## Episode134: Kinesiology of Knee joint#6
Cruciate ligaments##
"Cruciate ligament" เป็นเอ็นที่มีความสำคัญมากในการสร้างความมั่นคงให้กับข้อเข่า เป็นเอ็นที่อยู่ด้านในข้อเข่า(intracapsular) แต่อยู่นอก synovial membrane(extrasynovial) ถ้าเรามองจากด้านหน้าเข้าไปในข้อเข่า เราจะเห็นเอ็นทั้ง 2 เส้นไขว้กันเป็นรูปตัว X จึงเป็นที่มาของชื่อ "cruciate" นั่นเองครับ
Cruciate ligament จะประกอบไปด้วยเอ็น 2 เส้นคือ anterior cruciate ligament(ACL) กับ posterior cruciate ligament(PCL) โดย ACL จะเกาะจากส่วนด้านหน้าของ intercondylar area ของกระดูก tibia วิ่งขึ้นไปเกาะที่ด้านใน(medial surface)ของ lateral femoral condyle ส่วน PCL จะเกาะจากส่วนด้านหลังของ intercondylar area ของกระดูก tibia วิ่งขึ้นไปเกาะที่ด้านใน(medial surface)ของ medial femoral condyle ครับ
จุดเด่นของ cruciate ligament คือการมี fiber หลายๆ bundle ที่มีความยาวไม่เท่ากัน ทำให้ในแต่ละองศาของการเคลื่อนไหว จะมี fiber บางส่วนที่ตึงและบางส่วนที่หย่อน ช่วยให้เกิดความมั่นคงได้ดีในทุกๆองศาของการเคลื่อนไหว
ACL จะประกอบด้วย fiber 2 bundles หลักๆคือ anteromedial bundle(AMB) กับ posterolateral bundle(PLB) โดย AMB จะมีความยาวมากกว่า และจะตึงมากขึ้นในท่าที่เข่างอ ส่วน PLB จะสั้นกว่าและจะตึงมากในท่าที่เข่าเหยียด
ในขณะที่ PCL จะมี fiber 2 bundles เช่นกันคือ anterolateral bundle(ALB) กับ posteromedial bundle(PMB) โดย ALB จะเป็น bundle หลักที่มีขนาดใหญ่กว่า จะตึงมากในท่าที่เข่างอ ส่วน PMB จะตึงมากในท่าที่เข่าเหยียดครับ
หน้าที่หลักของ cruciate ligament คือการควบคุมการเคลื่อนไหวในแนวหน้า-หลัง(anteroposterior translation) ของ tibia ต่อ femur โดย ACL จะป้องกันไม่ให้ tibia เลื่อนไปทางด้านหน้ามากเกินไป(anterior translation) ในขณะที่ PCL จะป้องกันไม่ให้ tibia เลื่อนไปทางด้านหลังมากเกินไป(posterior translation)
นอกจากนี้ cruciate ligament ยังมีส่วนช่วยในการควบคุมการหมุน(rotation) ของข้อเข่าด้วย โดยเฉพาะ ACL จะช่วยป้องกันการเกิด internal rotation ของ tibia มากเกินไป และ PCL จะช่วยป้องกันการเกิด external rotation มากเกินไปครับ
ถ้าเราลองมาดูการทำงานของ cruciate ligament ในแต่ละองศาของการเคลื่อนไหว จะพบว่าในท่าที่เข่าเหยียดตรง PLB ของ ACL และ PMB ของ PCL จะตึง ในขณะที่ AMB ของ ACL และ ALB ของ PCL จะหย่อน
แต่เมื่อเข่างอเข้ามา AMB ของ ACL และ ALB ของ PCL จะเริ่มตึงมากขึ้น ในขณะที่ PLB ของ ACL และ PMB ของ PCL จะเริ่มหย่อนลง การที่มี fiber หลายๆ bundle ที่ทำงานสลับกันแบบนี้ จึงทำให้ข้อเข่ามีความมั่นคงในทุกองศาของการเคลื่อนไหวครับ
นอกจากการทำงานแบบแยกเส้น cruciate ligament ยังทำงานร่วมกันในการควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเข่าที่เราเรียกว่า "screw-home mechanism" ซึ่งเป็นกลไกการเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นในช่วงท้ายของการเหยียดเข่า ทำให้เกิดการ external rotation ของ femur บน tibia ประมาณ 10° เพื่อล็อคข้อเข่าให้มั่นคงในท่ายืน
การบาดเจ็บของ cruciate ligament โดยเฉพาะ ACL เป็นการบาดเจ็บที่พบได้บ่อยในนักกีฬา มักเกิดจากการเปลี่ยนทิศทางอย่างรวดเร็ว หรือการลงพื้นในท่าที่ไม่เหมาะสม ทำให้เกิดแรงบิดที่มากเกินไปที่ข้อเข่า นอกจากนี้การบาดเจ็บของ PCL ก็พบได้เช่นกัน มักเกิดจากการได้รับแรงกระแทกที่หน้าแข้งในท่าที่เข่างอ
การตรวจร่างกายเพื่อประเมินความมั่นคงของ cruciate ligament มีหลายวิธี เช่น anterior drawer test, Lachman test สำหรับตรวจ ACL และ posterior drawer test, posterior sag sign สำหรับตรวจ PCL ลองศึกษาวิธีการตรวจของแต่ละ test เพิ่มเติมได้ครับ
ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ผมฝากกด like กดแชร์ กดติดตามเพจphysioupskillด้วยนะครับ ส่วนถ้าใครมีข้อสงสัยอะไรก็commentไว้ด้านล่างได้เลยครับ
_PhysioUpskill_
#Physioupskill
⭐สำหรับใครที่อยากเรียนรู้เพิ่มเติม สามารถอ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://physioupskill.com/บทความ/ หรือดูรายละเอียดคอร์สเรียนของเพจได้ที่ https://physioupskill.com/คอร์สเรียน/ ได้เลยครับ
Ref.
Neumann, D. A. (2017). Kinesiology of the musculoskeletal system: Foundations for Rehabilitation. Mosby.
Kapandji, I. A. (2011). The physiology of the joints: Volume 2 Lower Limb. Churchill Livingstone.
Moore, K. L., Dalley, A. F., & Agur, A. M. R. (2018). Clinically Oriented Anatomy. Wolters Kluwer.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
