เมื่อยอดขายฝืด หัวใจต้องชัด: คู่มือฝึก IDGs สำหรับ SME ในเศรษฐกิจขาลง
โดย ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์
ในวันที่ตลาดเงียบราวทะเลไร้ลม เรามักรีบหามอเตอร์เครื่องใหม่ ทั้งที่บางที “ใบเรือ” ภายในยังไม่ได้กางครบ ผมชวนคุณเจ้าของกิจการกลับมาเปิดใบเรือชุดสำคัญ—IDGs (Inner Development Goals)—ห้าแกนพัฒนาภายในที่ทำให้กลไกธุรกิจเล็ก ๆ ยืนหยัดได้ในพายุใหญ่ คู่มือนี้สรุปวิธีฝึก “ทีละข้อ” พร้อมตัวอย่างและตัวชี้วัด ให้คุณเริ่มได้ทันทีแบบเรียบง่ายแต่ลงลึก
⸻
แผนภาพรวม: 5 มิติ IDGs และเหตุผลที่เหมาะกับช่วงขาลง
• Being (อยู่กับตน): ให้ทิศภายในชัดก่อนตัดสินใจยาก ๆ
• Thinking (คิดอย่างเป็นระบบ): อ่านความซับซ้อนตลาดที่ผันผวน
• Relating (สัมพันธ์): เก็บลูกค้าเดิมให้แน่น เพิ่มความไว้วางใจ
• Collaborating (ร่วมมือ): ทำงานเร็วขึ้น ผิดพลาดเร็วแต่ไม่พัง
• Acting (ลงมือ): ทดลองเล็ก ๆ ถี่ ๆ ให้เกิดรายได้ทางใหม่ไวขึ้น
ใช้สูตรเวลา: 15 นาที/วัน + 60 นาที/สัปดาห์ + 90 นาที/เดือน ต่อหนึ่งมิติ
⸻
1) BEING — เข็มทิศภายในสำหรับการตัดสินใจยาก
ทักษะหลัก: inner compass, integrity, openness, self-awareness, presence
ฝึกแบบ 15 นาที/วัน
• บันทึก “ข้อเท็จจริง vs เรื่องเล่า” (Fact–Story):
เลือกปัญหาธุรกิจ 1 เรื่อง เขียน 2 คอลัมน์: “ข้อเท็จจริงที่พิสูจน์ได้” กับ “เรื่องเล่าที่ฉันตีความ” จบด้วยบรรทัดเดียวว่า “ถ้าไม่กลัว ฉันจะ…”
• ลมหายใจ 4×4×4 ก่อนตัดสินใจ: หายใจเข้า 4 วินาที ค้าง 4 ออก 4 ทำ 3 รอบ แล้วค่อยโทร/ตอบแชทลูกค้ารายสำคัญ
ฝึกแบบ 60 นาที/สัปดาห์
• เข็มทิศธุรกิจบนกระดาษ A4:
เขียน 4 บรรทัด: (1) ลูกค้าหลัก (2) คำสัญญาแบรนด์ที่ซื่อสัตย์ได้ (3) สิ่งที่ “จะไม่ทำ” ใน 30 วันนี้ (4) เกณฑ์ตัดสินใจค่าใช้จ่าย (เช่น “จ่ายเมื่อคืนทุน ≤ 8 สัปดาห์”)
ตัวอย่างใช้จริง: ต้องตัดโฆษณาหรือไม่? ทำ Fact–Story 5 นาที + เกณฑ์คืนทุนจากเข็มทิศธุรกิจ แล้วค่อยตัดสินใจ
ตัวชี้วัด (KPI เชิงคุณภาพ): คะแนน “ความชัดใจ” 1–10 ก่อน-หลังประชุม / เวลาตัดสินใจลดลงกี่เปอร์เซ็นต์ต่อสัปดาห์
⸻
2) THINKING — คิดเชิงระบบในสภาพตลาดผันผวน
ทักษะหลัก: complexity awareness, perspective, sense-making, critical thinking, long-term orientation
ฝึกแบบ 15 นาที/วัน
• แผนที่ระบบ (System Map) ฉบับดินสอ: วาดลูกค้า→ข้อเสนอ→ช่องทาง→เงินสดเข้าออก ใส่สายฟ้า ⚡ จุดที่เสี่ยงสุด 3 จุด
• เมทริกซ์ 2×2 (ผลกระทบ × ต้นทุน): ไอเดียใดอยู่ช่อง “ผลกระทบสูง/ต้นทุนต่ำ” คือคิวถัดไป
ฝึกแบบ 60 นาที/สัปดาห์
• Pre-mortem 30 นาที: สมมุติโปรเจ็กต์ล้มเหลวใน 60 วัน เขียนสาเหตุ 5 ข้อแล้วกลับด้านเป็นแผนป้องกัน
• ฉากทัศน์ 3 ทาง (ดี–ฐาน–แย่): คาดการณ์ยอดขาย/เงินสด 13 สัปดาห์ จัดแผนรับมือแต่ละฉาก
เครื่องมือที่แนะนำ (ฟรี/กระดาษก็ได้):
A3 Thinking Sheet, ตารางกระแสเงินสด 13 สัปดาห์, บอร์ดสัญญาณเตือนเร็ว (Early-warning board: ยอดสั่งซื้อ/สัปดาห์, ต้นทุนวัตถุดิบ, DSO)
ตัวชี้วัด: ความคลาดเคลื่อนพยากรณ์ยอดขายลดลง / จำนวนการกลับคำตัดสินใจลดลง
⸻
3) RELATING — ความไว้วางใจคือเงินสดรูปแบบหนึ่ง
ทักษะหลัก: empathy, compassion, connectedness, appreciation
ฝึกแบบ 15 นาที/วัน
• โทรหาลูกค้าเก่า 1 ราย/วัน ด้วยสคริปต์ 3 คำถาม:
(1) ช่วงนี้เจออะไรยากสุด? (2) ถ้าปรับสินค้าเราให้ช่วยตรงนั้นได้ อยากให้เพิ่ม/ลดอะไร? (3) ให้คะแนนความพึงพอใจตอนนี้ 0–10 และ “อะไรทำให้ได้ +1?”
