สังคมบริสุทธิ์ หรืออาจเป็นสังคมไร้ภูมิคุ้มกัน
ลองจินตนาการว่า วันหนึ่งเราถูกลบทุกสื่อที่มีอิทธิพลต่อความคิด ไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนที่ป้อนความรู้ตามระบบ หรือโทรทัศน์ที่กล่อมเกลาเราให้เชื่อในสิ่งที่ใครบางคนอยากให้เชื่อ โลกของเราจะเหลือเพียงธรรมชาติของมนุษย์ ที่เปลือยเปล่าและซื่อตรง
เราอาจจะได้เห็น สังคมที่บริสุทธิ์อย่างแท้จริง คล้ายกับบางหมู่บ้านเล็กๆ ในชนบทของลาว ที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตเรียบง่ายไว้ได้ ผู้คนเรียนรู้จากการเฝ้าดูคนรุ่นก่อน ใช้ภูมิปัญญาที่สั่งสมมาโดยไม่ผ่านตำรา ความสัมพันธ์ถูกสร้างขึ้นจากความไว้ใจ ไม่ใช่คะแนนสอบหรือจำนวนผู้ติดตามในโลกออนไลน์
แต่ในอีกมุมหนึ่ง ความบริสุทธิ์นั้นอาจไม่ใช่ความปลอดภัย เพราะเมื่อไม่มีการศึกษา ไม่มีสื่อกลางที่ช่วยเปิดโลก มนุษย์ก็จะรับรู้เพียงเท่าที่ตาเห็น หูได้ยิน และหัวใจเชื่อ จึงทำให้ การถูกชักจูงและล้างสมองเป็นเรื่องง่าย ตัวอย่างของประวัติศาสตร์ก็มีให้เห็น เช่น เหตุการณ์ในกัมพูชา ที่คนจำนวนมากถูกทำให้เชื่อว่าคนไทยคือศัตรู ทั้งที่ในความจริง ความอยู่รอดในหลายด้านของประเทศนั้นเคยพึ่งพาและได้รับความช่วยเหลือจากไทยอย่างมากมาย
สิ่งที่น่าคิดต่อคือ ความบริสุทธิ์ไม่ได้หมายถึงความรอดพ้น สังคมที่บริสุทธิ์เกินไป บางครั้งก็เป็นเหมือนผืนผ้าที่พร้อมจะถูกย้อมสีด้วยความคิดที่ใครบางคนหยิบยื่นให้ ความเชื่อใหม่สามารถถูกสอดแทรกและฝังลึกได้ง่าย เพราะไม่มีกรอบความคิดอื่นมาท้าทายหรือทำให้ตั้งคำถาม
ลองคิดถึงเด็กคนหนึ่งที่ไม่เคยออกจากหมู่บ้าน เมื่อคนแปลกหน้ามาบอกว่าในป่ามีผีร้าย เด็กคนนั้นก็อาจเชื่อทันที และจะไม่กล้าแม้แต่จะหันหน้าไปทางป่า ความเชื่อนั้นจะถูกส่งต่อรุ่นแล้วรุ่นเล่า จนในที่สุดกลายเป็นความจริงของหมู่บ้านนั้นโดยไม่เคยมีใครพิสูจน์
เสรีภาพกับความไม่รู้
บางคนอาจบอกว่า การไม่มีโรงเรียนและทีวีอาจทำให้เรา เป็นอิสระจากการครอบงำของรัฐหรือทุน แต่ในอีกด้านหนึ่ง มันก็อาจเป็นการเปิดประตูให้การครอบงำที่มองไม่เห็นเข้ามาแทน เพราะเมื่อขาดเครื่องมือคิด เราก็ไม่มีทางรู้เลยว่าตัวเองกำลังถูกหลอกหรือถูกนำทางอยู่
นี่คือสภาพที่อันตราย สังคมที่บริสุทธิ์แต่ไร้ภูมิคุ้มกัน เหมือนทารกที่นอนอยู่กลางป่าลึก ไม่มีเกราะป้องกัน ไม่มีทางแยกแยะว่าใครคือมิตรหรือศัตรู
สิ่งที่น่าสนใจคือ โลกทุกวันนี้ก็ยังมีร่องรอยของสังคมเหล่านี้อยู่ให้เห็น แต่คำถามคือ ถ้าเราได้กลับไปอยู่ในสภาพแบบนั้นจริงๆ เราจะบริสุทธิ์ และ เป็นอิสระ จริงหรือไม่ หรือในที่สุด เราจะถูกชักจูงและถูกใช้เป็นเครื่องมือโดยไม่รู้ตัวอีกแบบหนึ่ง
บางทีคำตอบอาจไม่ได้อยู่ที่การลบสื่อหรือการปิดโรงเรียน แต่คือ การสร้างสมดุล ระหว่างการเรียนรู้กับการตั้งคำถาม รู้จักรับฟัง แต่ก็รู้จักตรวจสอบ และไม่ยกหัวใจให้ใครคนเดียวกำหนดทิศทางชีวิตของเราสังคมบริสุทธิ์ หรืออาจเป็นสังคมไร้ภูมิคุ้มกัน
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
