ถ้าชาวนาอยากรอดต้องเปลี่ยนตัวเอง โดยใช้ปัจจัยภายใน คือ ต้องเก็บพันธุ์เอง ทำปุ๋ยหมักผสมกับปุ๋ยเคมีเอง หรือลดการใช้สารเคมีลง เช่น จากที่เคยฉีดยาคุมหญ้า 4 รอบ ลดเหลือ 1-2 รอบได้ไหม เช่นถ้ามีน้ำคุมก็สามารถฉีดรอบเดียว ช่วง 15 วัน ถ้าที่ไหนน้ำน้อย ก็เปลี่ยนเป็นฉีด 2 รอบ ช่วง 15 และ 30 วัน จะทำให้คนที่ทำนาลดต้นทุนสามารถทำนาอยู่ที่ต้นทุน 3,000- 3,500 บาทต่อไร่ ก็จะได้กำไรเพิ่มขึ้น