27 ส.ค. เวลา 09:55 • ธุรกิจ

บทความ: “เมื่อความล้มเหลวทำงาน: บทเรียนจากสายตาแบบ Existentialism”

โดย ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์
มีใครเคยรู้สึกบ้างไหมครับว่า ความล้มเหลวในงานนั้นไม่ใช่แค่การ “พลาดเป้า” แต่เป็นเหมือนการถูกปลดเปลื้องออกจากความมั่นใจทั้งหมดที่เคยมี?
งานที่เราคาดหวังว่าจะเป็นสะพานสู่ความสำเร็จ กลับกลายเป็นกำแพงสูงที่ทำให้เราต้องยืนมองตัวเองอย่างตรงไปตรงมา
นี่แหละครับ จุดเริ่มต้นที่ ปรัชญา Existentialism หรือ “ปรัชญาแห่งการดำรงอยู่” เข้ามามีบทบาทสำคัญ
เพราะ Existentialism ไม่ได้สอนว่า “คุณต้องชนะ” หรือ “คุณต้องสมบูรณ์แบบ”
แต่บอกเราว่า ความล้มเหลวเองคือกระจกที่สะท้อนคำถามใหญ่ที่สุดในชีวิต — คุณคือใครท่ามกลางโลกที่ไม่แน่นอน?
1. ความล้มเหลวคือการถูกบังคับให้เป็น “อิสระ”
Jean-Paul Sartre นักปรัชญาแนว Existentialist พูดไว้ว่า “มนุษย์ถูกสาปให้เป็นอิสระ”
เมื่อเราล้มเหลวในงาน สิ่งที่พังทลายไม่ใช่แค่โครงการ แต่คือ “ภาพฝันที่เราผูกไว้กับงานนั้น”
ทันใดนั้น เราถูกบังคับให้เลือกใหม่: จะเดินเส้นทางเดิมต่อไป หรือจะสร้างความหมายใหม่ขึ้นมาจากศูนย์
2. ล้มเหลวไม่ใช่ “ความตาย” แต่คือการ “ตื่นรู้”
Martin Heidegger เคยชี้ว่า การเผชิญหน้ากับความตายทำให้เรากลับมารู้จักชีวิตจริง ๆ
ในทำนองเดียวกัน ความล้มเหลวเรื่องงานก็เปรียบเหมือน “ความตายชั่วคราว”
มันบีบให้เราตื่นจากการไหลตามความคาดหวังของสังคม เพื่อถามตัวเองว่า
“เราทำงานนี้เพราะใจรักจริงหรือ เพราะแค่ต้องการคำยอมรับ?”
3. Existentialism ไม่ได้บอกให้หนีความล้มเหลว แต่บอกให้ “เลือกความหมายใหม่”
Albert Camus เสนอภาพที่ทรงพลัง: ซิซิฟัส ผู้ผลักก้อนหินขึ้นภูเขาแล้วกลิ้งตกลงมาอีกครั้งไม่รู้จบ
แทนที่จะมองว่าเป็นโศกนาฏกรรม Camus กลับบอกให้เราจินตนาการว่า “ซิซิฟัสมีความสุข”
เพราะความหมายไม่ได้อยู่ที่ผลลัพธ์ แต่อยู่ที่การเลือกจะรักหรือไม่รักในสิ่งที่เราทำ
4. เมื่อแปลงความล้มเหลวเป็นเสรีภาพ
หากมองด้วยสายตา Existentialism ความล้มเหลวไม่ใช่ป้ายบอกว่า “คุณไม่คู่ควร”
แต่มันคือประตูที่พาเราไปพบเสรีภาพใหม่ — เสรีภาพที่จะนิยามงาน นิยามคุณค่า และนิยามชีวิตของตัวเอง
ดังนั้น แทนที่จะถามว่า
“ทำไมฉันล้มเหลว?”
ลองเปลี่ยนคำถามเป็น
“ฉันจะเลือกความหมายใหม่จากความล้มเหลวครั้งนี้อย่างไร?”
สรุป
ความล้มเหลวในงานอาจทำให้หัวใจสั่นคลอน แต่ในเชิง Existentialism มันคือโอกาสที่เราจะได้เจอกับตัวตนแท้จริง
เพราะท้ายที่สุด งานไม่ใช่คำตอบของชีวิต แต่ชีวิตต่างหากที่เป็นงานชิ้นใหญ่ที่สุดของเรา
โฆษณา