Pan Am สายการบินเคยยิ่งใหญ่ ก่อตั้งโรงแรม InterContinental แต่ตัวเองล้มละลาย
หากพูดถึงสายการบินที่ดีที่สุดในโลก หลายคนอาจนึกถึง Qatar Airways, Singapore Airlines หรือ Cathay Pacific
แต่ถ้าย้อนไปในอดีต สายการบินที่ครองความยิ่งใหญ่อย่างไม่มีใครเทียบได้เลย คือ “Pan Am”
เพราะเป็นผู้บุกเบิกเส้นทางการบินระหว่างประเทศ และยังก่อตั้ง InterContinental โรงแรมหรูระดับโลกขึ้นมาอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ความยิ่งใหญ่ในวันนั้น กลายเป็นการล่มสลายที่น่าเจ็บปวด เมื่อ Pan Am ต้องปิดตัวลงไปในปี 1991 หลังเผชิญกับปัญหาทางธุรกิจมากมาย
แล้วมันเกิดอะไรขึ้นกับ Pan Am บ้าง ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
Pan American Airways หรือเรียกสั้น ๆ ว่า Pan Am
คือสายการบินจากสหรัฐฯ ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1927 หรือ 98 ปีที่แล้ว โดยคุณ Juan Trippe
โดยมีวิสัยทัศน์ว่า การบินไม่ควรถูกจำกัดอยู่แค่ภายในประเทศ แต่ต้องเป็นสะพานเชื่อมสหรัฐฯ ไปสู่โลกภายนอก
จึงเริ่มต้นทำธุรกิจบริการขนส่งไปรษณีย์ และผู้โดยสารทางอากาศ ระหว่างรัฐฟลอริดากับประเทศคิวบา
ซึ่งถือเป็นครั้งแรกที่สหรัฐฯ มีเที่ยวบินระหว่างประเทศ แบบมีกำหนดการ ที่มีการเปิดขายตั๋วสาธารณะ มีตารางเวลาบินจัดไว้ล่วงหน้า แตกต่างกับแบบเช่าเหมาลำ
โดยในยุคนั้น Pan Am ใช้เครื่องบินทะเล ที่สามารถลงจอดบนผืนน้ำได้ ทำให้นักบินแต่งชุดเหมือนกัปตันเรือ ซึ่งกลายเป็นต้นแบบของเครื่องแบบนักบินสมัยใหม่
ต่อมา Pan Am ก็ได้ขยายเส้นทางบินอย่างรวดเร็ว ครอบคลุมทวีปอเมริกาใต้ ไปจนถึงการข้ามมหาสมุทรแอตแลนติกไปยุโรป และมหาสมุทรแปซิฟิกไปเอเชีย
ทำให้การเดินทางข้ามทวีป จากเดิมที่ต้องใช้เรือนานหลายสัปดาห์ ถูกย่นระยะเวลาเหลือเพียงไม่กี่ชั่วโมงเท่านั้น
โดยเฉพาะหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 Pan Am ได้เปิดศักราชยุคเครื่องบินไอพ่น ด้วยการนำเอาเครื่อง Boeing รุ่น 707 มาใช้เชิงพาณิชย์เป็นเจ้าแรก
ซึ่งยิ่งทำให้การบินมีความสะดวก รวดเร็ว และเข้าถึงผู้โดยสารในวงกว้างมากขึ้น
นอกจากนั้น Pan Am ยังคิดค้นนวัตกรรมที่พัฒนาไปสู่รากฐานที่สำคัญของอุตสาหกรรมการบินทุกวันนี้ เช่น
- ระบบควบคุมการจราจรทางอากาศ
- การวางแผนเที่ยวบินและการพยากรณ์อากาศ
- บริการที่นั่งแบบพรีเมียมและชั้นประหยัด
ทำให้ในช่วงทศวรรษ 1970 Pan Am ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำตลาดการบินระหว่างประเทศ โดยมีจำนวนผู้โดยสารกว่า 11 ล้านรายต่อปี และเส้นทางบินไปยัง 86 ประเทศทั่วโลก
ทั้งนี้ที่ผ่านมา การขยายเส้นทางการบินไปในเมืองต่าง ๆ ทำให้ Pan Am มองเห็นปัญหาว่าหลายสถานที่ยังไม่มีโรงแรมมาตรฐานสากลเลย
Pan Am จึงก่อตั้งธุรกิจโรงแรมหรู InterContinental ขึ้นมาในปี 1946 เพื่อรองรับผู้โดยสารและส่งเสริมการท่องเที่ยว
โดยเปิดสาขาแรกที่เมืองเบเล็ง ประเทศบราซิล ก่อนขยายไปทั่วโลก รวมถึงในกรุงเทพฯ ก็มีการเปิดโรงแรมสยามอินเตอร์คอนติเนนตัล ในปี 1966 เช่นกัน
ซึ่งต้องบอกว่า InterContinental นับเป็นบริษัทลูก ที่ทำกำไรให้ Pan Am ได้อย่างต่อเนื่องไม่แพ้ธุรกิจการบินเลยทีเดียว
แต่หลังจากนั้น กลับมีหลายปัจจัยที่เข้ามาท้าทายความอยู่รอดของ Pan Am..
