5 ก.ย. เวลา 14:09 • ประวัติศาสตร์
หนานจิง

ปรากฏการณ์พระจันทร์สีเลือดกับความเชื่อของชาวจีน

ห้ามพลาด! ปรากฏการณ์จันทรุปราคาสีเลือดระหว่างวันที่ 7-8 กันยายน ซึ่งกินเวลา 82 นาที ออสเตรเลีย ยุโรป อินเดีย จีน แอฟริกาและเอเชียสามารถเห็นได้ตั้งแต่จันทรุปราคาเต็มดวงถึงบางส่วน
🔸“พระจันทร์สีเลือด” ในวัฒนธรรมจีน🔸
 
แนวคิดเกี่ยวกับ “พระจันทร์สีเลือด(血月)” ในวัฒธรรมจีนมีมาช้านานแล้ว และเป็นปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ชนิดหนึ่งเรียกว่า “ดิถีดวงจันทร์(月相/月变)” ซึ่งในภาษาจีนเรียกพระจันทร์สีเลือดในรูปแบบอื่น ๆ เช่น 月赤(yuèchì)、赤气覆月(chì qì fù yuè)、月如血光(yuè rú xuè guāng)เป็นต้น
การสังเกตดิถีดวงจันทร์และสีของดวงจันทร์พบได้ในบันทึกทางประวัติศาสตร์ เช่น สารานุกรมดาราศาสตร์《天文志》นอกจากนี้ ยังมีงานเขียนเกี่ยวการทำนายดวงชะตาที่บันทึกปรากฎการณ์พระจันทร์สีเลือด เช่น ตำราโหราศาสตร์โจวอี้เยาจ้าน《周易妖占(京氏易传)》ของปรมาจารย์จิงฝาง(京房)แห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันตก และตำราโหราศาสตร์อี่ซื่อจ้าน《乙巳占》ของนักพรตหลี่ชุนเฟิง(李淳风)แห่งราชวงศ์ถัง
🔸ตำราโหราศาสตร์โจวอี้เยาจ้าน《周易妖占》ถือว่าพระจันทร์สีเลือดเป็นสัญญาณของหายนะ โดยเฉพาะสงครามและภัยแล้ง ความว่า “จันทราเปลี่ยนสี……สีแดงหมายถึงการสงคราม(月变色……赤为争与兵。)” “หมอกสีแดงเฉกเช่นโลหิตบดบังจันทรา เกิดภัยแล้งทุกหย่อมหญ้า เหล่าประชาต่างอดอยาก(赤气覆月,如血光,大旱,人民饥千里。)”
🔸ตำราโหราศาสตร์อี่ซื่อจ้าน《乙巳占》กล่าวทำนายดวงชะตาการเมืองไว้ว่า “หากจันทราเปลี่ยนสี จักเกิดภัยพิบัติ(月若变色,将有灾殃)” “สีแดงหมายถึงการสงคราม(赤为争与兵。)” “จันทรุปราคาเบื้องหมู่ดาวนายพราน เหล่าขุนนางต้องโทษประหาร ปฐพีสีแดงฉาน ประเทศชาติประสบภัยอดอยาก ประชาชีกัดกินกันเอง(月犯蚀参,贵臣诛,赤地千里,其国大饥,人民相食。)”
ตลอดประวัติศาสตร์จีนมักกล่าวถึงการเชื่อมโยงของสวรรค์และโลกมนุษย์ ดังนั้นในบันทึกทางประวัติศาสตร์จึงมีหมวดาราศาสตร์อยู่เสมอ ซึ่งบันทึกปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์เพื่อเป็นหลักชัยการเมืองการปกครองของฮ่องเต้
