โฮงเจ้าฟองคำ จังหวัดน่าน
เรือนไม้สักเก่าแก่ เล่าเรื่องล้านนากลางเวียงน่าน
เมื่อย่างก้าวเข้าสู่ชุมชนสุมนเทวราช ใจกลางเมืองน่าน สายตาจะสะดุดกับเรือนไม้สักสีน้ำตาลเข้มสูงสง่า หลังคาทรงจั่วมุงด้วยกระเบื้องดินขอ เรียงซ้อนอย่างประณีตตามแบบล้านนาแท้ ๆ
นี่คือ “โฮงเจ้าฟองคำ” มรดกทางสถาปัตยกรรมและวัฒนธรรมที่คงความงดงามนับร้อยปี ราวกับบันทึกที่ยังมีชีวิต รอให้ผู้มาเยือนได้สัมผัส
ประวัติและความเป็นมา
คำว่า “โฮง” เป็นคำเมืองล้านนา หมายถึงเรือนที่อยู่อาศัยของเจ้านาย ขณะที่ “ฟองคำ” เป็นชื่อของทายาทตระกูลเจ้าเมืองน่าน ผู้เป็นเจ้าของเรือนในลำดับหลังสุด
เดิมทีเรือนหลังนี้เป็นคุ้มของ เจ้าศรีตุมมา (หลานเจ้ามหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่านองค์ที่ 61) ตั้งอยู่บริเวณหลังวัดพระเกิดใกล้กับคุ้มแก้วที่เจ้านครพำนัก เมื่อเจ้าอนันตวรฤทธิเดช (องค์ที่ 62) ย้ายกลับมานครน่าน คุ้มแก้วถูกปล่อยร้าง ส่วนเรือนเจ้าศรีตุมมาจึงตกทอดมาถึง เจ้าบุญยืน ธิดาองค์สุดท้าย ก่อนจะสืบต่อถึง เจ้าฟองคำ ธิดาของเจ้าบุญยืนกับเจ้าอินต๊ะ
ปัจจุบัน “โฮงเจ้าฟองคำ” อยู่ในความดูแลของ คุณภัทราภรณ์ ปราบริปู ทายาทผู้สืบเจตนารมณ์อนุรักษ์มรดกเรือนล้านนา ให้ยังคงมีชีวิตและเป็นแหล่งเรียนรู้แก่คนรุ่นหลัง
สถาปัตยกรรมล้านนาโบราณ
โฮงเจ้าฟองคำคือเรือนไม้สัก 4 หลังเชื่อมต่อกัน ยกพื้นสูงตามภูมิปัญญาล้านนาเพื่อการระบายอากาศและป้องกันน้ำหลาก
ตัวบ้านประกอบด้วยห้องนอน ห้องโถงรับแขก โรงครัว และชานกว้างที่เชื่อมพื้นที่ทั้งหมดเข้าด้วยกัน
เอกลักษณ์สำคัญคือการก่อสร้างโดยไม่ใช้ตะปู ใช้เพียงวิธีเจาะไม้และสลักเข้าไม้ ร่องรอยฝีมือถากผ่าไม้ยังคงชัดเจนให้เห็นถึงความประณีตของช่างในอดีต
เดิมหลังคามุงด้วยไม้แป้นเกล็ด ต่อมาใน พ.ศ. 2467 ได้รื้อและมุงใหม่ด้วยกระเบื้องดินเผาแบบล้านนา เพิ่มความแข็งแรงทนทาน
พิพิธภัณฑ์ชุมชนและเรื่องราวในเรือน
ภายในโฮงได้รับการดูแลให้ยังคงบรรยากาศของบ้านเจ้านายเมื่อร้อยปีก่อน
• ชั้นบน : จัดแสดงห้องพระ ห้องนอน ห้องรับแขกและครัวโบราณ พร้อมเครื่องใช้ดั้งเดิม
แสดง เครื่องเรือน เครื่องเงิน ผ้าทอ ภาพถ่ายเก่า ธนบัตรหายาก เหรียญโบราณ กลองสำริด และดาบโบราณ
เครื่องเงิน อันเป็นของใช้ธรรมดาในนิวาสสถานของบุคคลที่มีระดับในสังคมสมัยนั้น
การเดินชมรื่นรมย์มและน่าสนใจ
สิ่งของหลายสิ่ง หาชมได้ไม่ง่ายนัด และมักจะถูกลืมเลือนไปกับกาลเวลา และยุคสมัยที่เปลี่ยนไป
เครื่องเรือน เครื่องครัวสมัยโบราณ พร้อมภูมิปัญญาด้านต่างๆ ..
• ชั้นล่าง : ใต้ถุนโปร่งถูกใช้เป็นพื้นที่กิจกรรม เช่น สาธิตการทอผ้า ปั่นฝ้าย ปักผ้าหน้าหมอน มีทั้งกี่ทอผ้าและผ้าทอเมืองน่านลายน้ำไหลอันเลื่องชื่อ พร้อมมุมจำหน่ายผ้าทอฝีมือชาวบ้าน
ที่นี่จึงไม่เพียงเป็นพิพิธภัณฑ์ แต่เป็น “พิพิธภัณฑ์มีชีวิต” ที่ให้ผู้มาเยือนสัมผัสวิถีชาวน่านทั้งในอดีตและปัจจุบัน
เกียรติยศและการยกย่อง
ด้วยคุณค่าเชิงสถาปัตยกรรมและการอนุรักษ์ “โฮงเจ้าฟองคำ” ได้รับรางวัลอาคารอนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรมดีเด่นถึงสองครั้ง
• พ.ศ. 2555 : ประเภทบ้านพักอาศัย (คุ้มเจ้า)
• พ.ศ. 2559 : ประเภทอาคารเคหะสถานและบ้านเรือนเอกชน
รางวัลเหล่านี้สะท้อนความสำเร็จในการรักษามรดกเมืองน่านให้คงอยู่อย่างงดงาม
การเยี่ยมชม
• ที่ตั้ง : ถนนสุมนเทวราช ซอย 2 ตำบลในเวียง อำเภอเมืองน่าน
• เวลาเปิด : 09.00–17.00 น. (ปิดวันจันทร์–อังคาร)
• ค่าเข้าชม : 30 บาท
• ติดต่อ : 0 5471 0537, 08 9560 6988
คุณค่าและเสน่ห์ที่ยืนยาว
โฮงเจ้าฟองคำไม่เพียงแต่เป็นเรือนเก่า หากแต่คือเรื่องเล่าของเมืองน่าน ผ่านไม้สักที่ยังหอมกลิ่นกาลเวลา ผ่านผืนผ้าและเครื่องเงินที่บอกเล่าวิถีชาวล้านนา และผ่านการเปิดบ้านที่ทำให้ที่นี่ไม่ใช่แค่อดีต หากแต่เป็นปัจจุบันที่มีชีวิต
ผู้มาเยือนจึงไม่ได้แค่ชมบ้านเก่า แต่ได้สัมผัส “หัวใจของเมืองน่าน” ที่สืบต่อกันมาอย่างอ่อนหวานและงดงาม
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
