ลินุกซ์พื้นฐาน: การเข้าสู่ระบบ
หนึ่งในขั้นตอนสำคัญของการใช้งานระบบปฏิบัติการลินุกซ์คือ “การเข้าสู่ระบบ (Login)” ซึ่งเป็นกระบวนการที่ผู้ใช้ระบุตัวตนของตนเองต่อระบบก่อนเริ่มใช้งาน ไม่ว่าจะใช้งานผ่านหน้าจอเทอร์มินัลหรือผ่านหน้าจอกราฟิกก็ตาม
👤 1. ผู้ใช้และสิทธิ์ในระบบลินุกซ์
ลินุกซ์เป็นระบบปฏิบัติการที่รองรับผู้ใช้หลายคน (multi-user) ได้พร้อมกัน ผู้ใช้แต่ละคนจะมี
ชื่อผู้ใช้ (login name)
รหัสผ่าน (password)
ของตนเอง โดยระบบจะใช้ UID (User ID) และ GID (Group ID) เพื่อระบุตัวตนและสิทธิ์ของผู้ใช้
🔐 ผู้ใช้ที่สำคัญที่สุดคือ root ซึ่งมีสิทธิ์สูงสุดในระบบ สามารถติดตั้งโปรแกรม ลบไฟล์ และจัดการระบบทั้งหมดได้ อย่างไรก็ตาม ไม่ควรเข้าสู่ระบบเป็น root โดยตรงหากไม่จำเป็น เพื่อป้องกันความผิดพลาดที่อาจส่งผลเสียต่อระบบ
ตัวอย่างการตรวจสอบ UID และ GID:
$ id
uid=1000(poonlap) gid=100(users) groups=10(wheel),18(audio),100(users)
🔁 2. เปลี่ยนผู้ใช้ด้วยคำสั่ง su
หากต้องการเปลี่ยนเป็นผู้ใช้อื่น เช่น root สามารถใช้คำสั่ง su ได้
✅ แบบโหลดค่าตั้งต้นของ root:
$ su -
Password: ********
#
✅ แบบไม่โหลดค่าตั้งต้น:
$ su
Password: ********
#
สัญลักษณ์ # หมายถึงเชลล์ของ root ส่วน $ หมายถึงเชลล์ของผู้ใช้ทั่วไป
🖥️ 3. ประเภทของการเข้าสู่ระบบ
3.1 การเข้าสู่ระบบแบบเท็กซ์ (Text Mode)
เป็นวิธีพื้นฐานที่สุด โดยผู้ใช้พิมพ์ชื่อผู้ใช้และรหัสผ่านผ่าน เทอร์มินัล (Terminal) หรือ คอนโซล (Console)
📌 ตัวอย่างการเข้าสู่ระบบแบบเท็กซ์:
login: cyrub23
Password: ********
[cyrub23@raspberrypi cyrub23]$
พรอมต์ [cyrub23@raspberrypi cyrub23]$ คือ เชลล์พรอมต์ (Shell Prompt) ที่พร้อมรับคำสั่งจากผู้ใช้
หลังเข้าสู่ระบบแล้ว ผู้ใช้จะเริ่มต้นที่ โฮมไดเรกทอรี (Home Directory) ของตน ซึ่งเป็นพื้นที่ส่วนตัวสำหรับเก็บไฟล์และตั้งค่า
3.2 การเข้าสู่ระบบแบบกราฟิก (Graphic Mode)
เป็นการเข้าสู่ระบบผ่านหน้าจอกราฟิกที่เรียกว่า X Display Manager เช่น gdm, kdm หรือ lightdm โดยผู้ใช้กรอกชื่อและรหัสผ่านในหน้าต่างล็อกอิน
📌 ตัวอย่างโปรแกรมแสดงหน้าจอล็อกอินแบบกราฟิก:
GNOME Display Manager (GDM)
KDE Display Manager (KDM)
หลังเข้าสู่ระบบ ระบบจะโหลด Desktop Environment เช่น GNOME หรือ KDE ให้ผู้ใช้ใช้งานได้สะดวกขึ้นผ่าน GUI (Graphical User Interface)
🌐 4. การเข้าสู่ระบบผ่านเครือข่าย
นอกจากการล็อกอินจากเครื่องตรง ๆ แล้ว ยังสามารถเข้าสู่ระบบผ่านเครือข่ายได้ เช่น
Telnet / SSH – สำหรับเท็กซ์โหมด
XDMCP – สำหรับกราฟิกโหมด
การเข้าสู่ระบบผ่านเครือข่ายเหมาะสำหรับผู้ดูแลระบบที่ต้องควบคุมเครื่องลินุกซ์จากระยะไกล
สรุป
ขอแนะนำ
- อย่าล็อกอินเป็น root โดยตรงหากไม่จำเป็น
- ใช้ su หรือ sudo เพื่อยกระดับสิทธิ์ชั่วคราว
- จำไว้ว่า $ คือพรอมต์ของผู้ใช้ทั่วไป ส่วน # คือพรอมต์ของ root
ฝากติดตามซีรีส์การใช้ Linux ขั้นพื้นฐานด้วยนะครับ
ติดตามตอนต่อไปได้ที่ - > https://www.blockdit.com/series/68dc9f8ccfbe2a355b6c87d6
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
