วันนี้ เวลา 10:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🔋 สกัด "ลิเทียม" ด้วย "พลังงานแสงอาทิตย์": เทคโนโลยีใหม่ที่ไม่เปลืองน้ำ แถมยัง "สร้างน้ำดื่ม" ได้

เราทุกคนต่างมองว่ารถยนต์ไฟฟ้า (EV) และแบตเตอรี่คืออนาคตของพลังงานสะอาดใช่ไหมครับ? แต่คุณรู้ไหมว่าเบื้องหลังวัตถุดิบสำคัญอย่าง ‘ลิเธียม’ นั้น กลับเต็มไปด้วยกระบวนการที่ทำลายสิ่งแวดล้อมอย่างมหาศาล... แต่วันนี้ อาจมีความหวังใหม่เกิดขึ้นจากนวัตกรรมที่ใช้เพียงแค่ ‘พลังงานแสงอาทิตย์’ เท่านั้น
💧 ราคาที่ต้องจ่าย...เพื่อลิเธียม
แหล่งลิเธียมส่วนใหญ่ของโลกมาจากแหล่งน้ำเกลือใต้ดินในเทือกเขาแอนดีส และกระบวนการสกัดในปัจจุบันนั้นต้องอาศัยการสูบน้ำเกลือขึ้นมาใส่ในบ่อระเหยขนาดยักษ์ และทิ้งไว้กลางแดดนานหลายเดือน
กระบวนการนี้ไม่เพียงแต่ใช้พื้นที่มหาศาล แต่ยังต้องใช้น้ำจืดปริมาณมากในขั้นตอนสุดท้าย และยังอาจทำให้ระดับน้ำใต้ดินในพื้นที่ลดต่ำลง สร้างผลกระทบต่อระบบนิเวศอย่างรุนแรง
☀️ นวัตกรรมที่ได้แรงบันดาลใจจากดวงอาทิตย์
เพื่อแก้ปัญหานี้ ทีมนักวิจัยนำโดย ยู ถัง (Yu Tang) จากมหาวิทยาลัยหลานโจว (Lanzhou University) ในประเทศจีน ได้พัฒนากระบวนการสกัดลิเธียมโดยตรงที่ไม่ต้องพึ่งพาบ่อระเหยอีกต่อไป
พวกเขาได้สร้างระบบปิดที่ใช้วัสดุพิเศษอย่าง แมงกานีสออกไซด์ (manganese oxide) ซึ่งมีคุณสมบัติสองอย่างที่น่าทึ่งคือ มันสามารถเปลี่ยนแสงอาทิตย์เป็นความร้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถเลือกจับเฉพาะไอออนของลิเธียมได้
🤯 จากน้ำเค็มสู่ลิเธียม...และน้ำจืด
กลไกการทำงานของมันเรียบง่ายแต่ชาญฉลาดมากครับ:
1. น้ำเกลือจะไหลผ่านแผ่นแมงกานีสออกไซด์ที่หันรับแสงแดด
2. แสงแดดจะทำให้วัสดุร้อนขึ้นจนน้ำระเหยไป เหลือไว้เพียงไอออนของลิเธียม ที่เกาะติดอยู่บนผิววัสดุ
3. และเนื่องจากเป็นระบบปิด ไอน้ำที่ระเหยออกมาจะควบแน่นกลายเป็น “น้ำจืดบริสุทธิ์” ให้เราสามารถเก็บกลับมาใช้ได้!
ผลการทดสอบพบว่าน้ำที่ได้นั้นมีคุณภาพผ่านมาตรฐานน้ำดื่มของ องค์การอนามัยโลก (World Health Organization) เลยทีเดียว
🏡 เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
ในช่วงที่ประเทศไทยกำลังตื่นตัวกับการค้นพบแหล่งลิเทียมในประเทศ และมีเป้าหมายที่จะเป็นฐานการผลิตรถยนต์ EV ที่สำคัญ การค้นพบนี้ถือเป็นข่าวดีและเป็นแนวทางที่น่าสนใจอย่างยิ่ง
มันคือโอกาสที่เราจะสามารถพัฒนาอุตสาหกรรมแบตเตอรี่ของตัวเองไปพร้อมๆ กับการใช้เทคโนโลยีการสกัดที่ยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แทนที่จะเดินตามรอยความผิดพลาดที่เคยเกิดขึ้นในอดีต ซึ่งสอดคล้องกับโมเดลเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green) ที่ประเทศกำลังผลักดัน
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ปัญหาสิ่งแวดล้อม: กระบวนการสกัด ลิเธียม ในปัจจุบันสร้างปัญหาสิ่งแวดล้อมรุนแรง โดยเฉพาะการใช้ทรัพยากรน้ำจืดจำนวนมหาศาล
✅ นวัตกรรมพลังงานแสงอาทิตย์: นักวิจัยได้พัฒนาอุปกรณ์สกัดลิเธียมโดยตรงแบบใหม่ ที่ใช้พลังงานแสงอาทิตย์ และวัสดุพิเศษอย่าง แมงกานีสออกไซด์
✅ แถมได้น้ำดื่ม: นวัตกรรมนี้ไม่เพียงแต่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่ยังสามารถผลิต "น้ำจืด" ที่มีคุณภาพระดับน้ำดื่มได้ในฐานะผลพลอยได้
✅ อนาคตที่ยั่งยืน: นี่คือความหวังใหม่ในการสร้างห่วงโซ่อุปทานของแบตเตอรี่ที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง และอาจเป็นแนวทางสำหรับประเทศไทยในการพัฒนาแหล่งลิเธียมของตัวเองในอนาคต
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
คุณคิดว่าการพัฒนานวัตกรรมที่ ‘เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม’ ไปพร้อมๆ กับเทคโนโลยีใหม่ๆ อย่างรถยนต์ EV นั้นสำคัญแค่ไหนครับ? แล้วคุณคิดว่าประเทศไทยควรจะให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มากน้อยเพียงใด?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ 💧 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมทึ่งไปกับนวัตกรรมนี้ด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Yang, L., et al. (2025). Bandgap Engineered λ-MnO2 for Highly-Efficient Solar-Driven Lithium Selective Extraction and Freshwater Generation from Saline Lake Brine. Advanced Functional Materials. https://doi.org/p4v8
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
 
วิทยาศาสตร์คือการค้นหา "ทางออก" ที่ดีกว่าและยั่งยืนกว่าสำหรับความท้าทายที่มนุษย์สร้างขึ้น...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "นักนวัตกรรม" ที่จะคัดสรรและนำเสนอเรื่องราวทางวิทยาศาสตร์ที่มอบ "ทางออก" และ "ความหวัง" ให้กับอนาคตของเรา
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้เราสามารถสร้างสรรค์เรื่องราวที่สร้างแรงบันดาลใจเหล่านี้ต่อไปได้ครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา