที่ลอยผ่านไปมา
ดังนั้น การปฏิบัติในวิถีนี้จึงไม่ใช่การพยายาม "สร้าง" ความสงบขึ้นมาใหม่ แต่คือการฝึกฝนที่จะ "กลับมา" สัมผัสกับความสงบที่มีอยู่แล้ว... เพียงแค่เฝ้ามองเมฆเหล่านั้นลอยผ่านไป โดยไม่ยึดติดกับมัน
แล้วเราจะฝึก "ชิมรสชาติของชีวิต" นี้ได้อย่างไร?
ผมมีตัวอย่างง่ายๆ ที่เราทุกคนทำกันอยู่ทุกวัน นั่นคือ "การล้างจาน" ครับ
แต่ถ้าเราจะลองล้างจานแบบพุทธศาสนานิกายเซนดูสักครั้ง... มันจะเป็นแบบนี้ครับ
เมื่อคุณเปิดน้ำ... ให้รับรู้ถึงเสียงของสายน้ำที่ไหลกระทบลงบนจาน เมื่อคุณหยิบฟองน้ำ... ให้รู้สึกถึงความนุ่มของมันในมือ เมื่อคุณบีบน้ำยาล้างจาน... ให้รับรู้ถึงกลิ่นของมัน ขณะที่คุณขัดถู... ให้จดจ่ออยู่กับสัมผัสระหว่างฟองน้ำกับผิวของจาน รับรู้ถึงคราบสกปรกที่ค่อยๆ หลุดออกไป เมื่อคุณล้างน้ำเปล่า... ให้ได้ยินเสียง "เอี๊ยด" ของจานที่สะอาด และรู้สึกถึงความอุ่นของสายน้ำที่ไหลผ่านมือ
ในขณะนั้น... ไม่มีอดีต ไม่มีอนาคต ไม่มีเรื่องงาน ไม่มีความกังวล มีเพียง "คุณ" กับ "การล้างจาน" ที่หลอมรวมเป็นหนึ่งเดียวกันอย่างสมบูรณ์ คุณไม่ได้กำลัง "คิด" ถึงการล้างจาน แต่คุณกำลัง "เป็น" การล้างจาน นี่แหละครับ คือการเผชิญหน้ากับความจริงตรงๆ คือการฝึกฝนเพื่อกลับมาอยู่กับปัจจุบันขณะ
ดังนั้น หลักคิดประจำตอนสำหรับวันนี้ที่ผมอยากฝากไว้ให้ลองนำไปฝึกปฏิบัติ คือ...
"อย่าเพียงแค่ 'คิด' ถึงชีวิต แต่จง 'ชิม' รสชาติของมันโดยตรง"
ลองเลือกกิจกรรมธรรมดาๆ ในชีวิตประจำวันของคุณมาหนึ่งอย่าง อาจจะเป็นการแปรงฟัน การเดิน หรือการดื่มกาแฟยามเช้า แล้วลองมอบความใส่ใจทั้งหมดของคุณให้กับกิจกรรมนั้นดูสัก 5 นาที โดยไม่ต้องพยายามให้ได้อะไร แค่รับรู้และสัมผัสประสบการณ์นั้นอย่างเต็มที่
พุทธศาสนานิกายเซนไม่ใช่เป้าหมายที่ต้องไปให้ถึง แต่คือการเดินทางที่เราค้นพบความหมายได้ในทุกย่างก้าวธรรมดาๆ ของชีวิต
ในตอนต่อไป เราจะมาสำรวจกันว่า แนวคิดที่เรียบง่ายแต่ทรงพลังนี้ มีที่มาที่ไปอย่างไร และเดินทางจากอดีตมาสู่โลกปัจจุบันของเราได้อย่างไร
#calmwisdom #พุทธศาสนานิกายเซน #แก่นพระพุทธศาสนา #buddha #Zen
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