โดย Pan Am ที่พึ่งพาเส้นทางการบินระหว่างประเทศเป็นหลัก เชื่อว่าธุรกิจจะยังเติบโตต่อเนื่อง จึงสั่งซื้อเครื่องบิน Boeing 747 รุ่นใหม่ มาเป็นจำนวนมาก
ปรากฏว่าในปี 1973 ได้เกิดวิกฤติราคาน้ำมันพุ่งขึ้นกว่า 400% ภายในไม่กี่เดือน หลังกลุ่ม OPEC ใช้มาตรการคว่ำบาตรน้ำมัน โดยไม่ส่งน้ำมันให้กับผู้สนับสนุนอิสราเอล ในสงครามยมคิปปูร์ ซึ่งในขณะนั้น ก็คือสหรัฐฯ และประเทศพันธมิตรในยุโรป
ทำให้ Pan Am ที่ใช้เครื่องบินลำใหญ่และมีเส้นทางบินระยะไกล ได้รับผลกระทบหนักมากจากต้นทุนเชื้อเพลิงที่เพิ่มขึ้น จนผลการดำเนินงานขาดทุน
และต่อมาในปี 1978 รัฐบาลสหรัฐฯ ผ่านกฎหมายเปิดเสรีธุรกิจการบิน เปิดทางให้คู่แข่งเข้ามาแย่งส่วนแบ่งตลาดเส้นทางบินต่างประเทศที่ Pan Am เคยผูกขาด
ซึ่ง Pan Am พยายามแก้เกมด้วยการซื้อกิจการสายการบินในประเทศอย่าง National Airlines ด้วยมูลค่า 14,000 ล้านบาท
แต่ด้วยลักษณะตลาดและวัฒนธรรมองค์กรที่แตกต่างกันเกินไป ทำให้การควบรวมครั้งนี้ล้มเหลวไม่เป็นท่า
กลายเป็นว่า Pan Am ต้องมีภาระหนี้สินพอกพูนขึ้นเกินกว่า 32,000 ล้านบาท
ด้วยเหตุนี้ตั้งแต่ปี 1980 เป็นต้นมา Pan Am เลยจำใจขายทรัพย์สิน เพราะต้องการเงินสดไปประคับประคองธุรกิจการบิน
เช่น การขายเส้นทางบินบางส่วนในแปซิฟิกให้ United Airlines และในยุโรปให้ Delta Air Lines
แต่ที่สำคัญสุด คงหนีไม่พ้น การขายบริษัทลูกที่กำไรดีอย่างโรงแรม InterContinental ให้บริษัท Grand Metropolitan จากอังกฤษ ในมูลค่า 16,000 ล้านบาท
ซึ่งการขายทรัพย์สินดี ๆ ออกไปนั้น กลับยิ่งทำให้ Pan Am อ่อนแอลงอย่างชัดเจน
จนกระทั่งในปี 1988 เกิดโศกนาฏกรรม เครื่องบิน Pan Am เที่ยวบิน 103 ถูกลอบวางระเบิด เหนือเมืองล็อกเกอร์บี ประเทศสกอตแลนด์ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 270 ราย
ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำลายความเชื่อมั่นและชื่อเสียงของสายการบิน Pan Am เป็นอย่างมาก
และเมื่อฟางเส้นสุดท้ายได้ขาดลง ต่อมา Pan Am จึงได้ยื่นล้มละลายต่อศาลเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 1991 เป็นการปิดฉากหายไปจากโลกแห่งการบินตลอดกาล..
ตำนานของ Pan Am สอนให้รู้ว่า
แม้เคยเป็นผู้บุกเบิกและเจ้าตลาดระดับโลก
แต่หากบริหารผิดพลาด และไม่สามารถปรับตัวต่อความท้าทาย ก็อาจจะพ่ายแพ้หมดรูปได้เหมือนกัน
อย่างไรก็ตาม จากความยิ่งใหญ่ในอดีต Pan Am ก็ได้ทิ้งมรดกตกทอดมาถึงทุกวันนี้ ทั้งระบบที่เกี่ยวข้องกับการบิน รวมไปถึงเชน InterContinental ที่ยังเป็นหนึ่งในโรงแรมที่ใหญ่สุดในโลก
ซึ่งสิ่งที่น่าสังเกตคือ การตัดสินใจขายสิ่งที่มีกำไร เพื่อพยุงธุรกิจที่ขาดทุน อาจไม่ได้เป็นทางออกที่ดีที่สุดเสมอไป
หากวันนั้น Pan Am เลือกเก็บธุรกิจโรงแรมเอาไว้ และขายธุรกิจสายการบินออกไปแทน
บางที บริษัทอาจยังคงดำเนินธุรกิจอยู่จนถึงทุกวันนี้ ก็เป็นได้..
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
