Trong thai kỳ, không phải lúc nào thai nhi cũng phát triển đúng chuẩn. Thai chậm tăng trưởng trong tử cung là biến chứng quan trọng cần được theo dõi sát sao. Vậy định nghĩa thai chậm tăng trưởng trong tử cung là gì và ý nghĩa lâm sàng của chẩn đoán này ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn.
Định nghĩa thai chậm tăng trưởng trong tử cung
Thai chậm tăng trưởng trong tử cung (Intrauterine Growth Restriction – IUGR) là tình trạng thai nhi phát triển chậm hơn so với chuẩn mực trung bình cho tuổi thai. Vậy, định nghĩa thai chậm tăng trưởng trong tử cung cụ thể là gì? Đó là khi cân nặng ước tính của thai dưới bách phân vị 10 so với các thai nhi cùng tuổi. Điều này cho thấy bé có thể không nhận đủ oxy hoặc dưỡng chất từ mẹ, dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai và biến chứng sau sinh.
Nguyên nhân thai chậm tăng trưởng
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thai chậm tăng trưởng trong tử cung, được phân loại theo ba nhóm chính:
Nguyên nhân từ mẹ: các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường thai kỳ, bệnh tim mạch, thiếu máu hoặc tình trạng suy dinh dưỡng. Thói quen xấu như hút thuốc, rượu bia cũng làm tăng nguy cơ.
Nguyên nhân từ thai nhi: bất thường nhiễm sắc thể, dị tật bẩm sinh, thai nhi nhiễm trùng trong bụng mẹ hoặc mang đa thai.
Nguyên nhân từ nhau thai: nhau nhỏ, nhau bong non, bánh nhau lão hóa sớm hoặc dây rốn quấn cổ nhiều vòng khiến quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng bị cản trở.
Dấu hiệu nhận biết
Thai chậm tăng trưởng trong tử cung thường khó phát hiện qua cảm giác thông thường của mẹ bầu. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo gồm:
Bụng bầu nhỏ hơn so với tuổi thai.
Cân nặng của mẹ tăng chậm hoặc ít hơn so với khuyến nghị.
Thai cử động ít hoặc yếu hơn bình thường.
Kết quả siêu âm cho thấy các chỉ số sinh học thấp hơn chuẩn.
Ý nghĩa lâm sàng của chẩn đoán
Việc chẩn đoán thai chậm tăng trưởng trong tử cung có ý nghĩa quan trọng trong sản khoa. IUGR không chỉ làm tăng nguy cơ suy thai, sinh non, thai lưu mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ sau sinh. Trẻ sinh ra từ thai chậm tăng trưởng dễ bị nhẹ cân, hạ đường huyết, khó thích nghi sau sinh và có thể gặp rối loạn chuyển hóa khi trưởng thành.
Với mẹ bầu, thai chậm tăng trưởng cũng đồng nghĩa với việc cần được theo dõi chặt chẽ hơn, có thể phải nhập viện nếu xuất hiện dấu hiệu suy thai. Điều này giúp bác sĩ quyết định thời điểm sinh hợp lý, giảm nguy cơ biến chứng.
Kết luận
Qua bài viết trên, có thể thấy đây là tình trạng thai chậm tăng trưởng trong tử cung tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhưng nếu được phát hiện sớm và theo dõi sát sao thì có thể kiểm soát tốt. Mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám thai, siêu âm định kỳ và kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý để hỗ trợ thai phát triển an toàn, đồng thời giảm thiểu biến chứng cho cả mẹ và bé.