พิพิธภัณฑ์เวียงสา จังหวัดน่าน
พิพิธภัณฑ์เวียงสา จังหวัดน่าน
มรดกความทรงจำแห่งสายน้ำ ศรัทธา และวิถีชีวิตชุมชน
กลางอำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน มีอาคารไม้เก่าแก่ตั้งตระหง่านอยู่ท่ามกลางความสงบ เรียบง่าย แต่เต็มไปด้วยเรื่องเล่าอันทรงคุณค่า ที่นี่คือ พิพิธภัณฑ์เวียงสา สถานที่ซึ่งเคยเป็นที่ว่าการอำเภอในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ก่อนจะได้รับการอนุรักษ์และปรับปรุงให้เป็นพิพิธภัณฑ์เพื่อถ่ายทอด
ประวัติศาสตร์และความทรงจำของผู้คนในดินแดนแห่งนี้
พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ไม่ใช่เพียงแค่ “ห้องเก็บของเก่า” แต่เป็นพื้นที่ที่มีชีวิต เต็มไปด้วยเรื่องเล่าของความเปลี่ยนแปลงจากรุ่นสู่รุ่น และสะท้อนให้เห็นถึงสายใยผูกพันระหว่างผู้คน ธรรมชาติ และศรัทธาที่สืบทอดกันมานับศตวรรษ
ประวัติความเป็นมา: จากที่ว่าการอำเภอสู่พิพิธภัณฑ์ชุมชน
อาคารพิพิธภัณฑ์เวียงสาแห่งนี้สร้างขึ้นในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เพื่อใช้เป็น ที่ว่าการอำเภอเวียงสา อาคารไม้ทรงตะวันตกผสมล้านนานี้เป็นสัญลักษณ์ของการบริหารราชการและการเชื่อมโยงเวียงสาเข้าสู่รัฐสมัยใหม่
อาคารประวัติศาสตร์ อำเภอเวียงสา เดิม เป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอเวียงสา (ปัจจุบัน) หรืออำเภอสา (ในอดีต) ตั้งอยู่บนถนนเจ้าฟ้า ตำบลกลางเวียง อำเภอเวียงสา จังหวัด อยู่ตรงข้ามวัดบุญยืน พระอารามหลวง ปัจจุบันนี้ เป็นที่ตั้งของ สำนักงานเทศบาลตำบลเวียงสา เป็นอาคารไม้สองชั้น เก่าแก่โบราณ
อาคารประวัติศาสตร์ เป็นอาคารที่เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จออกเยี่ยมประชาชนตามหัวเมืองเหนือ ที่จังหวัดน่าน พระองค์ฯ ได้เสด็จที่อำเภอเวียงสา เป็นแห่งแรก เมื่อวันที่ 16 มีนาคม 2501 ทรงโปรดให้ประชาชนเข้าเฝ้า รับเสด็จชื่นชมพระบารมีที่หน้ามุขของอาคารที่ว่าการอำเภอเวียงสาแห่งนี้
สำนักงานเทศบาลตำบลเวียงสา ได้จัดแสดงภาพประวัติศาสตร์การแสด็จในครั้งนั้น ไว้ที่ชั้น 2 ของอาคารสำนักงาน ห้องด้านหน้า (ห้องที่ทรงประทับหน้ามุข) เป็นภาพที่จัดแสดงเกี่ยวกับ พระราชกรณียกิจของพระองค์ฯ เสด็จทรงงานจังหวัดน่าน
เมื่อกาลเวลาผ่านไป อาคารหลังนี้ถูกอนุรักษ์และปรับปรุงใหม่ให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ เพื่อทำหน้าที่ “เล่าเรื่อง” อดีตของเวียงสา ตั้งแต่ตำนานการก่อร่างสร้างเมือง ประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิตผู้คน จนถึงความทรงจำร่วมในยุคสมัยใหม่
สถาปัตยกรรม: ความเรียบง่ายที่แฝงด้วยความหมาย
ตัวอาคารไม้สองชั้นสะท้อนรูปแบบสถาปัตยกรรมกึ่งโคโลเนียลผสมพื้นถิ่นล้านนา โครงสร้างทึบ แข็งแรง แต่มีบรรยากาศอบอุ่นด้วยช่องหน้าต่างไม้ที่เปิดรับลมจากแม่น้ำน่าน ภายในอาคารยังคงกลิ่นอายของกาลเวลา ทั้งพื้นไม้ขัดมัน ผนังสีซีดจาง และบันไดไม้ที่กรอบแกรบยามก้าวเดิน ราวกับพาผู้มาเยือนย้อนเวลากลับไปสู่อดีต