หากพิจารณาจากเนื้อหาแล้ว สารานุกรมดาราศาสตร์《天文志》ถือเป็นบันทึกทางวิทยาศาสตร์ขนาดใหญ่ที่รวบรวมข้อมูลเชิงประจักษ์ และอิงตามเทคโนโลยีการสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ที่ล้ำหน้ากว่าพันปี
จีนยุคโบราณกาลมีคำภีร์โจวปี้ซ่วนจิง《周髀算经》อันเป็นตำราเฉพาะทางเกี่ยวกับดาราศาสตร์และคณิตศาสตร์ ซึ่งเจ้าหน้าที่ฝ่ายบันทึกประวัติศาสตร์(史官)ได้สังเกตการเปลี่ยนแปลงของท้องฟ้าและดวงดาว โดยเชื่อมโยงกับการเปลี่ยนแปลงของมนุษย์ ซึ่งได้กำหนดหลักการสำหรับนโยบายรัฐบาลและสามารถนำไปใช้ทำนายเหตุการณ์ในอนาคตได้
🔸วิธีเลี่ยงหากเกิดพระจันทร์สีเลือด🔸
วัฒนธรรมจีนเน้นย้ำถึงความเป็นเอกภาพของธรรมชาติและมนุษย์(天人合一)ซึ่งเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดจากปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ หลิวเซี่ยง(刘向)นักวิชาการสำนักขงจื๊อแห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันตก กล่าวว่าสุริยุปราคา จันทรุปราคาและการเปลี่ยนแปลงของดวงดาว ไม่ใช่ลักษณะสงบสุขของแผ่นดิน นับแต่ราชวงศ์โจวล่มสลายก็เกิดความวุ่นวาย มาตรฐานทางศีลธรรมก็เสื่อมลง จนนำไปสู่หารเปลี่ยนแปลงของปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์
หากประสบปรากฏการณ์พระจันทร์สีเลือดควรทำอย่างไร ในตำราพงศาวดารประวัติศาสตร์《史记》ของซือหม่าเชียน(司马迁)ได้กล่าวไว้ว่า “สิ่งพึงปราดเปรื่องประการแรกคือ ยกระดับคุณธรรมสูงสุด แล้วจึงปรับปรุงนโยบายของรัฐ จากนั้นออกประกาศมาตรการแก้ไข รองลงมาคือ การสวดมนต์ขอพรเพื่อบรรเทาภัยพิบัติ และสิ่งเลวร้ายคือ รู้สึกไร้หนทางและสิ้นหวัง(太上修德,其次修政,其次修救,其次修禳,正下无之。)” จะเห็นได้ว่าสิ่งที่ดีที่สุดในการหลีกเลี่ยงพระจันทร์สีเลือดคือ การเสริมสร้าง “คุณธรรม” ขณะที่การแสวงหาวิธีเยียวยาและพิธีกรรมเป็นรอง
🔸ห้วงเวลาการเกิดจันทรุปราคาสีเลือด🔸
ที่มา: starwalk.space
จันทรุปราคาจะเกิดขึ้นในวันที่ 7 กันยายน เวลา 15:28 น. (ตามเวลา GMT) ถึงวันที่ 8 กันยายน เวลา 22:55 น. (ตามเวลา GMT) สำหรับประเทศไทยจะเกิดวันที่ 8 กันยายน เวลา 00:30-01:52 น.