• ขอบคุณเชิงพฤติกรรม: เขียนการกระทำของทีมที่อยากเห็นซ้ำ พร้อมเหตุผล (SBI: Situation–Behavior–Impact)
ฝึกแบบ 60 นาที/สัปดาห์
• วงรับฟัง 1-2-4-All (45 นาที): หัวข้อ “จะช่วยลูกค้าเดิมให้อยู่รอดอย่างมีศักดิ์ศรีได้อย่างไร” เก็บไอเดียเป็น backlog ทดลองจริงสัปดาห์ถัดไป
ตัวชี้วัด: % สั่งซื้อซ้ำ / คะแนน NPS / เวลาตอบกลับลูกค้าเฉลี่ย
⸻
4) COLLABORATING — ทำงานร่วมกันให้ “เร็ว–เรียบ–รู้เรื่อง”
ทักษะหลัก: communication, co-creation, inclusive mindset, trust, mobilization
ฝึกแบบ 15 นาที/วัน
• ยืนคุย 1-5-1 (7 นาที): 1 สิ่งสำคัญวันนี้ – 5 นาทีอัปเดตติดขัด – 1 คำขอความช่วยเหลือ
• กติกาประชุม 3 ข้อ: ตรงเวลา, ไม่มีมือถือ, ทุกคนพูดได้เท่า ๆ กัน (ใช้ไม้พูดส่งต่อ)
ฝึกแบบ 60 นาที/สัปดาห์
• Kanban ทั้งบริษัทบนบอร์ดเดียว: To-Do / Doing (WIP ≤ 3 ต่อคน) / Done
• RACI 1 หน้า: ชัดว่าใคร “รับผิดชอบจริง” (Accountable) ต่อภารกิจลดต้นทุน/เพิ่มรายได้แต่ละชิ้น
พิธีกรรมเสริม: Show-Your-Work Friday (30 นาที): เดโมงาน/ผลลัพธ์ ไม่ใช่เดโมสไลด์
ตัวชี้วัด: Lead time งานหลัก, จำนวนงาน WIP, ชั่วโมงประชุมรวม/สัปดาห์
⸻
5) ACTING — ลงมือเล็กแต่ถี่ เรียนรู้เร็วกว่าเงินจะหมด
ทักษะหลัก: courage, creativity, optimism, perseverance, humility
ฝึกแบบ 15 นาที/วัน
• บัตรทดลอง (Experiment Card) ใบเดียว:
สมมติฐาน→การทดลองเล็กใน 48 ชม.→เกณฑ์ความสำเร็จ→บทเรียน
ตัวอย่าง: “ลดแพ็กเกจเหลือไซซ์ทดลอง 99 บาท จะเพิ่มออเดอร์แรก 30% ภายใน 7 วัน”
• Decision Log 3 บรรทัด/วัน: ตัดสินใจอะไร, ด้วยข้อมูลอะไร, จะทบทวนเมื่อไร
ฝึกแบบ 60 นาที/สัปดาห์
• Offer Lab (60 นาที): ทีมสร้างข้อเสนอใหม่ 3 แบบใน 1 ชั่วโมง ทดสอบ A/B กับลูกค้าจริง 10 รายในสัปดาห์
• Stop-Doing List: ตัดกิจกรรมที่ไม่สร้างเงินสดภายใน 30–60 วัน อย่างน้อย 1 รายการ/สัปดาห์
ตัวชี้วัด: จำนวนการทดลอง/สัปดาห์, % การทดลองที่ให้บทเรียนชัด, รายได้/กำไรต่อการทดลองหนึ่งครั้ง
สรุปสั้น
เศรษฐกิจขาลงไม่ได้ต้องการพลังพิเศษ นอกจาก ความชัดภายใน (Being), ความคิดเชิงระบบ (Thinking), ความสัมพันธ์ที่ซื่อสัตย์ (Relating), การทำงานที่ไว้วางใจได้ (Collaborating) และ การลงมือเล็กถี่มีวินัย (Acting) เริ่มพรุ่งนี้ด้วยเวลา 15 นาทีต่อมิติ แล้วให้ผลลัพธ์เล่าเรื่องแทนเราเอง
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