การอนุรักษ์ที่ไม่ได้ทำลายความเก่าเก็บนี้ ทำให้พิพิธภัณฑ์เวียงสาเปี่ยมด้วยเสน่ห์โรแมนติก เหมือนบ้านเก่าที่ซ่อนความทรงจำไว้ในทุกซอกมุม
สิ่งของที่จัดแสดง: เสียงสะท้อนจากอดีต
1. เรื่องเล่าแห่งสายน้ำและเรือแข่ง
หัวใจสำคัญของนิทรรศการคือ เรือแข่งโบราณ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของวิถีชีวิตชาวน่านมานับร้อยปี .. ท่านผูรู้เล่าว่า ชุมชนต่าง ๆ ในเวียงสาและเมืองน่านล้วนตั้งอยู่ริมน้ำมาตั้งแต่กว่า 300 ปีก่อน วัดทุกวัดที่สร้างริมแม่น้ำจะหันหน้าสู่สายน้ำ เพราะแม่น้ำคือนถนนสายชีวิต
เรือจึงกลายเป็นเสมือนหัวใจของชุมชน แต่ละหมู่บ้านต่างมีเรือที่เป็น “ของรัก” และถูกเก็บรักษาราวกับเป็นสมบัติของบรรพบุรุษ เช่น วัดบุญยืน เคยมีเรือ “เจ้าแม่สายฟ้า” อันโด่งดัง .. บ้านบุญเรือง มีเรือ “เสือเฒ่าบุญเรือง” อายุกว่าร้อยปี ซึ่งแม้จะไม่ได้ลงน้ำแล้ว แต่ก็ยังถูกเก็บรักษาอย่างภาคภูมิ
ภายในพิพิธภัณฑ์จึงจัดแสดงเรื่องราวเหล่านี้ไว้อย่างงดงาม โดยนำหัวเรือ-หางเรือแข่งเก่าแก่อายุหลายร้อยปีของจังหวัดน่าน มาแสดงไว้ เพื่อให้ผู้มาเยือนได้เข้าใจว่าความสัมพันธ์ระหว่างผู้คน–น้ำ–เรือ ลึกซึ้งเพียงใด
2. นิทรรศการวิถีชุมชน
นอกจากเรื่องราวของเรือแล้ว ภายในพิพิธภัณฑ์ยังจัดแสดงสิ่งของเครื่องใช้พื้นบ้าน เครื่องมือเกษตร ภาพถ่ายเก่า คัมภีร์ใบลาน รวมถึงวัตถุที่สะท้อนภูมิปัญญาและความเชื่อของชาวเวียงสา
3. ห้องแสดงพระราชกรณียกิจ
อีกหนึ่งความภาคภูมิใจ คือการจัดแสดง พระราชกรณียกิจของในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อครั้งเสด็จเยี่ยมราษฎรในหัวเมืองน่าน ภาพถ่ายและสิ่งของเหล่านี้เป็นเครื่องบันทึกความทรงจำร่วมของคนทั้งอำเภอ ที่ยังคงสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณตราบจนทุกวันนี้
ความสำคัญและคุณค่า: มรดกที่มีชีวิต
พิพิธภัณฑ์เวียงสาไม่ได้เป็นเพียงแค่สถานที่เก็บสิ่งของ แต่เป็น “ความทรงจำที่ยังหายใจ” ของคนเวียงสาและชาวน่าน
• ด้าน ประวัติศาสตร์ : อาคารเก่าแห่งนี้เป็นหลักฐานสำคัญที่เชื่อมโยงการปกครองท้องถิ่นกับรัฐชาติ
• ด้าน วัฒนธรรม : นิทรรศการเรือแข่งและวิถีชุมชนสะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างผู้คนกับสายน้ำ ที่ยังคงสืบต่อมาถึงปัจจุบัน
• ด้าน จิตวิญญาณ : พิพิธภัณฑ์แห่งนี้คือพื้นที่แห่งศรัทธาและความรักในท้องถิ่น ที่ทำให้ผู้คนหวงแหนรากเหง้าและภูมิปัญญาของตนเอง
การมาเยือนพิพิธภัณฑ์เวียงสา จึงไม่ใช่เพียงการชมสิ่งจัดแสดง แต่คือการได้สัมผัส “หัวใจของชุมชน” ที่ยังเต้นอยู่ท่ามกลางกาลเวลา
✨ หากได้มีโอกาสมายังเวียงสา อย่าลืมแวะเข้าไปนั่งเงียบ ๆ ภายในอาคารไม้เก่า สูดกลิ่นอายประวัติศาสตร์ ฟังเสียงฝีเท้าดังก้องบนพื้นไม้ และปล่อยใจให้ไหลไปตามเสียงเล่าของสายน้ำและเรือโบราณ
… คุณจะรู้สึกได้ว่า พิพิธภัณฑ์เวียงสา ไม่ใช่เพียงพิพิธภัณฑ์ แต่เป็น เรื่องเล่าแห่งชีวิต ที่อบอวลไปด้วยความรัก ความศรัทธา และความทรงจำที่ไม่มีวันเลือนหาย 🌿
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