เมื่อดวงจันทร์โคจรเข้าสู่เงาของโลก ด้านสว่างของดวงจันทร์จะค่อย ๆ หรี่แสงลง เปลี่ยนสีจากสีขาวเงินเป็นสีส้มแดง เมื่อโคจรเข้าสู่เงาของโลกจนเต็มดวง ดวงจันทร์จึงปรากฎเป็นสีแดงเข้ม ซึ่งการเกิดจันทรุปราคานี้กินเวลา 1 ชม. 22 นาที
นอกจากนี้ จันทรุปราคาครั้งนี้จะเกิดขขึ้นประมาณ 2.7 วันก่อนถึงจุดใกล้โลก (Perigee) แต่ปรากฏการณ์พระจันทร์สีเลือดนี้ไม่ถือว่าเป็น Supermoon ซึ่งจะเกิดในครั้งถัดไปวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2568 นี้ ซึ่งถือเป็น Supermoon แรกของปีเช่นกัน
🔸ประเภทของจันทรุปราคา🔸
1. จันทรุปราคาเงามัว(半影食开始)
เกิดขึ้นเมื่อดวงจันทร์เคลื่อนที่ผ่านเข้าไปเงามัวของโลก โดยไม่ผ่านเงามืด สามารถมองเห็นดวงจันทร์เต็มดวง แต่ความสว่างลดน้อยลง สังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นค่อนข้างยาก
2. จันทรุปราคาบางส่วน(初亏)
เกิดขึ้นเมื่อดวงจันทร์เคลื่อนที่ผ่านเงามืดของโลกเพียงบางส่วน โดยจะมองเห็นดวงจันทร์มีลักษณะเว้าแหว่ง
3. จันทรุปราคาเต็มดวง(食既)
เกิดขึ้นเมื่อดวงจันทร์ทั้งดวงเคลื่อนที่เข้าไปอยู่ในเงามืดของโลก จะมองเห็นดวงจันทร์เป็นสีส้มหรือสีแดงอิฐ เนื่องจากแสงขาวจากดวงอาทิตย์จะถูกหักเหเมื่อผ่านชั้นบรรยากาศโลก สีแดงและสีส้มเบี่ยงทิศทางเข้าหากลางเงามืด จึงมองเห็นดวงจันทร์เป็นสีแดงระหว่างเกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวง
4. สิ้นสุดจันทรุปราคาเต็มดวง(生光)
ดวงจันทร์เริ่มเคลื่อนออกจากเงามืด สีแดงจะค่อยๆ จางลง และเงามืดจะปรากฏขึ้นอีกครั้งที่อีกด้านหนึ่งของดวงจันทร์
5. สิ้นสุดจันทรุปราคาบางส่วน(复圆)
ดวงจันทร์เคลื่อนออกจากเงามืดอย่างสมบูรณ์ โดยยังคงอยู่ในเงามัว มืดลงเล็กน้อยจนแทบมองไม่เห็น
6. สิ้นจันทรุปราคาเงามัว(半影食结束)
ดวงจันทร์เคลื่อนออกจากเงามัวของโลกอย่างสมบูรณ์ และการเกิดจันทรุปราคาสิ้นสุดลง
🔸เอกสารจีนว่าด้วยเรื่องพระจันทร์สีเลือด🔸
🔸พงศาวดารราชวงศ์ว่าด้วยพระจันทร์สีเลือด🔸
🔸พงศาวดารฮั่นยุคหลัง บรรพอู่หังลิ่ว《后汉书·五行六》ความว่า “หากไม่ยำเกรงต่อเทพเจ้าและอาณัติแห่งสวรรค์ เมื่อนั้นสุริยันจันทราจักเป็นสีแดง(事天不谨,则日月赤。)”
🔸พงศาวดารราชวงศ์เว่ย์ บรรพอี้ป๋ายอู่《魏书·一百五》ความว่า “ในราชวงศ์เหนือ-ใต้ สุริยัน จันทรา และดวงดาราหากเกิดการผันเปลี่ยนย่อมเกี่ยวด้วยภัยพิบัติอาเพศ(天日月星变,编年总繋魏及南朝祸咎。)”
🔸พงศาวดารราชวงศ์สุย บันทึกที่ 16 บรรพดาราศาสตร์《隋书·志第十六·天文下》กล่าวว่า “เมื่อหยิน-หยางไม่สมดุล แลปรากฏจันทร์สีเลือดในยามราตรี จักเกิดภัยแล้งและวาตภัย(天气未降,地气上升,……若于夜则月赤,将旱且风。)”
🔸พงศาวดารราชวงศ์ซ่ง บันทึกที่ 5 บรรพดาราศาสตร์ที่ 5《宋书·志第五·天文五》ว่า “เมื่อจันทราเปลี่ยนสีจักเกิดภัยพิบัติ หากเกิดเป็นสีแดงอันนำมาซึ่งสงครามและภัยแล้ง(月变色,为殃;青,饥;赤,兵、旱……。)”
📁อ้างอิง|参考文献📁
สามารถสนับสนุนเพจเพื่อเป็นทุนการศึกษาได้ที่
💵PromptPay: 0954289757
ติดตามและอ่านเพิ่มเติมได้ที่
VPN ดีๆ ต้อง BullVPN❗
โฆษณา