ทำไม “หลวงพ่อดำ” จึงเป็นพระพุทธรูปคู่เมืองของคนลำปาง
ถ้าถามคนลำปางว่ารู้จัก “พระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศ” หรือไม่ เกือบทั้งจังหวัดอาจจะตอบว่าไม่
แต่ถ้าเอ่ยชื่อ “หลวงพ่อดำ” เชื่อว่าหลายท่านต้องร้องอ๋อ เพราะนี่คือพระพุทธรูปที่ได้รับการพระราชทานให้มาประดิษฐาน ณ ศาลากลางเก่า มานานถึง 57 ปี บริเวณซึ่งในอดีตตรงนี้คือหน้าคุ้มเจ้าผู้ครองนครลำปาง
ชื่อ “พระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศ” มีความหมายว่า พระพุทธรูปแห่งทิศทั้ง 4 ป้องกันโรคภัยภยันตรายนำชัยชนะ
ที่คนลำปางเรียกพระพุทธรูปองค์นี้สั้นๆว่า #หลวงพ่อดำ เนื่องจากพิธีเททองมีการนำโลหะรมดำลงไปผสมจนองค์พระมีสีดำสนิททั่วทั้งองค์
ที่ จ.ลำปาง เรามีพระพุทธรูปสำคัญอายุเก่าแก่หลายองค์ให้กราบไหว้สักการะ เคยสงสัยกันไหมครับว่าทำไมหลวงพ่อดำที่เพิ่งสร้างมาได้เพียง 57 ปี จึงได้รับการยกย่องให้เป็นพระพุทธรูปประจำจังหวัด
จริงๆแล้วความสำคัญของหลวงพ่อดำคือ #พระพุทธรูปสี่มุมเมือง องค์พระท่านเป็นพระพุทธรูปประจำทิศเหนือ จัดสร้างขึ้นตามความเชื่อที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาว่า ต้องมีไว้เพื่อคุ้มครองบ้านเมืองและประชาชน โดยอีก 3 องค์ประจำทิศอื่น ได้แก่ ทิศใต้ จ.พัทลุง, ทิศตะวันออก จ.สระบุรี และทิศตะวันตก จ.ราชบุรี
พูดง่ายๆคือทั้งประเทศ มีพระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศ เพียงแค่ 4 องค์เท่านั้น
ความสำคัญอีกประการหนึ่งคือ เป็นพระพุทธรูปที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินประกอบพิธีเททอง ณ กรมการรักษาดินแดน กทม. เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2511
เมื่อหล่อองค์พระเสร็จแล้วได้โปรดเกล้าฯ ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดทั้ง 4 จังหวัดเข้ารับพระราชทานพระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศ ณ พระตำหนักจิตลดารโหฐานพระราชวังดุสิต เพื่อนำไปประดิษฐานเป็นพระพุทธรูปประจำทิศทั้ง 4 เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2511ซึ่งขณะนั้นพ่อเมืองลำปางของเราคือ นายสุบิน เกษทอง
นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ทำให้ช่วงวันที่ 27-28 ธันวาคมของทุกปี จ.ลำปาง จะมีพิธีสวดเบิกสมโภชพระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศ (หลวงพ่อดำ)
ซึ่งวันอังคารที่ 30 กันยายน 2568 นี้ จะมีพิธีบวงสรวงและสมโภชศาลหลักเมืองมณฑปจัตุรมุของค์หลวงพ่อดำ ณ ลานศาลหลักเมือง ตั้งแต่เวลา 08.00น. เป็นต้นไป งานนี้สำนักงานเทศบาลนครลำปาง เชิญชวนชาวลำปางทุกท่านร่วมสักการะพระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศเพื่อความเป็นสิริมงคล
ความสำคัญประการสุดท้าย LampangTimes เพิ่งเดินทางกลับมาจาก จ.จันทบุรี สัมภาษณ์ ดร.ทนงศักดิ์ หาญวงษ์ นักวิชาการอิสระด้านโบราณคดี และคณะกรรมการติดตามวัตถุโบราณของไทยจากต่างประเทศ
ดร.ทนงศักดิ์ คือผู้ที่ติดตามนำ #โกลเด้นบอย วัตถุโบราณของไทยกลับมาหลังจากที่ถูกขโมยไปขายอยู่ในพิพิธภัณฑ์ศิลปะในสหรัฐอเมริกานานกว่า 50 ปี
แอดมินถาม ดร.ทนงศักดิ์ ถึงศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ มีช่วงหนึ่งของคำตอบน่าสนใจมาก
“ให้ดูพระพุทธรูปในแต่ละรัชกาล เพราะแต่ละรัชกาลจะสร้างไม่เหมือนกัน พระพุทธรูปจะเป็นตัวกำหนดรูปแบบศิลปะ พระมหากษัตริย์ไทยนับถือพุทธศาสนาเป็นหลักทุกพระองค์เมื่อขึ้นครองราชย์จะมีพระพุทธรูปประจำรัชกาล สั่งให้พวกช่างศิลป์ทั้งหลายปั้นขึ้น หน้าตารูปแบบจะเปลี่ยนไม่เหมือนกันทั้งหมดเลย ถ้าอยากรู้ว่าศิลปะรัตนโกสินทร์นิ่งหรือไม่นิ่งให้ดูพระพุทธรูป ผมว่าไม่นิ่งเพราะมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เพียงแต่เรามองไม่ออก” ดร.ทนงศักดิ์ กล่าว
พระพุทธนิรโรคันตรายชัยวัฒน์จตุรทิศ คือองค์พระที่มีลักษณะศิลปะเป็นพระพุทธรูปประจำรัชกาลที่ 9
“หลวงพ่อดำ” จึงเป็นพระพุทธรูปประจำจังหวัดลำปาง ประจำทิศเหนือ และเป็นพระพุทธรูปประจำรัชกาลที่ 9 อีกองค์หนึ่งด้วย
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
